Các lực lượng của Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do Nguyên soái Khalifa Haftar chỉ huy đã cố gắng chiếm thủ đô Tripoli từ Chính phủ Hòa hợp Dân tộc (LNA) được quốc tế công nhận trong 13 tháng qua.
Tuy nhiên, LNA đã đối mặt một loạt thất bại trong những tuần gần đây trong cuộc chiến chống các lực lượng của chính phủ Tripoli được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
Ông Haftar mới đây kêu gọi tập hợp các lực lượng chống lại Thổ Nhĩ Kỳ.
Người Nga rút khỏi mặt trận Tripoli
Ông Salem Alaywan, Thị trưởng TP Bani Walid nằm cách đông nam thủ đô Tripoli của Libya khoảng 150 km, cho biết các tay súng người Nga – đồng minh của Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do Nguyên soái Khalifa Haftar chỉ huy đã rút thiết bị quân sự hạng nặng khỏi Tripoli để tới sân bay Bani Walid.
Trả lời hãng tin Reuters, ông Alaywan ngày 25-5 nói rằng các tay súng người Nga đã bay khỏi miền tây Libya và tới Jufra, một quận trung tâm xa xôi và là thành trì của LNA.
Cuộc chiến giành Tripoli hơn một năm qua đã khiến hàng trăm người chết và hơn 200.000 người di tản. Ảnh: REUTERS
“Người Nga bay tới Jufra trên ba chiếc máy bay quân sự và các phương tiện quân sự của họ đã được đưa tới đó”, ông Alaywan cho biết.
Ông Ahmed Mismari, người phát ngôn của LNA đã phủ nhận chuyện có lính nước ngoài chiến đấu bên cạnh lực lượng LNA.
Dù vậy, sự hiện diện của người Nga trên đất Libya đã được các nhà ngoại giao và nhà báo ghi nhận rộng rãi. Đã từng xuất hiện trên mạng xã hội những hình ảnh người Nga ngồi trên các xe tải ở Bani Walid.
Theo một báo cáo bị rò rỉ của Liên Hợp Quốc (LHQ), nhà thầu quân sự tư nhân của Nga Wagner Group đã triển khai khoảng 1.200 lính đánh thuê tới Libya để hỗ trợ lực lượng ông Haftar. Số lính đánh thuê này được xác định sử dụng các thiết bị thường dành cho lực lượng vũ trang Nga.
Các nhà giám sát LHQ đã xác định hơn 20 chuyến bay giữa Nga và miền đông Libya trong thời gian từ tháng 8-2018 tới tháng 8-2019 do máy bay dân sự có liên kết chặt chẽ hoặc thuộc sở hữu của Wagner Group hoặc các công ty liên quan thực hiện.
Phóng viên Mahmoud Abdelwahed của kênh Al Jazeera đưa tin từ Tripoli cho biết việc lực lượng ông Haftar giành được thắng lợi nhanh chóng trong chiến dịch đánh chiếm Tripoli cách đây một năm được cho là có sự góp sức của các nhà thầu quân sự của Wagner Group.
“Chúng tôi không biết tại sao họ rút đi vào thời điểm quan trọng này bởi vì ông Haftar đang thất thế. Việc rút các tay súng người Nga có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề cho lực lượng ông Haftar”, ông Abdelwahed cho biết.
“Sự kiện rất có ý nghĩa”
Với sự giúp sức của Thổ Nhĩ Kỳ, Chính phủ Hòa hợp Dân tộc (GNA) của Libya thời gian gần đây đã đạt được những bước tiến lớn. Lực lượng GNA đã chiếm lại một loạt thị trấn từ quân LNA, kiểm soát căn cứ không quân quan trọng Al-Watiya và phá hủy nhiều hệ thống phòng không do Nga chế tạo.
“Việc các tay súng người Nga rút khỏi khu vực Tripoli là một sự kiện rất nghiêm trọng vì như vậy, LNA đã mất đi lực lượng chiến đấu nước ngoài được trang bị tốt nhất, hiệu quả nhất trên mặt trận quan trọng này”, chuyên gia Jalel Harchaoui tại Viện Clingendael (Hà Lan) nhận định.
Lực lượng LNA rút khỏi các vị trí ở miền nam Tripoli trong những gì họ mô tả là “nghĩa cử nhân đạo”. Ảnh: REUTERS
GNA đã triển khai các tay súng nổi dậy Syria được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, trong khi ông Haftar sử dụng thêm lính đánh thuê người Sudan. LNA vẫn kiểm soát thị trấn Tarhouna ở nam Tripoli với sự trợ giúp của một nhóm vũ trang địa phương.
LNA nhận được sự ủng hộ từ Nga, Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE).
Trong hai ngày qua, các lực lượng LNA đã rút khỏi một số vị trí ở nam Tripoli trong những gì họ họ tả là "nghĩa cử nhân đạo". Các lực lượng ủng hộ GNA đã tiến vào một số khu vực này.
Ông Haftar kêu gọi tập hợp các lực lượng chống Thổ Nhĩ Kỳ
Nguyên soái Khalifa Haftar – chỉ huy LNA đã kêu gọi các lực lượng của ông chống Thổ Nhĩ Kỳ - bên ủng hộ cho GNA ở Tripoli.
Trong một đoạn ghi âm ngày 23-5, ông Haftar hối thúc các lực lượng LNA chiến đấu chống sự can thiệp “thực dân” của Thổ Nhĩ Kỳ, ám chỉ thời gian Libya bị Đế chế Ottoman trước đây kiểm soát.
Nguyên soái Khalifa Haftar, chỉ huy LNA. Ảnh: REUTERS
Các lực lượng ủng hộ chính phủ Tripoli đã đạt được những thành tựu lớn trong những tuần gần đây, tái chiếm các khu vực từ LNA, trong đó có một căn cứ không quân quan trọng ở ngoại ô Tripoli.
LNA hôm 23-5 thông báo đã rút khỏi một số khu vực, đồng thời cho biết đã tiêu diệt hoặc bắt sống một lượng binh sĩ của chính phủ Libya trong các cuộc tấn công ở những khu vực quanh Tripoli.
Ông Haftar đã đe dọa đáp trả bằng chiến dịch trên không quy mô lớn nhằm vào GNA. Với động thái này, các chuyên gia đã cảnh báo nguy cơ leo thang xung đột khi những lực lượng nước ngoài ủng hộ các các bên tham chiến tăng cường chuyển vũ khí tới Libya.
Trả lời phỏng vấn kênh NTV, ông Ibrahim Kalin - người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ - cho biết Ankara sẽ không khuất phục trước những lời đe dọa của ông Haftar hay bất kỳ ai. Ông Kalin nói thêm rằng cộng đồng quốc tế phải đứng lên chống lại ông Haftar.
“Chúng ta cần trở lại bàn đàm phán một giải pháp chính trị càng sớm càng tốt”, ông Kalin nhấn mạnh.
Hôm 20-5, quyền Đặc phái viên LHQ về vấn đề Libya – bà Stephanie Williams kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ gây sức ép để các quốc gia chấm dứt tài trợ các bên tham chiến ở Libya. Bà Williams cảnh báo lượng lớn vũ khí và lính đánh thuê kéo vào Libya sẽ làm trầm trọng thêm cuộc xung đột ở nước này.
| Hai ông Trump-Erdogan bàn về Libya Trong một diễn biến liên quan hôm 23-5, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdodan, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi một sự xuống thang nhanh chóng trong cuộc xung đột tại Libya. Nhà Trắng cho biết ông Trump đã bày tỏ lo ngại về sự can thiệp ngày càng tồi tệ của nước ngoài vào Libya. Libya không có sự kiểm soát của chính phủ trung ương trong chín năm qua. Kể từ năm 2014, Libya bị chia rẽ bởi hai phe quyền lực đóng ở miền đông và miền tây. Cuộc xung đột ở Libya đã biến thành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa các đồng minh nước ngoài ủng hộ cho hai bên. |
