Đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm, cử tri Võ Trọng Hối, còn đề nghị Nhà nước tặng cựu tổng thống Bill Clinton Huân chương Hữu nghị, tưởng thưởng cho những đóng góp của ông Bill Clinton trong việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia.
Tổng bí thư tiếp xúc cử tri sáng 18-7.
Trước các ý kiến này, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã báo cáo, thông tin thêm về quá trình chuẩn bị, cũng như diễn biến, kết quả chuyến thăm.“Đây là tính toán chiến lược toàn cầu, Bộ Chính trị, Trung ương cân nhắc rất kỹ”, ông cho biết.
Quan hệ Việt – Mỹ được đặt trong tổng thể quan hệ của Việt Nam với các nước lớn. Cho đến trước chuyến đi này, TBT Nguyễn Phú Trọng đã thăm các nước Ấn Độ, Trung Quốc, Nga, EU, và lần đầu tiên đã thăm Vatican – nơi trông coi về mặt tôn giáo với 4 tỷ người theo Thiên Chúa giáo trên toàn thế giới.
Mỹ là cường quốc, có quan hệ lịch sử phức tạp với Việt Nam. Một mặt, theo Tổng bí thư, phía Mỹ vẫn theo đuổi chiến lược diễn biến hòa bình, chống phá những quốc gia có chế độ chính trị khác biệt, trong đó có Việt Nam. Mặt khác, Mỹ lại là đối tác thương mại lớn, chỉ sau Trung Quốc. Quan hệ giáo dục hai bên lại phát triển mạnh mẽ, với 17.000 sinh viên Việt Nam du học. Những năm qua, Mỹ lại chủ trương quay trở lại châu Á – Thái Bình Dương, thắt chặt quan hệ với ASEAN mà trong đó Việt Nam là một thành viên quan trọng.
Với Việt Nam, Tổng bí thư cho biết từ tháng 7-2012, phía Mỹ đã có lời mời ông sang thăm.
Về phía Trung Quốc, không lâu sau Đại hội XI của Đảng, tháng 10-2011, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thăm Trung Quốc theo lời mời của TBT Hồ Cẩm Đào. Sau đó, Trung Quốc cũng Đại hội Đảng, bầu ra ban lãnh đạo mới, và tiếp tục bảy lần mời Tổng bí thư ta sớm thăm lại.
“Họ 1,3 tỷ dân, ta 90 triệu, bằng một tỉnh của họ. Nay họ mời, mình có đi tiếp không?”
Trước những mối quan hệ chiến lược như vậy, Bộ Chính trị phải tính toán kỹ lưỡng, phân tích tình hình quốc tế, chính sách của các nước lớn, mối quan tâm của các nước về quan hệ Việt Nam với Trung Quốc, Mỹ. “Cuối cùng quyết định đi cả hai, thăm Trung Quốc trước”, Tổng bí thư kể.
Về diễn biến chuyến thăm hai nước lớn, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết cả hai đều tiếp đón đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam theo nghi thức trọng thể. “Trung Quốc thì chưa bao giờ đón đoàn ta to như thế. Trong quan hệ hai nước còn vấn đề Biển Đông, hóc búa. Đôi bên thống nhất vướng mắc thì cùng nhau giải quyết, nhưng phải giữ được hòa bình, ổn định. Còn phía Mỹ thì đón tiếp vượt mức yêu cầu. Chưa bao giờ họ tiếp một Tổng bí thư Đảng cộng sản ở Phòng bầu dục cả. Hôm đấy, đang trên đường tới thì Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo cuộc tọa đàm với Tổng thống Obama sẽ có cả Phó tổng thống dự. Thời gian dự kiến 45’ thì thực tế kéo dài tới 1h15’. Sau đó là tiệc chiêu đãi do Phó tổng thống chủ trì...”, Tổng bí thư chia sẻ.
Về mối quan hệ Việt – Mỹ, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết hai nước có quá khứ buồn, với nhiều hậu quả chiến tranh chưa giải quyết hết. Vì thế, trong hoàn cảnh mới, đôi bên xác định “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai, chứ chưa thể khép lại”, và Việt – Mỹ “vừa hợp tác, vừa đấu tranh, tranh thủ mặt đồng... để hòa bình, phát triển”.
Tổng bí thư cho biết quốc tế đặc biệt quan tâm chuyến thăm này. Cho đến ngày 9-7 đã thống kê 2.700 bài báo nước ngoài và gần 8.000 bài báo trong nước đề cập tới chuyến đi. Chuyến đi cũng được nhiều nước quan tâm. Biểu hiện rõ nhất là vừa rồi Thủ tướng Lào, Phó thủ tướng Trung Quốc sang thăm Việt Nam cũng hỏi han về kết quả chuyến đi này.
