“Nếu chỉ vì 1 con chó mà bắt người ta đi tù thì quá đáng”
Đây là những ý kiến mà nhóm bảo vệ quan điểm đồng tình nâng mức định lượng xử phạt viện dẫn nhiều nhất. Theo ý kiến của các bạn, pháp luật hình sự hiện hành đã có cơ chế xử lý các tội trộm cắp vặt dù có trộm ít hay trộm nhiều và khá hợp lý. Việc tăng mức định lượng xử phạt thực tế không có tác động đến việc tăng hay giảm các vi phạm của loại tội phạm này mà quy định này lại khá… nhân văn khi đã không phạt tù đối với người mà chỉ “lỡ” trộm một con chó. Có ý kiến còn cho rằng, đây thực sự là quy định có tính giáo dục.
Bạn Luật gia Nam bày tỏ sự ủng hộ việc nâng mức định lượng lên thành 5 triệu đồng. Bạn viện dẫn: Khoản 1 Điều 138 BLHS (sửa đổi, bổ sung năm 2009) quy định: "Người nào trộm cắp tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm". Rõ ràng, cơ chế để xử lý bọn trộm chó đã có chứ không phải là không (thông qua việc phạt hành chính trước). Do vậy, việc nâng mức định lượng tối thiểu lên 5 triệu đồng, tôi nghĩ hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến công cuộc phòng chống nạn trộm chó hay phạm tội vặt cả”. Theo bạn, pháp luật hình sự đã có cơ chế xử lý là phạt hành chính (lần 1), nếu lại tái phạm (lần 2) thì sẽ khởi tố. Chứ nếu chỉ vì 1 con chó mà bắt người ta bị tù tội thì quá đáng”.
Bạn DungVN không đồng tình ý kiến này, bạn bức xúc: “ Ls Nam à, ở đây không phải chỉ bắt có 1 con, mà đã bắt nhiều rồi. Chắc nhà ông ko nuôi chó nên mới nói như vậy?".
Trộm của người nghèo là không phạm tội?
Tuy nhiên, đại đa số các ý kiến gửi về lại đều bày tỏ sự hoang mang, lo lắng cho rằng nếu tăng mức xử phạt “trộm vặt” lên 5 triệu đồng mới xử phạt thì tình hình an ninh thật sự đáng ngại. Nhiều bạn bày tỏ sự bức xúc với đề xuất và kiên quyết không đồng tình nâng mức định lượng lên.
Bạn Lương Trung phân tích: “Nâng lên 5 triệu đồng thì chỉ phù hợp khi đời sống kinh tế xã hội đáp ứng với nhu cầu của tuyệt đại đa số của người dân. Như hiện nay, quy định này là chưa phù hợp bởi thu nhập của người dân còn quá thấp, giá trị của cải, tài sản của họ cũng chẳng đáng là bao, nhưng công sức, mồ hôi, nước mắt, thậm chí cả máu của họ bỏ ra là rất lớn. Chắt chiu lắm mới có được tài sản chân chính này (hầu như là dưới 5 triệu đồng). Vậy để kẻ trộm vào lấy mất tài sản giá trị nhất của họ thì nhức nhối đến cỡ nào?”.
Theo bạn Lương Trung, tăng mức định lượng xử phạt lên 5 triệu sẽ tạo điều kiện cho tội phạm này “gia tăng, phát triển gấp bội phần, an ninh trật tự xã hội không an toàn, ổn định, ảnh hưởng xấu đến sự bình yên của người dân”.
Đồng tình, bạn Trần Thanh Tùng cũng cho rằng người dân nghèo sẽ là những người phải gánh hậu quả đối với quy định này, bạn lập luận: “ Quy định này sẽ khiến loại tội phạm này… giảm đáng kể. Tuy nhiên, chúng ta nghĩ sao khi xã hội “ít” tội phạm trộm cắp tài sản nhưng tài sản của người dân lại luôn bị đe dọa chiếm đoạt? Có ai thống kê xem có bao nhiêu hộ có thu nhập dưới 5 triệu/tháng? Và hành vi trộm tài sản của những hộ này đương nhiên không bị xem là tội phạm (vì dưới 5 triệu). Có thể suy ra, trộm của người nghèo là không phạm tội (?) hay nói cách khác, người nghèo không được pháp luật hình sự bảo vệ quyền sở hữu tài sản”.
Bạn Minh Tan bức xúc : “Đừng tạo kẻ hở cho tội phạm lách luật. Xin hỏi lương cơ bản hiện nay là bao nhiêu, làm gì tới 5 triệu? Ngày trước bọn trộm chó chỉ trộm 2 con để không bị tội, giờ thì chúng nó cười kaka bắt 8 con cũng không bị gì. Mong các vị nghĩ kĩ một chút đi”.
Gây ra những hệ lụy khó lường
Rất nhiều bạn đọc cùng có chung quan điểm về việc không thể nâng mức định lượng lên 5 triệu mới xử lý hình sự trong khi trộm cắp vặt, trộm chó táo tợn còn nhan nhản ngoài xã hội.
Nhiều ý kiến cũng lấy ví dụ tội trộm chó để minh họa cho việc không nên nâng định lượng xử phạt lên 5 triệu đồng. Theo đó, con chó khi bị trộm, bán ra chỉ mấy chục ngàn một ký, chiếu theo mức định lượng này có khi sẽ không bị xử phạt về tội trộm cắp. Tuy nhiên, liên quan tới việc trộm chó, ai cũng biết đây là điểm nóng về an ninh trật tự xã hội hiện nay. Nóng từ việc, những tên “cẩu tặc” chỉ vì muốn trộm con chó chỉ có giá trị vài trăm ngàn đồng mà sẵn sàng chống trả quyết liệt những người chủ, người dân ngăn cản chúng. Đã có những vụ chết người xảy ra.
Ngược lại, cũng từ đó người dân vì quá bức xúc với tình trạng trộm cắp, sự chống trả táo tợn của nhóm “cẩu tặc” đã "ra tay xử lý". Có tình trạng người dân, cả làng vây đánh chết “cẩu tặc”, đốt xe… gây ra những điểm nóng về tình hình mất an ninh trật tự, gây đau đầu đối với lực lượng đảm bảo trật tự, an toàn xã hội nói riêng và bức xúc trong xã hội nói chung.
Như vậy, nếu nâng mức định lượng lên 5 triệu đồng, rất có thể nhiều vụ trộm chó sẽ không bị xử phạt nghiêm theo BLHS nữa, thay vào đó sẽ chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính. Khó có thể nói trước được sự bức xúc của người chủ chó sẽ như thế nào khi con chó, với nhiều người vốn dĩ vẫn là con vật là có giá trị không thể đong đếm được về tinh thần, có mối quan hệ thân thiết sâu sắc về tình cảm lại đột ngột bị mất ngay trước mắt mình thương tâm như thế mà kẻ gây ra vụ trộm lại không bị xử phạt xứng đáng. Không thể không tính tới việc sẽ có nhiều hành vi tiêu cực xảy ra khi người chủ chó muốn xử phạt thích đáng tên cẩu tặc cho xứng với nỗi đau họ phải chịu khi họ biết chắc tên cẩu tặc sẽ không bị pháp luật xử lý nghiêm minh.
“Quy định 5 triệu thì làm sao bọn tội phạm sợ pháp luật được, nhất là bọn trộm chó. Có những con chó quý trị giá hàng chục triệu nhưng đem tính mỗi ký có mấy chục ngàn đồng, rồi khi bị truy đuổi chúng sẳn sàng giết người để thoát thân. Theo tôi không những giữ ở mức 2 triệu, nếu có thể thì nên tăng hình phạt” bạn Dung đề xuất.
Bạn Nguyễn Thái Thuận cũng bày tỏ không đồng ý với mức 5 triệu đồng. Bạn Thuận cho rằng đã phạm tội là phải xử lý hình sự, tùy mức độ vi phạm mà xử lý ở các mức khung hình phạt từ nhẹ đến nặng và tùy theo tình tiết mà tăng nặng, giảm nhẹ: “Luật quy định thời gian qua từ 2 triệu đồng trở lên mới xử lý hình sự nên xã hội đã xuất hiên trộm vặt quá nhiều, gây hệ lụy cho người dân nghèo, an ninh trật tự bị xâm phạm. Những người bắt trộm chó còn đầy, xảy ra khắp nơi, nạn nhân bị trộm chó không thể chờ cơ quan xử lý nếu xác định trộm chó trên năm triệu đồng thủ phạm mới bị xử lý hình sự […] dân bức xúc đánh kẻ trộm, gây thương tích hoặc bị tử vong đã xảy ra rồi”. Bạn Thuận đề xuất đối với tội trộm cắp nên bỏ cả mức 2 triệu luôn thì mới có thể bảo đảm an ninh xã hội được.
Bác Bảy cũng cảm thán: “dân mình còn nghèo lắm, họ nuôi mấy con gà, con chó, chiếc xe cà tàng, chiếc xuồng....nên 500.000 đồng thì xử đi”.
“Khi xác định giá trị tài sản trong tội trộm cắp thì thường thấp hơn nhiều giá trị thực tế. Mất một tài sản nào đó, nạn nhân có thể phải bỏ ra một số tiền lớn hơn để khắc phục hậu quả. Ví dụ: Gia đình mua xe máy 15 triệu đã sử dụng được 3 năm thì bị mất trộm. Nạn nhân phải mua lại xe để đi làm. Nhưng khi định giá tài sản giá trị xe lúc này chỉ còn là 4 triệu và không xử lý hình sự. Như vậy giá trị tổn thất ở đây không chỉ dừng lại ở mức 5 triệu đồng. Mà nếu không có hành vi phạm tội đó, người ta đã không phải bỏ ra một số tiền lớn (xét chung với các gia đình hoàn cảnh) để khắc phục hậu quả. Ngoài ra, nếu không xử lý hình sự, nạn nhân muốn đòi lại tài sản phải giải quyết bằng con đường tố tụng dân sự. Tội phạm thực hiện hành vi trộm cắp đa phần là người không nghề nghiệp, nghiện ngập, kẻ cả giang hồ... Vậy cơ chế để nạn nhân dám đòi lại tài sản liệu có an toàn?” bạn Học Viên Luật đặt vấn đề.
***
Tựu chung, các ý kiến gửi về đều cho rằng việc nâng mức tối thiểu để xử lý hình sự tội trộm cắp vặt lên 5 triệu đồng là không ổn trong tình hình xã hội hiện nay.
“Tội phạm không thể đem so sánh với tiền bạc, sự phát triển của xã hội phải tách bạch rõ ràng không tạo lỗ hổng cho sống bằng con đường cướp giật, trộm cắp... Tôi thấy không nên quy định đồng nào cả trộm cắp, cướp giật dù bất cứ hình thức nào cũng phải xử lý, phạt tù” bạn đọc có nick Bác Bảy về hưu nêu ý kiến.
Bạn Quang đề xuất: “Theo tôi, xử lý các tội trộm cắp, giựt dọc là nên theo "hành vi" và có xem xét cụ thể trường hợp để xử lý hình sự thì mới mong giảm các tội phạm "nhỏ lẻ" nhưng ngày càng phổ biến và táo tợn được. Nhất là ở vùng nông thôn, nhiều gia đình chỉ có chừng chục con vịt, gà nuôi để dành cho ngày giỗ, ngày tết... giá chưa tới 2 triệu, nhưng cũng là một tài sản của gia đình họ rồi đó. Không nên dùng "định lượng" để đo, vì 5 triệu đối với người "giàu" thì cũng không giá trị bằng 50 ngàn của người nghèo đâu!”.
“Theo tôi không nên nâng mức định lượng từ 2 triệu lên 5 triệu, bởi lẽ chính việc định lượng ban đầu sẽ giúp răn đe tội phạm, vì thế định lượng càng thấp càng tốt,chúng ta có thể chia định lượng ra để định khung hình phạt. Theo tôi nghĩ, lý do tăng số tiền không xuất phát từ việc trượt giá mà xuất phát từ sự ngại việc của cơ quan chức năng” bạn Lê Trung Phát phán đoán.
Đồng tình, bạn Nguyễn Thái Thuận cũng nêu quan điểm: “Đừng vì, muốn giảm việc cho cơ quan tố tụng hình sự và tòa án mà giảm đi tính công bằng của pháp luật”.
