Trung tâm Hòa giải Syria của Nga cho hay lực lượng chính phủ Syria sẽ ngừng bắn tại khu vực giảm căng thẳng Idlib, tây bắc Syria từ sáng 31-8.
“Một thỏa thuận đạt được về lệnh ngừng bắn đơn phương của lực lượng chính phủ Syria ở vùng giảm căng thẳng Idlib bắt đầu từ 6 giờ sáng 31-8 (10 giờ VN)”, Trung tâm Hòa giải Syria của Nga nói trong một thông cáo phát đi ngày 30-8, theo kênh Press TV.
Lực lượng chính phủ Syria chụp ảnh tại thị trấn Murak, tỉnh Hama, Syria ngày 23-8. Ảnh: SANA
Tuyên bố cho biết lệnh ngừng bắn nhằm “làm ổn định tình hình” ở Idlib, yêu cầu nhóm khủng bố Takfiri được nước ngoài bảo trợ ở khu vực “từ bỏ các hành động khiêu khích vũ trang và tham gia tiến trình hòa bình tại đây”.
Tuyên bố đưa ra sau khi một nguồn tin quân đội Syria cho biết lực lượng chính phủ đã giành quyền kiểm soát 10 ngôi làng nằm ở phía đông của thị trấn chiến lược Khan Sheikhun thuộc tỉnh Idlib.
Hãng tin Sputnik (Nga) dẫn nguồn tin trên cho biết những ngôi làng như Khwein al-Kabir và al-Saqiyat, thị trấn al-Tamanah cùng với Tall Saqiyat, Tall Turki, Tall Seyed Ali, Tall Sayyed Jaafar đã được giải phóng khỏi những kẻ khủng bố Takfiri vào sáng 30-8.
Lực lượng quân đội Syria tiếp tục tấn công phía nam và đông nam Idlib, đánh vào các vị trí kiên cố của các nhóm khủng bố, đẩy chúng ra khỏi địa bàn của mình và gây thiệt hại nặng nề cho chúng, nguồn tin cho biết.
Theo kênh Al Jazeera, đây là những thắng lợi lớn đầu tiên kể từ khi quân chính phủ Syria chiếm được khu vực chính của nhóm nổi dậy ở tỉnh Hama tuần trước.
Người Syria "cầu cứu" Thổ Nhĩ Kỳ
Cuộc chiến này đã khiến hàng trăm ngàn người Syria chạy về phía biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Hàng ngàn người trong số họ đã tụ tập tại các chốt điểm dọc biên giới yêu cầu Ankara giúp chấm dứt cuộc tấn công dữ dội này, theo Al Jazeera.
Những người biểu tình Syria tại một đồn biên phòng đã gấp rút tiến vào Thổ Nhĩ Kỳ, song chưa rõ liệu họ còn lưu lại Thổ Nhĩ Kỳ hay đã bị đẩy trở về Syria, PV Bernard Smith của Al Jazeera đưa tin từ thị trấn biên giới Bukulmez của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Những gì chúng tôi chứng kiến ngày hôm nay là nỗ lực đã được bàn tính để vượt qua những biên giới này. Và hàng hàng người đã cố gắng làm thử”, phóng viên Smith cho biết.
Người Syria kéo tới biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, yêu cầu giới lãnh đạo nước này ngăn cuộc tấn công ở Idlib. Ảnh: AFP
Tại cửa khẩu Bab al-Hawa, lính biên phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn những phát súng cảnh báo và hơi cay nhằm giải tán hàng trăm người biểu tình, theo hãng tin AFP.
Mohammed al-Amouri, 53 tuổi cho biết ông tham gia biểu tình nhằm yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ giữa lời hứa của mình ngăn chặn cuộc tấn công toàn diện vào vùng Idlib.
Năm 2018, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga nhất trí thiết lập “vùng đệm” phi quân sự ở Idlib giữa phe nổi dậy và lực lượng chính phủ Syria nhằm ngăn một cuộc tấn công toàn diện. Tuy nhiên, thỏa thuận chưa bao giờ được thực thi hoàn toàn.
Một lệnh ngừng bắn sau đó giữa các nhóm nổi dậy và lực lượng chính phủ Syria đã sụp đổ ngày 5-8.
Giữa lúc tình hình leo thang, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 27-8 đã gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin ở Moscow. Sau cuộc gặp, ông Putin nói với báo giới rằng hai bên đã quyết định về “những bước đi chung” nhằm “bình thường hóa” tình hình, song cả Moscow lẫn Ankara đều không cung cấp chi tiết.
“Đây là lời cảnh báo đối với Thổ Nhĩ Kỳ rằng chúng tôi đang tiến vào Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu nếu nước này không làm gì. Những người dân này không thể chịu đựng thêm được nữa”, ông al-Amouri nói với AFP.
Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tiếp nhận người tị nạn Syria nhiều nhất thế giới với khoảng 3,6 triệu người, lo ngại một cuộc tấn công toàn diện của quân chính phủ Syria sẽ khiến thêm hàng vạn người vượt biên vào nước này.
Ông Mark Lowcock, điều phối viên cứu trợ khẩn cấp Liên Hiệp Quốc, ngày 29-8 nói rằng phần lớn vùng nông thôn Syria đã không còn người dân ở đó, với những hình ảnh vệ tinh cho thấy các thị trấn và làng mạc ở Idlib “bị san phẳng” trong cuộc chiến.
“Trong ba tuần qua, kể từ khi lệnh ngừng bắn có điều kiện bị sụp đổ hôm 5-8, hàng chục khu dân cư ở bắc Hama và Nam Idlib trống trơn”, ông Lowcock nói.
Thổ Nhĩ Kỳ mở biên giới tiếp nhận người Syria hồi tháng 4-2011, một tháng sau khi cuộc nội chiến bắt đầu. Tuy nhiên, những năm gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện các biện pháp hạn chế dòng người tị nạn.
Tăng cường không kích
Các nguồn tin đối lập Syria cho biết hàng trăm binh sĩ thuộc Lực lượng vệ binh Cộng hòa Syria do ông Maher al-Assad, em trai của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, chỉ huy cùng với những tay súng của nhóm Hezbollah của Lebanon được Iran bảo trợ đã được triển khai trên các tiền tuyến ở phía nam tỉnh Idlib.
Đội hình lực lượng mới được ghi nhận với sự tiến bộ nhanh chóng trong vài tuần qua, hai nguồn tin đối lập cấp cao nói với hãng tin Reuters.
Hàng trăm ngàn người dân ở Idlib buộc rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn kể từ tháng 4. Ảnh: AFP
Được yểm trợ bởi một chiến dịch trên không ngơi ngớt, cuộc tấn công gần đây được xem là bước đột phá của lực lượng chính phủ Syria và đồng minh sau nhiều tháng chiến đấu “hao tiền tốn của”.
Tổ chức Physicians for Human Rights (PHR) trụ sở tại Mỹ ghi nhận sự tàn phá các cơ sở hạ tầng y tế trong cuộc chiến tranh ở Syria, nói rằng kể từ khi chính phủ Syria và Nga mở cuộc tấn công vào các khu vực do nhóm nổi dậy kiểm soát ở Idlib và tỉnh Bắc Hama hôm 29-4, đã có báo cáo về các cuộc tấn công nhằm vào 46 cơ sở chăm sóc y tế.
PHR cũng cho biết từ tháng 3-2011 tới tháng 7-2019, 578 cuộc tấn công đã được tiến hành nhằm vào 350 cơ sơ y tế, hơn 90% là do lực lượng chính phủ Syria/Nga tiến hành.
Nga và chính phủ Syria đã phủ nhận tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự. Đại sứ Syria tại Liên Hiệp Quốc Bashar Ja'afari hồi tháng 7 trong một lá thư gửi Liên Hiệp Quốc nói rằng tất cả cơ sở chăm sóc y tế ở tây bắc Syria đã bị “các nhóm khủng bố” tiếp quản và không thực hiện các dịch vụ nhân đạo.
Kể từ khi chiếm được thị trấn chiến lược Khan Sheikhun cách đây gần 10 ngày, các chiến đấu cơ của Nga và Syria tăng cường không kích vào TP Maraat al-Numan ở phía bắc.
Ít nhất 12 dân thường, trong đó có 5 trẻ em, thiệt mạng trong các cuộc không kích trong đêm vào TP bây giờ là TP “ma” này. Đã có gần 140.000 người dân rời khỏi đây trong vài tuần qua.
Những thành quả đạt được trong 24 giờ qua đã hiến liên minh do Nga dẫn đầu tiến gần hơn tới việc tái chiếm thị trấn Tamaneh, một trong hàng chục ngôi làng và thị trấn chìm ngập trong khói lửa bởi các cuộc không kích dữ dội.
