Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí (PVB).
Ông Đinh La Thăng (cựu chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN) bị đề nghị truy tố theo khoản 3 Điều 224 BLHS với khung hình phạt 10-20 năm tù. Ngoài ra, chín bị can khác, gồm phần lớn các cựu lãnh đạo, nhân viên PVB cũng bị cáo buộc về tội danh trên.
Ưu ái PVC dù không đủ năng lực
Năm 2007, Thủ tướng ban hành quyết định phê duyệt đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025, với mục tiêu phát triển nhiên liệu sinh học để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch truyền thống. Ba dự án nhiên liệu sinh học thuộc danh mục các dự án hóa dầu gồm Phú Thọ, Dung Quất và miền Nam.
Theo quyết định thành lập Ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học (ban chỉ đạo), ông Thăng làm trưởng ban, hai phó tổng giám đốc PVN làm phó trưởng ban.
Tháng 10-2007, ông Thăng ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư nhà máy sản xuất ethanol phía Bắc. PVB được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ 405 tỉ đồng với 49% vốn do các công ty con của PVN góp.
Tháng 8-2007, HĐQT PVB phê duyệt dự án đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỉ đồng, địa điểm xây dựng tại huyện Tam Nông, Phú Thọ.
Tiếp đó, PVB mời sơ tuyển gói thầu TK05 để xây dựng nhà máy. Sáu nhà thầu nộp hồ sơ tham dự, trong đó có liên danh Tổng Công ty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC)/Alfa Laval/Delta-T.
Kết quả chấm sơ tuyển cho thấy cả sáu nhà thầu đều chưa đạt 100% tiêu chí. Riêng liên danh nhà thầu của PVC chưa đạt năng lực kỹ thuật, năng lực tư vấn thiết kế cũng như năng lực về xây dựng, thậm chí báo cáo tài chính năm 2006 còn thể hiện bị thua lỗ.
biết rõ việc trên nhưng ngay từ trước khi PVB triển khai lựa chọn nhà thầu, với ý định xây dựng PVC trở thành đơn vị xây lắp chuyên ngành dầu khí hàng đầu Việt Nam, ông Thăng vẫn chủ trì nhiều cuộc họp của PVN và ban chỉ đạo để định hướng giao thầu cho công ty này.
Thực hiện chỉ đạo trên, PVB đã không tổ chức đấu thầu theo kế hoạch mà chuyển sang lập hồ sơ yêu cầu để phát hành cho liên danh nhà thầu của PVC theo quy trình chỉ định thầu.
Kết quả, hồ sơ yêu cầu do PVB lập ra không xác định cấp công trình, không đưa ra các câu hỏi về đánh giá năng lực và kinh nghiệm, phương pháp đánh giá về kỹ thuật không đúng quy định… Về phía liên danh nhà thầu của pvc, hồ sơ đề xuất không đưa ra chứng chỉ hành nghề, giấy chứng nhận đối với chủ nhiệm thiết kế, chủ trì thiết kế công trình, không đề xuất được vị trí chỉ huy trưởng công trình…
Tháng 6-2009, Vũ Thanh Hà (cựu tổng giám đốc PVB) ký quyết định phê duyệt chỉ định thầu cho liên danh của PVC thực hiện gói thầu TK05 với giá trọn gói là hơn 59 triệu USD.
Quá trình thực hiện hợp đồng EPC, khi dự án ethanol Phú Thọ không đúng tiến độ, PVC đã có các báo cáo tự thừa nhận liên danh nhà thầu của mình không đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện gói thầu TK05 nên bị chậm tiến độ, đến ngày 27-3-2013 thì phải dừng thi công.
Bị can Đinh La Thăng. Ảnh: TTXVN
Vụ án đặc biệt nghiêm trọng
Bản kết luận điều tra khẳng định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận quan tâm. Các bị can chủ yếu là những người giữ vị trí chủ chốt trong những đơn vị kinh tế quan trọng, được Nhà nước tin tưởng giao cho quản lý vốn và thực hiện những dự án, công trình lớn.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, các bị can đã có hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt lớn về kinh tế, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân, cần phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật.
| Năm 2018, ông Đinh La Thăng từng bị TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm trong hai vụ án xảy ra tại PVC, PVN và Ngân hàng TMCP Đại Dương. Ông Thăng bị tuyên tổng mức án 30 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. |
Trong đó, bị can Thăng với vai trò là chủ tịch HĐTV PVN, trưởng ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học của PVN, dù biết liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện gói thầu nhưng vẫn chủ trì, kết luận các cuộc họp Ban chỉ đạo triển khai dự án nhiên liệu sinh học về chủ trương chỉ định thầu, chỉ đạo quyết liệt và ra quyết định giao liên danh trên thực hiện gói thầu.
Bị can Vũ Thanh Hà với vai trò cựu tổng giám đốc PVB, biết rõ liên danh nhà thầu không đủ năng lực nhưng vẫn tham gia các cuộc họp ban chỉ đạo triển khai dự án, chỉ đạo tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, tổ chuyên gia giúp việc thẩm định đấu thầu lập hồ sơ yêu cầu loại bỏ một số tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu; tự ý ký các quyết định phê duyệt chỉ định thầu, phê duyệt nội dung, giá trị gói thầu TK05 và ký hợp đồng EPC với liên danh nhà thầu.
Bị can Nguyễn Xuân Thủy, cựu phó trưởng phòng phụ trách phòng đầu tư dự án, tổ trưởng tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu của PVB, biết rõ theo quy định, hồ sơ yêu cầu phải đưa ra các tiêu chí đánh giá về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu. Tuy nhiên, quá trình lập hồ sơ yêu cầu, bị can Thủy đã loại bỏ các tiêu chí này để cho liên danh nhà thầu của PVC được chỉ định thầu. Bị can còn ký tờ trình đề xuất tới tổng giám đốc PVB phê duyệt hồ sơ yêu cầu để phát hành cho liên danh nhà thầu là quy trình chỉ định thầu…
Hậu quả là toàn bộ số tiền lãi suất phát sinh mà PVB đã trả và số còn có nghĩa vụ trả cho các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi tố vụ án là hơn 540 tỉ đồng.
| Thoát hình sự vì mắc bệnh hiểm nghèo Đáng chú ý, theo kết luận điều tra, nhiều cá nhân liên quan trong vụ án này được miễn xem xét trách nhiệm hình sự do mắc bệnh hiểm nghèo. Trong đó, ông Vũ Quang Nam, cựu phó tổng giám đốc PVN, dù chưa biết liên danh nhà thầu của PVC có đủ năng lực, kinh nghiệm hay không nhưng đã kết luận đồng ý chủ trương chỉ định thầu. Hành vi này của ông Nam đồng phạm với các bị can. Tuy nhiên, ông này đang bị ung thư phổi giai đoạn IV, thuộc danh mục các bệnh hiểm nghèo nên CQĐT không xem xét trách nhiệm hình sự. Ông Trần Ngọc Hà, cựu tổ phó tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu của PVB, đã cùng một số bị can lập hồ sơ yêu cầu nhưng không đưa các tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu để chỉ định cho liên danh nhà thầu của PVC thực hiện dự án. Ông Hà bị nhồi máu não cũ diện rộng thùy trán - thái dương trái, thoái hóa myelin chất trắng quanh não… nên không xem xét trách nhiệm hình sự. Ông Trần Văn Tặng, cựu phó trưởng phòng dự án đầu tư PVB, đã cùng một số bị can thẩm định hồ sơ yêu cầu, mặc dù hồ sơ không đưa ra các tiêu chí đánh giá về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu nhưng vẫn ký báo cáo thẩm định đánh giá kết cấu, nội dung hồ sơ phù hợp với quy định… Hành vi của ông Tặng đồng phạm với các bị can nhưng kết quả điều tra xác định ông đã chết năm 2011. |
