Sau khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Campuchia-Thái Lan có hiệu lực (từ ngày 29-7), tình hình biên giới hai nước gần như đã trở lại yên bình.
Biên giới Campuchia-Thái Lan yên bình hơn
Sáng 31-7, người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng Thái Lan Jirayu Huangsap cho biết không có xung đột bạo lực nào xảy ra từ 9 giờ tối 30-7 đến 7 giờ sáng 31-7 tại 7 tỉnh biên giới.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia Maly Socheata cũng đưa ra thông tin tương tự và tái khẳng định cam kết kiên định của Campuchia đối với việc thực hiện thỏa thuận này một cách toàn diện. Tính đến 5 giờ chiều 31-7, không ghi nhận tiếng súng nào nổ ra từ hai bên.
Tuy nhiên, sáng 31-7, Quân khu 2 của Thái Lan nói rằng Campuchia đang tiếp tục tăng cường và củng cố lực lượng dọc biên giới. Thái Lan cũng ghi nhận nhiều máy bay không người lái (UAV) theo dõi các đơn vị quân đội nước này ở các tỉnh biên giới, theo tờ Bangkok Post.
Theo Quân khu 2, các UAV này được triển khai ở nhiều khu vực bao gồm ngã tư Chong Aan Mah ở quận Nam Yuen (tỉnh Ubon Ratchathani); Phu Makua, Satta Som, Prasat Don Tuan và Phu Phee ở huyện Kantharalak (tỉnh Si Sa Ket); Chong Chom ở huyện Kap Choeng (tỉnh Surin) và Chong Sai Taku ở quận Ban Kruat (tỉnh Buri Ram).
Cũng trong ngày 31-7, báo Thmey Thmey đưa tin rằng Bộ Quốc phòng Campuchia hôm 30-7 đã gửi thư mời Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Thái Lan Nattaphon Narkphanit tham dự cuộc họp Ủy ban Biên giới chung (GBC) dự kiến sẽ diễn ra tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) vào ngày 4-8. Cuộc họp này dựa trên tinh thần và hiểu biết lẫn nhau mà các lãnh đạo Campuchia và Thái Lan đã đồng ý tại Malaysia hôm 29-7.
Sau đó, chiều 31-7, Thứ trưởng Nattaphon Narkphanit đã đề xuất tổ chức cuộc họp này tại Malaysia thay vì ở Campuchia như dự kiến. Hiện Campuchia chưa phản hồi về đề xuất này.
Thái Lan sẽ thả lính Campuchia bị bắt
Sáng 31-7, người phát ngôn Socheata cho biết trong số 21 lính Campuchia bị Thái Lan bắt giữ, Campuchia đã nhận được thi thể của một binh sĩ và 20 lính còn lại vẫn đang bị Thái Lan giam giữ. Theo phía Campuchia, những binh sĩ này đã tiếp cận phía Thái Lan để chào hỏi với tinh thần hòa giải thì lực lượng Thái Lan bất ngờ rút vũ khí và bắt giữ họ.
Bà Socheata cho biết Campuchia tiếp tục đàm phán hết sức có thể để đưa tất cả những người lính Campuchia bị bắt này hồi hương trong thời gian sớm nhất, đồng thời nhắn nhủ phía Thái Lan hỗ trợ chăm sóc tốt các binh sĩ Campuchia bị bắt giữ và nhanh chóng trả họ về Campuchia an toàn, báo Thmey Thmey đưa tin.
Sau đó, viết trên Facebook cá nhân, Thủ tướng Campuchia Hun Manet cũng hy vọng Thái Lan sẽ trao trả toàn bộ binh lính Campuchia bị bắt càng sớm càng tốt, đồng thời nhấn mạnh sự an toàn của những người lính này là ưu tiên hàng đầu của chính phủ Campuchia.
Theo ông Hun Manet, giới lãnh đạo quân sự Campuchia đã tích cực liên lạc với phía Thái Lan để yêu cầu thả những người lính Campuchia bị bắt giữ. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Campuchia và Tư lệnh Quân khu 4 Campuchia đã thường xuyên liên lạc với phía Thái Lan để yêu cầu thả lính. Ngoài ra, Tổng tư lệnh Quân đội Campuchia cũng đã yêu cầu Tổng tư lệnh Quân đội Malaysia, với tư cách là người điều phối và giám sát lệnh ngừng bắn, yêu cầu Tư lệnh Quân đội Thái Lan hỗ trợ đẩy nhanh việc trả tự do cho những người lính này.
Tuy nhiên, tính tới 3 giờ chiều 31-7, bà Socheata cho biết Thái Lan vẫn chưa thả 20 lính Campuchia bị bắt và Campuchia vẫn tích cực kêu gọi Thái Lan khẩn trương thả người.
Tin tốt là theo báo cáo từ đơn vị an ninh của Quân khu 2 mà tờ Khaosod đăng tải vào chiều 31-7, Thái Lan dự kiến sẽ trao trả 18 lính Campuchia bị bắt vào 10 giờ sáng 1-8 qua cửa khẩu Chong Chom, gần khu vực xảy ra giao tranh ở Sam Tae (tỉnh Si Sa Ket, Thái Lan).
Trước đó, sáng 31-7, người phát ngôn quân đội Thái Lan Winthai Suvaree cho biết Thái Lan đang giam giữ 18 lính Campuchia đầu hàng sau cuộc đụng độ ở khu vực Sam Tae thuộc huyện Kantharalak, tỉnh Si Sa Ket (Thái Lan) vào ngày 29-7, theo tờ The Nation.
Theo ông Winthai, cuộc đụng độ bắt đầu khi quân đội Campuchia bắn vũ khí hạng nặng và súng cối vào lãnh thổ Thái Lan và quân đội Thái Lan đã nổ súng đáp trả. Khác với thông tin phía Campuchia đưa ra, ông Winthai cho biết số lính Campuchia đã đầu hàng sau cuộc đụng độ và lực lượng Thái Lan đã tước vũ khí, bắt giữ họ.
Đáp lại lời kêu gọi thả người của ông Hun Manet, ông Winthai khẳng định những người lính Campuchia bị bắt này sẽ được phép hồi hương nhưng sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý. Ông Winthai cho biết nhóm lính này đã được cung cấp những nhu yếu phẩm cơ bản tuân theo các thông lệ quân sự và luật nhân đạo quốc tế.
Ông Winthai không nói rõ các thủ tục pháp lý nào sẽ được tiến hành. Tờ Bangkok Post dẫn thông tin từ Quân khu 2 cho biết những người lính Campuchia này sẽ bị truy tố về tội nhập cảnh trái phép theo luật di trú Thái Lan. Vũ khí, đạn dược và chất nổ thu giữ được trong chiến dịch đã được bàn giao cho cơ quan chức năng để kiểm tra và lập hồ sơ. Chất nổ sẽ bị tiêu hủy còn số vật dụng còn lại sẽ được giữ lại làm bằng chứng cho các thủ tục tố tụng.
Trước đó, hôm 29-7, ông Winthai cho biết trong số 18 lính Campuchia bị bắt này có 1 lính bị thương do trúng đạn ở hông phải và cánh tay trái và đã được đưa tới bệnh viện để điều trị. Ngoài ra, còn có hai thi thể lính Campuchia tại hiện trường vụ đụng độ.
Mỹ chốt thỏa thuận thương mại với Thái Lan và Campuchia sau ngừng bắn
Trong cuộc phỏng vấn trên đài Fox News tối 30-7 (giờ Mỹ), Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết Mỹ đã thống nhất các thỏa thuận thương mại với Campuchia và Thái Lan. Động thái này diễn ra vài ngày sau khi hai quốc gia Đông Nam Á này đồng ý ngừng bắn.
Tuy nhiên, ông Lutnick không nói rõ mức thuế hay điều khoản các thỏa thuận này ra sao. Hiện đại diện Nhà Trắng và Bộ Thương mại Mỹ chưa đưa ra bình luận chính thức về nội dung thỏa thuận.
Ngày 31-7, Bộ trưởng Tài chính Thái Lan Pichai Chunhavajira cho biết nước này dự kiến sẽ nhận được thông tin về thỏa thuận thương mại từ Mỹ trong vòng 24 giờ tới. Người phát ngôn Bộ Thương mại Thái Lan Poonpong Naiyanapakorn cũng nói rằng Thái Lan hy vọng mức thuế cuối cùng sẽ nằm trong khoảng 18% đến 20%, tương đương các quốc gia trong khu vực.
Trong khi đó, Phó Thủ tướng Campuchia Sun Chanthol - người đang dẫn đầu đoàn đàm phán thương mại của Campuchia - nói rằng ông chưa nhận được thông tin nào về thỏa thuận mới.
Thái Lan và Campuchia dự kiến sẽ phải đối mặt mức thuế 36% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ - thị trường lớn nhất của cả hai nước- nếu không chốt được thỏa thuận với Mỹ trước ngày 1-8. Sau thông báo của ông Lutnick, không rõ mức thuế này sẽ còn bao nhiêu.
