Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30-4 dọa áp thuế quan mới lên hàng hóa Trung Quốc sau khi tuyên bố có bằng chứng liên kết virus gây bệnh COVID-19 với một phòng thí nghiệm ở TP Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), theo hãng tin AFP.
Những ngày gần đây, chính quyền Tổng thống Trump đã cáo buộc Trung Quốc không hành động kịp thời để ngăn chặn virus lây lan và đã không báo động cho thế giới về dịch COVID-19.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc họp song phương bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở TP Osaka (Nhật) năm 2019. Ảnh: REUTERS
Hiện có một số giả thuyết xoay quanh chuyện virus SARS-CoV-2 đã xuất hiện như thế nào tại TP Vũ Hán (Trung Quốc). Trong số này, ngoài giả thuyết virus bắt nguồn từ một khu chợ bán đồ tươi sống còn có giả thuyết virus vô tình thoát ra từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
Nhà lãnh đạo Mỹ đề cập giả thuyết này hồi tháng 4. Ông Trump nói: “Chúng tôi nghe thấy câu chuyện này ngày càng nhiều”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gây sức ép với Trung Quốc, kêu gọi nước này để các chuyên gia nước ngoài đến phòng thí nghiệm ở Vũ Hán để “chúng tôi có thể xác định chính xác virus này bắt nguồn từ đâu”.
“Chúng tôi biết rằng Viện Virus học Vũ hán chỉ cách khu chợ bán đồ tươi sống vài km” - ông Pompeo nói như vậy cách đây hai tuần.
Viện Virus học Vũ Hán cách chợ hải sản - được cho là nơi khởi phát dịch COVID-19 hồi tháng 12-2019 - khoảng 13 km.
Ông Trump nói có bằng chứng COVID-19 liên quan tới phòng thí nghiệm Vũ Hán, dọa áp thuế quan Trung Quốc
Khi được hỏi rằng có bất kỳ bằng chứng nào để khiến ông tin tưởng rằng Viện Virus học Vũ Hán là nguồn gốc của việc bùng phát đại dịch COVID-19 hay không, Tổng thống Trump trả lời: “Vâng, tôi có”.
Tuy nhiên, ông Trump từ chối tiết lộ bằng chứng đó là gì. “Tôi không thể nói với các bạn về điều đó” - ông Trump nói.
Lễ tang một người chết vì COVID-19 tại New York (Mỹ). Ảnh: REUTERS
Tổng thống Trump đã nói với các phóng viên tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 30-4 rằng các cơ quan của Mỹ đang điều tra làm thế nào virus gây bệnh COVID-19 xuất hiện lần đầu tiên, và Trung Quốc đã xử lý như thế nào nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan phần còn lại của thế giới.
“Chúng tôi sẽ có được thông tin rõ ràng về những gì đã xảy ra” - ông Trump nhấn mạnh. Nhà lãnh đạo Mỹ đồng thời cho biết ông sẽ sớm có báo cáo về vụ việc này trong tương lai không xa.
Dù vậy, ngay cả khi vấn đề liên quan tới nguồn gốc của COVID-19 vẫn đang được điều tra, Tổng thống Mỹ cho biết ông vẫn có những nghi ngờ.
“Lẽ ra họ đã có thể ngăn chặn được nó” - ông Trump nói, nhắc tới việc Trung Quốc không kịp thời hủy các chuyến bay quốc tế ra khỏi đất nước khi dịch bùng phát.
Khi được hỏi Trung Quốc sẽ trả giá như thế nào liên quan tới cáo buộc làm bùng phát COVID-19, Tổng thống Trump nói “chúng tôi có thể áp thuế quan” hoặc “các hình thức khác”.
Tình báo Mỹ nói COVID-19 không phải nhân tạo hay biến đổi gen
Cũng trong ngày 30-4, các cơ quan tình báo Mỹ đã kết luận rằng virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 “không phải do con người tạo ra hay biến đổi gen”. Tuy vậy, tình báo cho biết vẫn đang điều tra liệu dịch COVID-19 bùng phát là do con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay do một vụ tai nạn tại một phòng thí nghiệm ở Trung Quốc, theo báo South China Morning Post.
“Cộng đồng Tình báo (IC) cũng đồng tình với sự đồng thuận khoa học rộng rãi rằng virus gây bệnh COVID-19 không phải do con người tạo ra hay biến đổi gen. IC sẽ tiếp tục kiểm tra nghiêm ngặt thông tin và thu thập tình báo để xác định liệu sự bùng phát dịch bệnh là do con người tiếp xúc với các động vật bị nhiễm bệnh hay là kết quả của một vụ tai nạn tại một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán”, tuyên bố từ Văn phòng Giám đốc Tình báo quốc gia của Mỹ nêu rõ.
Một kỹ thuật viên làm việc tại phòng thí nghiệm “Mắt lửa” ở Vũ Hán, Trung Quốc. Ảnh: GETTY IMAGES
Các nhà khoa học cho hay virus gây bệnh COVID-19 tiến hóa tự nhiên trong loài dơi. Dù vậy, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cùng những người khác đã cáo buộc Viện Virus học Vũ Hán do Viện Khoa học Trung Quốc điều hành có liên quan tới nguồn gốc của COVID-19.
Các quan chức Mỹ cho hay Đại sứ quán Mỹ tại Trung Quốc đã bày tỏ lo ngại về các vấn đề an toàn tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán hồi năm 2018. Tuy nhiên, họ vẫn chưa tìm ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy COVID-19 bắt nguồn tại đó vào hai năm sau đó.
Trung Quốc bác bỏ
Chính phủ Trung Quốc hôm 30-4 nói rằng bất kỳ tuyên bố nào cho virus gây bệnh COVID-19 thoát ra từ một phòng thí nghiệm là “vô căn cứ và hoàn toàn bịa đặt”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng dẫn lời ông Yuan Zhiming - Giám đốc Viện Virus học Vũ Hán nói rằng phòng thí nghiệm của viện này tuân thủ nghiêm nghặt các quy trình an toàn sinh học để giúp ngăn chặn bất kỳ mầm bệnh nào thoát ra ngoài.
Hình ảnh trên máy tính mô phỏng virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Ảnh: REUTERS
“Tôi xin nhắc lại lần nữa rằng nguồn gốc của virus này là vấn đề khoa học phức tạp và cần được các nhà khoa học và các chuyên gia nghiên cứu” - ông Cảnh nói.
Ông Cảnh cũng chỉ trích việc các chính trị gia của Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc chịu trách nhiệm cho sự bùng phát của đại dịch COVID-19 trên phạm vi toàn cầu. Ông Cảnh còn nói các quan chức Mỹ nên dành thời gian để “kiểm soát tình hình dịch bệnh trong nước tốt hơn”.
Bên cạnh đó, một phát ngôn viên của chính phủ Trung Quốc - ông Triệu Lập Kiên tuyên bố rằng Trung Quốc không hề gieo rắc sự hỗn loạn trong ứng phó COVID-19. Ông Triệu hồi tháng 3 cáo buộc quân đội Mỹ có thể đã mang virus SARS-CoV-2 tới Vũ Hán.
