Sáng ngày 25-9, Diễn đàn Kinh tế TP.HCM lần thứ 5 năm 2024 với chủ đề “Chuyển đổi công nghiệp, động lực mới cho phát triển bền vững TP.HCM” khai mạc phiên toàn thể.
TP.HCM tập trung vượt qua ba thử thách lớn
Phát biểu tại diễn đàn, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh giữ vai trò là trung tâm kinh tế tài chính, thương mại, văn hóa giáo dục, khoa học công nghệ, năng động sáng tạo đã có nhiều đóng góp chung vào thành tựu chung của cả nước,…TP.HCM đang đứng trước nhu cầu cấp bách tiến trình nâng cao chất lượng và giá trị sống của người dân, xây dựng một thành phố hiện đại văn minh nghĩa tình.
Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị giao nhiệm vụ cho TP.HCM đến năm 2030 trở thành thành phố công nghiệp theo hướng hiện đại, vào năm 2045 TP.HCM có nền công nghiệp phát triển hiện đại ngang tầm các thành phố lớn trong khu vực và vươn tầm châu lục.
Để đạt mục tiêu nhiệm vụ chiến lược đặt ra, giai đoạn hiện nay cùng với các giải pháp phát triển bền vững, thành phố chọn chuyển đổi xanh toàn diện là nhiệm vụ trọng tâm, chuyển đổi công nghiệp là động lực, chuyển đổi số là nhiệm vụ đột phá, hợp tác phát triển là nhiệm vụ quan trọng và tất yếu.
Trước mắt TP.HCM tập trung vượt qua ba thử thách lớn đó là nhanh chóng cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, nhất là giao thông, công nghệ, môi trường. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải cách thể chế thủ tục hành chính và có những cơ chế chính sách vượt trội, đột phá trong huy động các nguồn lực đầu tư phát triển. Tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tạo cơ hội điều kiện thuận lợi hơn nữa để cộng đồng DN yên tâm đầu tư hoạt động và phát triển.
"Tại diễn đàn này chúng tôi đã lắng nghe được và thu nhận nhiều ý kiến, trao đổi kinh nghiệm, hiến kế hay quý báu của đại biểu trong nước và quốc tế. Chúng tôi cũng nghe những cam kết hành động cụ thể của chính quyền thành phố trên nhiều lĩnh vực, trong từng giai đoạn ngắn trung và dài hạn.
Chúng tôi nghiêm túc tiếp thu và tổ chức thực hiện hiệu quả chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng chính phủ tại các hoạt động của diễn đàn", Bí thư Nên phát biểu.
TP.HCM nhanh chóng hình thành khu công nghiệp xanh để thu hút các nhà đầu tư vi mạch, bán dẫn…
Tại phiên toàn thể, các đại biểu trong nước và quốc tế báo cáo Chiến lược chuyển đổi công nghiệp TP.HCM trong bối cảnh kết nối vùng, khu vực, quốc tế và xu hướng công nghệ mới; Vai trò Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (C4IR) tại TP.HCM gắn liền với chuyển đổi công nghiệp….
Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, dù chưa có thống kê thực trạng chuyển đổi công nghiệp của từng DN nhưng thực tế chung cho thấy sôi động và TP.HCM đã triển khai từ khá sớm.
Đến năm 2023 theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tỉ lệ đóng góp kinh tế số/ GDP đạt gần 15%, TP.HCM lọt tốp 100 thành phố có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động nhất toàn cầu…
Dù vậy, theo ông An, mặc dù TP.HCM những năm qua nổ lực tái cơ cấu các ngành công nghiệp nhưng phát triển bền vững chưa có chiều sâu. DN khá đông chiếm 30% nhưng năng lực cạnh tranh khiêm tốn, chưa có DN “đầu đàn”.
Các ngành phát triển theo chiều rộng, và đã đến “giới hạn” trong đó chi phí sản xuất tăng, giá đất cao. Chẳng hạn giá thuê đất trong Khu công nghiệp (KCN) cao nhất cả nước trung bình 240 USD/m2 như vậy khó tiếp tục mở rộng.
Do đó, vai trò đóng góp của TP.HCM so với cả nước có phần sụt giảm về GRDP, xuất khẩu và dẫn dắt ngành.
Theo ông An, từ những điểm nghẽn trên TP.HCM cần định hướng chuyển đổi theo chuyển đổi số chuyển đổi xanh, phát triển bền vững. Tái cấu trúc, nâng cấp các ngành các lĩnh vực và kết nối không gian phát triển để đạt mục tiêu chuyển đổi…
Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cho biết, chuyển đổi có nhiều cấp độ. Chẳng hạn, nếu thành phố sắp tới có chiến lược thu hút những ngành công nghệ cao như vi mạch bán dẫn… điều quan trọng là nhanh chóng chuyển đổi các KCN đã “đến tuổi” như KCN Tân Bình, Linh Xuân, Tân Thuận… trở thành các KCN xanh, KCN sinh thái để thu hút các nhà đầu tư công nghệ cao vi mạch, bán dẫn… vì đây mới là sân chơi cho họ.
“TP.HCM phải làm nhanh nếu không nhiều nhà đầu tư vi mạch bán dẫn chuyển sang đầu tư ở thành phố Penang của Malaysia. Đáng chú ý, Malaysia đã xây dựng trung tâm cách mạng công nghiệp 4.0 trước TP.HCM. Họ là đối thủ cạnh tranh nặng ký với TP.HCM nếu chúng ta chậm chân sẽ khó thu hút được các DN công nghệ cao”- ông Hòa lưu ý.
Muốn cạnh tranh về xanh, số, năng suất… DN phải vào cuộc, không còn sự lựa chọn nào khác bởi sẽ tác động đến bài toán giá thành, chưa kể vướng hàng rào kỹ thuật khi xuất khẩu hàng hóa.
Nói về cơ hội ngành nghề hợp tác, TS. Chad Bown, Nhà Kinh tế trưởng Bộ Ngoại Hoa Kỳ cho biết, ngành bán dẫn đan xen trong cuộc sống xã hội của con người qua những con chip sử dụng trong ô tô, máy tính, tủ lạnh…. Nếu gián đoạn trong chuỗi cung ứng bán dẫn sẽ tác động đến sản phẩm thiết yếu của người tiêu dùng. Đây là lý do vì sao Hoa Kỳ thông qua đạo Luật CHIPS nhằm thúc đẩy chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu
"Việc sản xuất chip bán dẫn ở nhiều nơi là ý tưởng hay, chúng tôi đang thực hiện hợp tác với Việt Nam, các trường đại học, trường dạy nghề…xây dựng đội ngũ 120 giáo sư giảng viên, hơn 12.000 sinh viên dự kiến sẽ đạt được vào cuối 2026", ông nói.
Theo ông Hòa, diễn đàn năm nay bên cạnh các buổi đối thoại chính sách, TP.HCM khánh thành C4IR có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Cụ thể, để chuyển đổi công nghiệp, động lực mới cho phát triển bền vững cần sự vào cuộc của cộng đồng DN, cơ quan chức năng để thúc đẩy sự chuyển đổi này.
Tuy nhiên đa số DN Việt Nam là vừa và nhỏ, để tìm được giải pháp phù hợp, vừa sức chịu đựng cũng như cần có thời gian để DN thích ứng quan trọng.
Đặc biệt C4IR TP.HCM là thành viên hệ sinh thái của 19 Trung tâm cách mạng công nghiệp 4.0 toàn cầu nên chúng ta có cơ hội nhận chuyển giao công nghệ, các bài học kinh nghiệm.
Thông qua diễn đàn, sự vào cuộc đồng bộ như sự ra đời của trung tâm C4IR TP.HCM, sự hỗ trợ giải pháp tài chính qua chương trình hỗ trợ lãi suất, cơ sở đào tạo nguồn nhân lực. Từ đó, sẽ tiếp thêm nhiều cơ hội để DN vừa và nhỏ có thể thực hiện quá trình chuyển đổi, thích nghi theo đòi hỏi của thị trường và phát triển trong thời gian tới.
