TP Thủ Đức cần chi 4.000 tỉ đồng để giải quyết ngập nước

Sáng 31-5, UBND TP Thủ Đức đã tổ chức Tọa đàm thực trạng và giải pháp giảm ngập nước trên địa bàn TP Thủ Đức.

Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp giảm ngập gồm giải pháp công trình và phi công trình. Đồng thời kiến nghị sớm giải quyết bài toán giảm ngập cho khu vực chợ Thủ Đức.

Có những nơi ngập tới 0,5 m trong trận mưa đầu mùa

Ông Mai Hữu Quyết - Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức cho biết TP Thủ Đức là có hạ tầng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển trong tương lai.

Vừa qua, có những trận mưa gây ngập 0,5 m, gây khó khăn cho người dân trong sinh hoạt và kinh doanh. Vì vậy, TP Thủ Đức rất muốn tìm ra giải pháp để đẩy nhanh các dự án, triển khai sớm hơn nhằm giải quyết ngập cho TP Thủ Đức.

"Thông qua buổi tọa đàm, tôi mong các chuyên gia có góp ý về tiêu chuẩn kỹ thuật thoát nước hiện nay còn phù hợp không? Khu vực chợ Thủ Đức là vùng trũng, chênh lệch cao độ rất lớn làm sao để giảm ngập? TP Thủ Đức cũng có nhiều công trình, giải pháp phi công trình song vẫn chưa giải quyết tình trạng ngập hiện nay" - ông Quyết nhấn mạnh.

Ông Lưu Trọng Nghĩa - Trưởng phòng Giao thông công chính TP Thủ Đức cho biết: "Năm 2021, TP Thủ Đức tiến hành rà soát các điểm ngập thì phát hiện 37 điểm ngập, 24 điểm theo dõi ngập. Trong đó, TP Thủ Đức quản lý, giải quyết 26 điểm ngập, 20 điểm theo dõi ngập và các sở, ngành TP quản lý, giải quyết 11 điểm ngập, 4 điểm theo dõi ngập.

Đến nay đã giải quyết dứt điểm 13/26 điểm ngập (đạt 50% chỉ tiêu), đã giải quyết dứt điểm 8/20 điểm theo dõi ngập. Như vậy, hiện tại trên địa bàn TP Thủ Đức còn tồn tại 24 điểm ngập và 13 điểm theo dõi ngập."

Một số nguyên nhân gây ngập được kể đến là tuyến đường, hẻm chưa được đầu tư hệ thống thoát nước, có cao độ mặt đường thấp hơn so với các tuyến đường, hẻm và khu vực xung quanh; hệ thống thoát nước lỗi thời; dự án đã triển khai thi công nhưng chậm; ảnh hưởng bởi triều cường...

Để giải quyết ngập nước, TP Thủ Đức cũng đã tổ chức rà soát để đưa ra một số giải pháp công trình và phi công trình.

Đáng chú ý như xây dựng hồ điều tiết Gò Dưa; thực hiện dự án thoát nước Quốc lộ 1A, Kha Vạn Cân (Hiệp Bình Chánh)...

Khu vực chợ Thủ Đức cần có giải pháp riêng

Đặc biệt, khu vực chợ Thủ Đức hiện nay đang ngập rất nặng, các tuyến đường có độ dốc tự nhiên như Võ Văn Ngân, Kha Vạn Cân... ngập lên đến 0,5m. Thời gian rút hết nước phải từ 30 phút đến 1 giờ đồng hồ. Nguyên nhân xác định là lượng mưa lớn, tập trung trong thời gian ngắn trong khi TP Thủ Đức lại giống như một lòng chảo.

Trong khi đó, hệ thống thoát nước có đường kính nhỏ, việc thoát nước kém, các dự án thoát nước trên đường Dương Văn Cam, Đặng Thị Rành chưa được triển khai. Lượng nước đổ về chợ Thủ Đức rất lớn song không thể thoát ra kênh Cầu Ngang.

Hiện nay, người dân chưa hiểu được mục tiêu thoát nước của đường Võ Văn Ngân và cho rằng dự án vừa làm xong nhưng đường vẫn ngập. Thực chất, dự án đường Võ Văn Ngân chỉ thu nước cho một số khu vực cục bộ chứ không thể thoát nước cho khu vực chợ Thủ Đức.

Tất cả lượng nước trên đều đổ về chợ nên khả năng thoát nước không kịp (chỉ giải quyết khoảng 20%). Vì vậy, để giải quyết bài toán chống ngập cho TP Thủ Đức cần có một giải pháp tổng thể cho cả khu vực mới có thể xóa ngập.

Trước mắt, TP Thủ Đức sẽ nạo vét ở rạch Thủ Đức, rạch Cầu Ngang cả trước và sau lưu vực. Bên cạnh đó là lắp đặt mương để thoát nước về rạch Cầu Ngang. Đồng thời, thay thế ngay rạch Cầu Ngang để đảm bảo đồng bộ cho cả khu vực này.

Giải pháp dài hạn là đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án cải tạo hệ thống thoát nước khu vực Chợ Thủ Đức (đường Dương Văn Cam, Đặng Thị Rành, Kha Vạn Cân và Hồ Văn Tư) với tổng kinh phí khoảng 70 tỉ đồng.

Đồng thời khẩn trương thực hiện dự án xây dựng mới cống rạch Cầu Ngang để tăng cường khả năng thoát nước phần thượng lưu với tổng kinh phí khoảng 27 tỉ đồng.

Bên cạnh đó là dự án xây dựng kè, cải tạo, nạo vét rạch Thủ Đức kết hợp xây dựng trạm bơm (đoạn từ cầu Ngang đến sông Sài Gòn) với quy mô xây dựng kè dự ứng lực dài 3.000m; xây dựng trạm bơm công suất 84.000m³/h; xây dựng đường dọc rạch các đoạn có trong quy hoạch; bổ sung các đoạn theo quy hoạch chưa có... với tổng kinh phí dự kiến khoảng 4.453 tỉ đồng.

Dân ám ảnh vì ngập, TP phải kết hợp nhiều giải pháp

Ông Nguyễn Đăng Tính - Phó Giám đốc phân hiệu Trường Đại học Thủy lợi, cho biết hiện nay người dân TP đang bị nỗi ám ảnh, sợ hãi mỗi khi mưa và ngập.

Hiện nay, Quy hoạch 1547 năm 2008 Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực TP.HCM đang được triển khai và áp dụng.

PGS.TS Lê Song Giang - Đại học Bách Khoa đặt vấn đề: Cách ứng xử với địa hình là vô cùng quan trọng, đặc biệt là không để xảy ra điều bất lợi với khu vực chợ Thủ Đức. Bởi lẽ hiện nay tình trạng đô thị hóa, bê tông hóa đang diễn ra rất cao.

Theo TS Giang, từ năm 2020 mực nước ở rạch Cầu Ngang, rạch Thủ Đức đã vượt ngưỡng, do quy hoạch đường giao thông không thuận lợi nên nước tập trung về khu chợ Thủ Đức. Vì vậy, giải pháp là hạn chế nước không cho về khu vực này. Đồng thời cải tạo các rạch kết nối để tiêu thoát nước nhanh nhất.

"Tôi có làm thử một tính toán là giảm nước về chợ Thủ Đức, chia nước cho các hướng khác như chống tràn nước trên mặt cũng đã giảm ngập được 5cm. Tuy nhiên, để giải quyết cần phối hợp tổng thể mới có thể giảm ngập cho khu vực này" - TS Giang nói.

Trước mắt để giải quyết ngập cho khu vực chợ Thủ Đức cần có bài toán nạo vét kênh rạch Thủ Đức, rạch Cầu Ngang. Trường hợp nếu thoát nước không kịp và triều cường dâng cần sử dụng trạm bơm để thoát nước ra ngoài.

Công ty TNHH MTV Quản lý Khai thác Dịch vụ Thủy lợi

Góp ý thêm, PGS TS Châu Nguyễn Xuân Quang - Viện phó Viện Môi trường và Tài Nguyên, Đại học Quốc gia TP.HCM chia sẻ TP.HCM đang triển khai theo quy hoạch 752, hiện đang làm theo quy hoạch mới. Các góc tiếp cận thoát nước đã cũ, không còn phù hợp và cần thay đổi.

TS Quang cho rằng về dài hạn nếu không làm gì hết thì TP Thủ Đức sẽ ngập trầm trọng hơn khi hiện nay lượng mưa và các trận mưa ngày càng nhiều.

Bên cạnh đó, tình trạng lũ và nước biển dâng, bê tông hóa càng làm tình trạng ngập nặng hơn. Hiện hạ tầng hệ thống thoát nước cũng đã xuống cấp, TP.HCM cần có một đề án nghiên cứu tổng thể từ lượng nước, hệ thống thoát nước ra sao... để đưa ra bài toán ứng xử.

"Chúng ta không thể phán đoán mà không có số liệu cụ thể. Đồng thời, cần có hướng thoát nước nhanh hay chậm, tăng khả năng thấm, trữ nước mưa và cả tái sử dụng nước mưa để ứng phó.

Hiện nay, các dự án còn gặp nhiều khó khăn từ nguồn vốn, giải phóng mặt bằng. Vì vậy, cần tập trung ưu tiên ngay các dự án cấp bách để có thể giải quyết ngay vấn nạn ngập cho mùa mưa năm sau... Riêng khu vực chợ Thủ Đức cần xem xét có máy bơm để bơm thoát nước." - TS Quang đề xuất.

Đặc biệt, hiện nay TP.HCM và miền Tây cần có tiêu chuẩn thoát nước riêng, bởi tiêu chuẩn hiện nay khó thực hiện giải pháp thoát nước đô thị do chịu ảnh hưởng bởi thủy triều.

Người dân dắt xe qua đoạn ngập nặng tại chợ Thủ Đức. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Ông Ngô Trùng Dương - Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật công nghệ góp ý hiện nay đường giao thông không có các dải cây xanh dọc đường để giữ nước lại. Hạ tầng đã triển khai song hệ thống thoát nước lại chưa được triển khai đồng bộ.

Theo đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, việc điều chỉnh quy hoạch chung TP cũng cần có chiến lược tổng thể với các phương án chống ngập, chia làm 4 vùng, có phương án thoát mưa bền vững.

"Hiện có nhiều chuyên gia đề xuất làm hành lang kiểm soát ngập. Mong rằng các chuyên gia và cơ quan quản lý bám sát vào quy hoạch chung TP để triển khai có hiệu quả" - vị đại diện chia sẻ.