Có độc quyền của Nhà xuất bản Giáo dục và tình trạng này đã được phân tích khi xây dựng Đề án đổi mới Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là phải xóa độc quyền.
Đây là ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 1-10 diễn ra tại Hà Nội. Cũng theo Phó Thủ tướng, tinh thần này đã được thể hiện trong Đề án đổi mới Chương trình, SGK giáo dục phổ thông cũng như việc cấp phép thêm các nhà xuất bản như Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã báo cáo.
Báo cáo về vấn đề độc quyền xuất bản sách giáo khoa (SGK), Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ, cho biết theo quy định của Luật Giáo dục và Luật Xuất bản hiện hành thì Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam là đơn vị duy nhất được giao xuất bản SGK. Từ cuối năm 2017 đến nay, Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ TT&TT cấp phép thêm 5 nhà xuất bản được tham gia xuất bản SGK và sẽ tiếp tục xem xét mở rộng cấp phép.
Về tỷ lệ chiết khấu SGK của NXB Giáo dục Việt Nam, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định: “SGK là mặt hàng thuộc diện quản lý giá của Nhà nước và được trợ giá, có tỷ lệ chiết khấu khi phát hành từ 20-25%, thấp hơn mức trung bình so với tỷ lệ chiết khấu các loại sách khác là từ 35-40%”.
Bộ trưởng cũng cho biết thêm hiện tỷ lệ tái sử dụng SGK khoảng 35%. Bộ GD&ĐT đã có văn bản yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh không làm bài tập trực tiếp vào SGK để nhắc nhở, rèn các em ý thức giữ gìn đồ vật, tài sản. Tuy nhiên, thực tế là nhiều phụ huynh muốn con em mình viết trực tiếp vào SGK.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, không chỉ có độc quyền SGK mà còn có thực tế là nhiều trường bằng cách này hay cách khác “ép” học sinh, phụ huynh mua sách tham khảo để hưởng hoa hồng. Đây là một trong những biểu hiện rõ của tiêu cực trong giáo dục. Từ năm 2014, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ GD&ĐT phải tập trung chấn chỉnh tình trạng “ép” may đồng phục, “ép” mua sách. Bộ cũng đã có các văn bản chỉ đạo nhưng về sách chưa có chuyển biến rõ như với đồng phục. Thủ tướng yêu cầu Bộ cần chỉ đạo quyết liệt hơn, những nơi vi phạm cần xử lý nghiêm.
“Các ý kiến phát biểu, chất vấn của một số Đại biểu Quốc hội về vấn đề SGK trong một số phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gần đây là xác đáng. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cần có văn bản báo cáo, giải trình rõ”, Phó Thủ tướng chốt vấn đề.
