Theo báo South China Morning Post, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một đồng minh thân cận của Tổng thống Donald Trump, ngày 12-5 cho biết ông tin nếu không phải vì “sự lừa dối” của Trung Quốc, virus SARS-CoV-2 (gây dịch COVID-19) sẽ không đến Mỹ, nơi nó đã cướp đi sinh mạng của hơn 80.000 người Mỹ.
Ông Graham, người hiện là chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ, cho biết Trung Quốc đã từ chối cho phép các nhà điều tra xem xét đợt bùng phát dịch bắt đầu như thế nào. “Tôi tin rằng Trung Quốc sẽ không bao giờ hợp tác với một cuộc điều tra nghiêm túc trừ khi họ bị bắt buộc phải làm như thế” - ông Graham phát biểu thêm trong một tuyên bố.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham. Ảnh: AFP
Những người chỉ trích ông Trump, bao gồm một số cựu quan chức, học giả và nhà báo đã nói rằng trong khi Trung Quốc có nhiều thứ phải trả lời, chính quyền Mỹ dường như đang tìm cách đánh lạc hướng sự chú ý khỏi cái mà họ coi là phản ứng chậm chạp của Mỹ đối với cuộc khủng hoảng dịch COVID-19.
Thượng nghị sĩ Graham cho biết Đạo luật Trách nhiệm Giải trình COVID-19 do ông đề xuất sẽ yêu cầu tổng thống phải chứng nhận trước Quốc hội trong vòng 60 ngày rằng Trung Quốc “đã cung cấp một báo cáo đầy đủ và hoàn chỉnh cho bất kỳ cuộc điều tra COVID-19 nào do Mỹ, các đồng minh hoặc cơ quan của Liên Hợp Quốc chẳng hạn như Tổ chức Y tế Thế giới”.
Nó cũng đòi hỏi phải có sự chứng nhận rằng Trung Quốc đã đóng cửa tất cả “ngôi chợ ẩm ướt”, vốn có thể khiến con người gặp rủi ro về sức khỏe và phóng thích tất cả những người ủng hộ dân chủ Hong Kong bị bắt giữ trong các cuộc trấn áp sau đại dịch.
Dự luật sẽ ủy quyền cho tổng thống áp dụng một loạt biện pháp trừng phạt, bao gồm đóng băng tài sản, cấm đi lại và hủy bỏ thị thực, cũng như hạn chế việc các tổ chức của Mỹ cho doanh nghiệp Trung Quốc vay và cấm các công ty Trung Quốc niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ.
Đại sứ quán Trung Quốc ở Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận, theo South China Morning Post. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn luôn khẳng định họ minh bạch về đợt bùng phát dịch, vốn bắt đầu tại TP Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc.
Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông trong đảng Cộng hòa đã nhiều lần cáo buộc Bắc Kinh không cảnh báo thế giới về mức độ nghiêm trọng và quy mô của đợt bùng phát dịch, vốn đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn cầu cũng như đe dọa cơ hội tái đắc cử của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.
Thượng nghị sĩ Tim Kaine bên đảng Dân chủ, vốn đang kiểm soát Hạ viện, nói “những điều tồi tệ chắc chắn đã xảy ra” ở Trung Quốc nhưng ông cho rằng cần phải xem xét toàn bộ câu chuyện và rằng chính quyền của Tổng thống Trump không nên tránh né sự giám sát.
“Trước tiên, hãy đặt câu chuyện lên bàn và xem phần của mỗi người trong vấn đề này là gì, để khắc phục nó, sau đó chúng ta có thể quyết định về trách nhiệm giải trình” - ông Kaine, cựu ứng viên phó tổng thống Mỹ năm 2016, phát biểu tại về một sự kiện do Trung tâm Meridien ở Washington tổ chức.
Hôm 11-5, Cố vấn Thương mại của Nhà Trắng, ông Peter Navarro đã đe dọa trả đũa Trung Quốc vì vai trò của nước này trong đại dịch COVID-19, nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn với đài Fox News rằng Bắc Kinh “phải nhận một hóa đơn đến hạn” về chuyện này.
Cùng ngày, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien và Cố vấn Kinh tế Quốc gia Larry Kudlow đã khuyến cáo tránh đầu tư tiền hưu trí liên bang vào các công ty Trung Quốc do “khả năng sẽ có các biện pháp trừng phạt trong tương lai (của Mỹ) do hậu quả những hành động đáng trách của chính phủ Trung Quốc” liên quan đến dịch COVID-19.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đã bóng gió về các lệnh trừng phạt trong tương lai đối với Trung Quốc vì sự tàn phá do dịch COVID-19 gây ra cho nền kinh tế và đời sống con người toàn cầu.
