Trung Quốc lần đầu tiên công bố điều mà nước này gọi là thỏa thuận bất thành văn năm 2016 với Philippines về quyền tiếp cận Bãi cạn Scarborough trên Biển Đông.
Cụ thể, trong thông cáo đăng trên trang web Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila hôm 2-5, Đại sứ quán Trung Quốc đề cập “thỏa thuận đặc biệt tạm thời” giữa hai nước đã được Tổng thống Philippines khi đó là ông Rodrigo Duterte đồng ý trong chuyến thăm Bắc Kinh năm 2016.
Theo đó, thỏa thuận cho phép đánh bắt cá quy mô nhỏ quanh vùng biển tại bãi cạn này nhưng hạn chế quyền tiếp cận của quân đội, lực lượng bảo vệ bờ biển và các máy bay, tàu chính thức trong phạm vi lãnh hải 12 hải lý (22 km).
Theo Đại sứ quán Trung Quốc, Philippines đã tôn trọng thỏa thuận trong 7 năm qua nhưng kể từ đó đã từ bỏ thỏa thuận để “hoàn thành chương trình nghị sự chính trị của riêng mình”, buộc Trung Quốc phải hành động.
Trung Quốc cũng cáo buộc Philippines vượt qua lằn ranh đỏ trong vấn đề Bãi cạn Scarborough.
“Đây là lý do cơ bản dẫn đến những tranh chấp không ngừng nghỉ trên biển giữa Trung Quốc và Philippines trong năm qua và hơn thế nữa” - theo tuyên bố đăng trên trang web của Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines.
Về phía Philippines, cả đương kim Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. và cựu Tổng thống Duterte đều phủ nhận bất kỳ thỏa thuận nào được cho là sẽ từ bỏ chủ quyền hoặc các quyền chủ quyền của Philippines.
“Trung Quốc khăng khăng rằng có một thỏa thuận bí mật và tôi đã nói là tôi không biết gì về thỏa thuận bí mật đó” - ông Marcos nói với phóng viên hồi tháng trước.
Việc Bắc Kinh công bố điều mà nước này gọi là thỏa thuận bí mật giữa hai nước diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông ngày càng gia tăng.
Đầu tuần này, Philippines đã triệu tập nhà ngoại giao Trung Quốc để phản đối việc tàu Philippines bị tàu hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng ở bãi cạn Scarborough.
