TP.HCM là mảnh đất luôn nghênh đón các trí thức ở khắp nơi cùng quy tụ về góp sức cho việc phát triển TP trong nhiều lĩnh vực. Năm 2024, chính quyền TP tiếp tục đưa ra nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi để thu hút thêm nguồn lực từ giới trí thức, chuyên gia, nhà khoa học.
Phó Bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải chia sẻ chính quyền TP đã cân nhắc rất kỹ lưỡng, trong điều kiện, khả năng có thể để đưa ra những chính sách, ưu đãi tốt nhất nhằm xây dựng môi trường làm việc năng động hơn. Ông Hải khẳng định TP.HCM đang rất cần những sinh viên xuất sắc, đội ngũ các chuyên gia, nhà khoa học, trí thức ở mọi tầng lớp tham gia góp sức xây dựng TP.
Nguồn lực giúp TP.HCM phát triển bền vững
. Phóng viên: Trong nhiều năm qua, TP.HCM có nhiều chính sách đãi ngộ nhằm thu hút người tài vào làm việc ở khu vực công cũng như tạo môi trường thuận lợi tối đa để trí thức ở nhiều lĩnh vực đến học tập, làm việc và khởi nghiệp. Có phải vấn đề thu hút người tài, người giỏi, có trách nhiệm cống hiến cho TP.HCM luôn được quan tâm hàng đầu không, thưa ông?
+ Ông Nguyễn Hồ Hải: Đúng là như thế! TP.HCM là địa phương có truyền thống luôn tìm tòi cái mới, năng động, sáng tạo, đi đầu trong thí điểm các chủ trương, chính sách mới để rút kinh nghiệm, nhân rộng. Chính vì vậy, vấn đề cán bộ phục vụ trong khu vực công càng đặc biệt quan trọng.
Như Đảng ta đã khẳng định “cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng và công tác cán bộ là khâu “then chốt” của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị”. Do đó, trong nhiều nhiệm kỳ xây dựng, phát triển, TP luôn quan tâm đến việc thu hút người tài, lực lượng trí thức tham gia vào khu vực công.
Đặc biệt, hiện nay TP.HCM đang triển khai nhiều nghị quyết quan trọng như Nghị quyết 24, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội… Đây đều là những cơ hội, cũng là thách thức lớn cho TP vì có nhiều việc khó, mới và vì vậy, TP lại càng cần một đội ngũ cán bộ, nguồn nhân lực có chất lượng hơn nữa để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của TP.
Nếu tập hợp được đội ngũ cán bộ giỏi; một lực lượng doanh nhân có năng lực, khả năng thích ứng cao; một đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học sẵn sàng cống hiến; những sinh viên xuất sắc, có phẩm chất, tinh thần cầu tiến, thích ứng, linh hoạt trước cái mới… thì đó sẽ là nguồn nhân lực dồi dào giúp thúc đẩy TP.HCM phát triển nhanh, mạnh và bền vững trong tương lai.
Luôn trọng dụng trí thức
. Vậy để tạo nguồn và tập hợp mọi nguồn lực từ đội ngũ trí thức, TP đã có những chủ trương, chính sách đãi ngộ cụ thể ra sao, thưa ông?
+ Tiếp nối các chính sách trước đây về thu hút đội ngũ trí thức trong xây dựng, phát triển TP, năm 2021, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã ban hành Đề án 01-ĐA/TU về hỗ trợ, phát triển tài năng trẻ và lãnh đạo tương lai của TP giai đoạn 2020-2035. Trong đó, Sở Nội vụ được giao chủ trì triển khai thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ trên địa bàn TP; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, viên chức TP.
TP.HCM cũng thực hiện việc tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định 140/2017. Đến cuối năm 2023, TP.HCM đã tuyển được ba viên chức, dù con số chưa nhiều nhưng đây là dấu mốc quan trọng để thu hút, tạo nguồn nhân lực cho TP.
Cạnh đó, việc đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý các cấp đã khắc phục tâm lý ngại khó, thiếu chủ động, cục bộ, khép kín trong công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Thông qua thi tuyển, cơ quan, đơn vị không chỉ lựa chọn được những cá nhân có đủ phẩm chất, năng lực phù hợp mà đó còn là cơ hội để rà soát, đánh giá tổng thể về thực trạng và đề ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Tính đến năm 2023, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết 27 của Trung ương khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ trên địa bàn TP không ngừng tăng về lực lượng và đã có những đóng góp tích cực vào việc xây dựng TP.
TP.HCM hiện có 21.210 người hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, trong đó có 118 giáo sư, 1.116 phó giáo sư, 6.870 tiến sĩ. TP có 371 tổ chức khoa học và công nghệ; 78 viện nghiên cứu; 279 phòng thí nghiệm về các lĩnh vực hóa, sinh học, xây dựng y tế, cơ, dược, điện - điện tử; trên 135 nhóm nghiên cứu và hợp tác quốc tế…
Mới đây nhất, Nghị quyết 98/2023 được Quốc hội ban hành cho phép HĐND TP.HCM quy định tiền lương, tiền công, chế độ phúc lợi và chính sách ưu đãi khác đối với các chức danh lãnh đạo trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập; thù lao thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ; mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt của TP…
Trên cơ sở này, HĐND TP.HCM đã ban hành các nghị quyết quan trọng. Từ năm 2024, TP tăng mức đãi ngộ với người tài, người giỏi, hướng đến xây dựng môi trường làm việc lành mạnh hơn, chuyên nghiệp, công bằng trong đánh giá hiệu quả, trao nhiều cơ hội để thể hiện ý tưởng sáng tạo nhiều hơn, thúc đẩy tinh thần cống hiến của đội ngũ trong khu vực công và cả những chuyên gia, nhà khoa học giỏi, trí thức trong và ngoài nước.
Đó là nghị quyết về mức thu nhập để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt đối với lĩnh vực TP.HCM có nhu cầu thu hút; nghị quyết quy định về nguyên tắc, tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, mức thu nhập và các chính sách đãi ngộ để tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao vào làm việc trong các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống chính trị TP.HCM. Mức thu nhập được hỗ trợ đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao được thu hút theo quy định có thể cao gấp 2-4 lần mức lương tối thiểu vùng của TP.HCM...
TP.HCM cũng xét đến chính sách khuyến khích nghiên cứu, sáng tạo và hỗ trợ về nhà ở, quy hoạch, bổ nhiệm vào các chức danh lãnh đạo, quản lý, chuyên gia đầu ngành…
Chúng tôi kỳ vọng những chính sách này sẽ tạo sự đột phá trong việc thu hút và phát huy nhân lực chất lượng cao, tạo sự quan tâm và sức hấp dẫn ngày càng lớn cho môi trường công vụ của TP, thể hiện tinh thần cởi mở, trọng dụng trí thức, nhất là tài năng trẻ đang học tập, sinh sống, làm việc ở nước ngoài về công tác và đóng góp cho TP.HCM.
Nhiều chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao
. Vậy với các cơ chế thu hút chuyên gia, nhà khoa học, nhất là trong những lĩnh vực mà TP có nhu cầu như đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp… thì như thế nào, thưa ông?
+ Có thể nói khâu đột phá cho TP trong thời gian tới là phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Hiện TP đang triển khai một số chính sách để thu hút, đón đầu lực lượng lao động trình độ cao.
Mới đây, HĐND TP.HCM đã ban hành nghị quyết về quy định tiêu chí, đối tượng, điều kiện được hưởng ưu đãi tiền lương, tiền công, chế độ phúc lợi, chính sách ưu đãi khác đối với các chức danh lãnh đạo trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập và thù lao thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Theo đó, người đứng đầu của tổ chức khoa học và công nghệ được trả lương tháng cao nhất là 120 triệu đồng, còn cấp phó của người đứng đầu cao nhất là 100 triệu đồng…
Và để những chính sách đãi ngộ của TP đi vào thực chất, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã ký kết chương trình phối hợp công tác với Ban cán sự Đảng Bộ KH&CN giai đoạn 2024-2028 nhằm thúc đẩy hoạt động khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, thử nghiệm một số chính sách mới. Ngoài ra, TP cũng đang thí điểm chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến các hoạt động khởi nghiệp.
Những chính sách này sẽ giúp tạo động lực thu hút nguồn vốn từ bên ngoài, giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo nâng cao năng lực tích lũy, năng lực cạnh tranh, qua đó thúc đẩy kinh tế phát triển và tạo hiệu ứng lan tỏa cho các nền kinh tế khác. Đồng thời thúc đẩy sự ra đời của các tổ chức khoa học và công nghệ, tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực ưu tiên của TP.
Chúng tôi nhìn nhận đây sẽ là nguồn lực quan trọng để phát triển các giải pháp đổi mới sáng tạo trong tương lai, nhằm phục vụ cho các chương trình lớn của TP cũng như làm gia tăng giá trị sản phẩm và sức cạnh tranh của nền kinh tế TP.
TP kỳ vọng với những chính sách này sẽ mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn và rộng mở không chỉ dành cho các chuyên gia, nhà khoa học mà còn với cả đội ngũ nhân viên hỗ trợ, tham gia dự án.
. Xin cảm ơn ông.
TP.HCM luôn cầu thị, lắng nghe để tìm kiếm giải pháp
Theo Phó Bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải, thực tế dù TP đã triển khai nhiều chính sách thu hút, ưu đãi với người tài, chuyên gia, nhà khoa học nhưng thật sự vẫn còn tình trạng người có trình độ cao chuyển công tác, nghỉ việc.
Do vậy, cùng với những chính sách đang triển khai, TP.HCM mong Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương sẽ tiếp tục có các chủ trương, chính sách mới vượt trội để thu hút người tài, đội ngũ trí thức cho TP.
“TP.HCM là nơi hội tụ của người dân trên khắp cả nước đến sinh sống và làm việc, cống hiến và góp phần xây dựng TP. TP.HCM luôn ghi nhận và cảm ơn tất cả mọi người. Ở TP, lĩnh vực nào cũng luôn sôi động, mở ra nhiều cơ hội phát triển” - ông Nguyễn Hồ Hải chia sẻ và mong các bạn trẻ hãy đặt mình vào hơi thở của TP hiện nay, cảm nhận rõ hơn sức sống của một đô thị lớn nhất cả nước để càng hun đúc tinh thần muốn cống hiến, muốn làm việc, góp phần xây dựng TP ngày càng giàu mạnh.
Ông Hải cũng mong đội ngũ doanh nhân, các chuyên gia, nhà khoa học, trí thức ở mọi ngành, mọi lĩnh vực có thể mạnh dạn hơn trong góp ý, hiến kế để TP ngày càng phát triển hơn.
“Kể cả những người đi học ở nước ngoài hay từ các tỉnh, thành khác đến, khi các bạn chọn sinh sống và làm việc tại TP này cũng đã là một niềm vui lớn và chúng tôi ý thức đây là nguồn lực rất quan trọng cho TP.HCM” - ông Hải nói thêm.
Phó Bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM khẳng định ngoài những chính sách đang triển khai, với tinh thần cầu thị, TP.HCM luôn sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ để cùng tìm kiếm các giải pháp, gỡ vướng trong cơ chế hiện nay để cùng nhau xây dựng TP.HCM trở thành TP văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động, sáng tạo, có nguồn nhân lực chất lượng cao.
*****
TS Bùi Thị Ngọc Trang: Vấn đề trọng dụng và đào tạo hiền tài ở TP.HCM
Mới đây, trong báo cáo chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh năm 2023 (PAPI 2023) do Chương trình Liên hợp quốc tại Việt Nam công bố, TP.HCM tiếp tục được đánh giá là TP đáng sống nhất Việt Nam.
Và thực tế cho thấy TP.HCM luôn là vùng đất được nhiều người lựa chọn làm nơi học tập, làm việc cũng như an cư lạc nghiệp bởi đây là trung tâm kinh tế - văn hóa giữ vai trò đầu tàu, có điều kiện tự nhiên thuận lợi. Diện mạo mà TP ngày nay - một TP văn minh, hiện đại, nghĩa tình là thành quả của biết bao thế hệ đã dày công vun đắp với cả con tim và khối óc.
Rất nhiều trí thức được đào tạo, học tập ở nước ngoài, có nhiều cơ hội việc làm và đời sống khá tốt nhưng họ đã chọn trở về để phục vụ quê hương, đất nước. TP cũng hết sức trân trọng điều đó.
Để họ đưa ra những quyết định như vậy, trước hết xuất phát từ tình yêu quê hương, đất nước, từ khát vọng được cống hiến cho Tổ quốc, cho dân tộc mình… Và hơn ai hết, bản thân những trí thức ấy thấu hiểu một cách sâu sắc tình cảm của quê hương cũng như đồng bào luôn hướng về họ.
Mặt khác, gần 50 năm qua, trong quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ quê hương, các thế hệ lãnh đạo của TP.HCM đã luôn gìn giữ và chú trọng phát huy truyền thống tôn trọng hiền tài, trọng dụng nguồn nhân lực to lớn của dân tộc vào công cuộc xây dựng và phát triển TP.
Trong nhiệm kỳ này, chính quyền TP tiếp tục triển khai các đề án với cơ chế, chính sách đãi ngộ nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho hệ thống chính trị và nhiều lĩnh vực khác với mục tiêu xây dựng và phát triển TP. Có thể khẳng định đây là một quyết sách lớn được lãnh đạo TP hết sức tập trung đẩy mạnh trong bối cảnh TP được Trung ương cho phép thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù.
Một vấn đề nữa là hiện nay một số đơn vị ở TP.HCM đang thực hiện việc thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng tương đương. Thông qua việc thi tuyển sẽ giúp cán bộ có động lực để phấn đấu và cống hiến. Bởi khi tham gia thi tuyển với chương trình hành động được trình bày và bảo vệ trước hội đồng sẽ cho thấy cán bộ là người phải có bản lĩnh, có năng lực và phải thực sự nắm rõ về quyền hạn, trách nhiệm nói chung nhưng đồng thời cũng phải hiểu biết tường tận tình hình thực tiễn địa bàn, công việc mà mình sẽ đảm đương; họ phải nghiên cứu một cách nghiêm túc và khoa học để trình bày được mục tiêu, phương hướng sẽ triển khai trên cơ sở xác định đúng cơ hội, thách thức, khó khăn, thuận lợi đặt ra...
Khi đó hội đồng đánh giá cũng sẽ lựa chọn được người có năng lực, có tâm huyết, hoài bão, có sự đam mê, khát vọng cống hiến. Bước quan trọng tiếp theo là cần chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để họ trưởng thành từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ, phải thực sự là “công bộc” tận tụy và trung thành với nhân dân; phải có đức, có tài.
Nhiều năm qua, Học viện Cán bộ TP.HCM cũng chủ động nghiên cứu, biên soạn chương trình bồi dưỡng về kỹ năng, nghiệp vụ theo chức danh, vị trí việc làm cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý và cán bộ, công chức, viên chức. Nội dung chương trình được xây dựng nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ, công chức gắn với thực tiễn sôi động của TP.HCM. Ngoài ra, Học viện Cán bộ TP cũng đang triển khai nghiên cứu xây dựng chương trình đào tạo tập sự chức danh theo chỉ đạo của Thành ủy TP.HCM.
TS BÙI THỊ NGỌC TRANG, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ TP.HCM
*****
Nhân tài, nhà khoa học là nguồn vốn quan trọng để TP.HCM cất cánh
Trong quá trình phát triển, TP.HCM luôn quan tâm, coi trọng việc thu hút nhân tài, trọng dụng trí thức, tạo cơ chế, chính sách thuận lợi để giới trí thức có thể cống hiến cho TP.
Mới đây nhất, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đã ký quyết định ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định 899/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, TP.HCM phấn đấu là một trong năm địa phương đi đầu của cả nước trong các chỉ số về thu hút và phát triển nhân tài.
Trước đó, từ cơ chế của Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội, TP.HCM cũng đã vận dụng để tạo cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao với các mức ưu đãi cao hơn.
Nhiều chuyên gia làm việc tại TP.HCM đều nhìn nhận TP là mảnh đất đầy sức hút và mở ra nhiều cơ hội cho tất cả mọi người. Nhưng làm sao để quy tụ, tập hợp được nguồn chất xám từ giới trí thức, chuyên gia, nhà khoa học, tạo ra những giá trị mới về mặt kinh tế - xã hội cần một cú hích mạnh mẽ, rõ ràng hơn nữa.
Cần thấy rằng cốt lõi trong thu hút người giỏi, nguồn nhân lực chất lượng cao của TP là tập trung vào chất xám chứ không chỉ dừng lại ở thu hút con người. Nếu chỉ tập trung vào thu hút người tài mà không có đất dụng võ thì việc họ rời đi là chuyện “một sớm một chiều”. Hay các chính sách đã được ban hành nhưng hiệu quả thực thi như thế nào để không chỉ là “chính sách nhiệm kỳ” thì lại phụ thuộc vào thái độ, trách nhiệm, sự linh hoạt của chính quyền TP.
Khi xác định được rõ các giá trị mà mình cần, có đơn đặt hàng cụ thể cho giới trí thức, chuyên gia, nhà khoa học theo từng lộ trình phát triển của chính địa phương, hay đơn giản là dám chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu để giới khoa học tự tin, say mê khám phá… thì TP.HCM sẽ dần giải được bài toán về thu hút nguồn nhân lực giỏi, có chất lượng.
Ở một góc độ khác, TP.HCM cũng cần mở rộng thêm nguồn lực là trí thức, chuyên gia, nhà khoa học ở các địa phương - cả trong và ngoài nước, kiều bào đang sinh sống ở khắp nơi quay về để cùng góp sức cho sự phát triển của TP, bởi trong thời điểm TP đang thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng được Trung ương giao phó thì việc này lại càng cần thiết hơn bao giờ hết.
Về lâu dài, thiết nghĩ TP.HCM cần tính đến câu chuyện đào tạo, nuôi dưỡng, ươm mầm những tài năng ngay trên ghế nhà trường. Đây sẽ là nguồn lực dồi dào cho TP trong tương lai. Khi những người giỏi về góp sức phát triển TP, đảm nhiệm những vị trí quản lý và đưa ra những chính sách hợp lý, thành công thì cũng có thể là tiền đề thu hút thêm những người tài khác cho TP...
Hay việc tuyển chọn các chuyên gia, nhà khoa học và lao động sáng tạo trẻ về công tác ở các sở, ngành, các khu công nghệ cao cũng là giải pháp để cán bộ, công chức, viên chức phấn đấu, cải thiện năng lực làm việc và tinh thần lao động; tạo môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng. Từ đó, hướng tới nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ở cả giới chuyên gia, trí thức, nhà khoa học và ngay cả trong khu vực công của chính quyền TP.HCM.
Và trên hết, TP.HCM cần xem nguồn lực từ giới chuyên gia, trí thức, nhà khoa học là “nguồn vốn” quan trọng để địa phương có thể cất cánh, trở thành cánh chim đầu đàn về thu hút nhân lực chất lượng cao trong tương lai.
THANH TUYỀN
