Thời gian gần đây, Chính phủ Hòa hợp Dân tộc (GNA) của Libya được quốc tế công nhận liên tiếp giành được thắng lợi trước lực lượng đối lập Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do Nguyên soái Khalifar Haftar lãnh đạo.
Theo kênh Al Jazeera, những thắng lợi này có vai trò không nhỏ của Thổ Nhĩ Kỳ.
LNA rút khỏi mọi mặt trận ở Tripoli sau khi mất căn cứ chiến lược
Theo Al Jazeera, hôm 20-5, LNA cho biết lực lượng này đang rút khỏi tất cả các mặt trận ở thủ đô Tripoli nhằm nới lỏng các điều kiện cho người dân nơi đây vào cuối tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo.
Động thái này diễn ra sau khi LNA mất căn cứ không quân chiến lược Al-Watiya ở phía nam Tripoli hôm 18-5.
Các thành viên LNA chuẩn bị ra khỏi Benghazi để tiến về Tripoli. Ảnh: REUTERS
Theo Al Jazeera, thất bại này của lực lượng miền Đông đã tô đậm sự thay đổi cục diện trong cuộc xung đột kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường can thiệp ở Libya hồi tháng 1.
Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp quân sự vào Libya nhằm giúp Chính phủ Hòa hợp Dân tộc (GNA) được quốc tế công nhận đẩy lùi cuộc tấn công của lực lượng ông Haftar.
Lực lượng chính phủ Libya liên tiếp thắng lợi
Libya bị chia rẽ từ năm 2014 bởi hai phe quyền lực đóng ở Tripoli và miền Đông. Cuộc đối đầu hai bên đã thu hút các lực lượng bên ngoài và lính đánh thuê nước ngoài.
Được Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Nga và Ai Cập hậu thuẫn, LNA vẫn kiểm soát tất cả khu vực ở miền Đông Libya và phần lớn phía nam, bao gồm hầu hết các cơ sở dầu. Tuy nhiên, sự hiện diện của LNA ở phía tây bắc, nơi tập trung đông dân Libya, vẫn chịu sức ép lớn.
GNA hồi tháng trước chiếm lại một loạt thị trấn nhỏ nối Tripoli với biên giới Tunisia. Hôm 18-5, GNA đã giành lại căn cứ không quân chiến lược Al-Watiya gần Tripoli từ LNA. Vào ngày 19-5, GNA tiếp tục chiếm lại ba thị trấn nhỏ ở phía tây nam từ LNA.
Đến sáng 20-5, các vụ đụng độ nổ ra ở thị trấn Asaba thuộc phía nam Tripoli, trong khi rocket trút xuống thành trì quan trọng nhất của LNA ở thị trấn Tarhouna, một nhân chứng nói với hãng tin Reuters.
Tháng trước, Bộ trưởng Nội vụ Libya - ông Fathi Bashagha nói rằng việc chiếm Tarhouna sẽ chấm dứt chiến dịch đánh chiếm Tripoli của ông Haftar.
Nguồn tin quân sự của LNA nói với Reuters rằng tại Tripoli, LNA đã hoàn thành việc rút quân dần dần khỏi chiến trường Salahedin - một trong những trận địa chính của cuộc chiến ở Tripoli.
Các khu vực dân cư, bệnh viện và các cơ sở dân sự khác ở Tripoli thường xuyên bị ném bom trong những tháng qua.
Kêu gọi xuống thang
Hôm 20-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron đã thảo luận về lo ngại của họ liên quan tới “sự can thiệp ngày càng tồi tệ của nước ngoài” ở Libya.
Cả hai nhà lãnh đạo đã nhất trí về việc cần thiết phải xuống thang ngay lập tức, Nhà Trắng cho biết.
Các tay súng ủng hộ GNA phát hiện vị trí của các tay súng ủng hộ ông Haftar ở mặt trận sân bay quốc tế Tripoli hôm 4-7-2019. Ảnh: TIME
Phát biểu tại cuộc họp Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 19-5, bà Stephanie Williams, quyền Đại diện đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Libya, cảnh báo sự leo thang mới trong cuộc xung đột, đồng thời hối thúc gây sức ép lên những quốc gia hỗ trợ các bên tham chiến ở Libya.
Tuy nhiên, các nỗ lực ngoại giao để đàm phán về sự dàn xếp chính trị cho Libya vẫn không có bước tiến khi ngày càng nhiều tay súng nước ngoài và hệ thống vũ khí được chuyển tới Libya.
Trong hai ngày 19 và 20-5, những nước ủng hộ LNA gồm UAE và Nga đã kêu gọi một lệnh ngừng bắn và giải pháp chính trị cho cuộc xung đột Libya.
Các lệnh ngừng bắn trước đây tồn tại trong thời gian ngắn. GNA cáo buộc LNA cùng đồng minh của LNA dùng lệnh ngừng bắn để xây dựng nguồn cung cấp quân sự và chuẩn bị cho cuộc tấn công mới.
Tại Al-Watiya, GNA cho hay họ đã tịch thu hệ thống phòng không Pantsir do Nga chế tạo mà UAE cung cấp cho LNA.
Việc GNA liên tục tuyên bố tấn công vào chuỗi cung ứng của LNA từ phía đông cho thấy các máy bay không người lái và hệ thống phòng không của Thổ Nhĩ Kỳ dường như đã đóng vai trò quan trọng trong các thắng lợi của GNA trong những tuần gần đây.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar hôm 20-5 nói rằng nhờ sự huấn luyện và cố vấn của Thổ Nhĩ Kỳ, cán cân ở Libya đã thay đổi đáng kể.
