Người Sài Gòn dùng điện thoại thông minh mua thịt heo

Sở Công Thương TP.HCM vừa trình UBND TP.HCM đề án Mô hình chợ thí điểm an toàn thực phẩm giai đoạn 2016-2020. Trong đó quan trọng nhất là giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) để kiểm soát nguồn gốc thịt heo mọi lúc mọi nơi.

Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, xung quanh chương trình này.

Dùng smartphone kiểm tra thịt heo

. Phóng viên: Ông có thể cho biết cụ thể về chương trình ứng dụng CNTT để kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ thịt heo?

+ Ông Nguyễn Ngọc Hòa: Hiện nay nguồn heo từ trang trại đến tay người mua được các cơ quan chuyên ngành kiểm tra nhưng công đoạn nào biết công đoạn đó, không kết nối thông tin với nhau nên khó kiểm soát được nguồn gốc. Thậm chí có khi người bán pha trộn, thay đổi nguồn gốc thịt heo so với lúc mới xuất chuồng… cũng không kiểm soát được.

Thực trạng đó đặt ra cho chương trình một số mục tiêu. Thứ nhất, làm thế nào để người tiêu dùng, các cơ quan chức năng nhận biết và truy xuất nguồn gốc thịt heo. Thứ hai, giúp người tiêu dùng có trong tay danh sách bản đồ chỉ rõ những địa điểm tham gia chương trình để họ đến mua sắm. Thứ ba, bắt buộc CNTT vào để truy xuất nguồn gốc thịt heo mà nếu làm bằng phương pháp thủ công thì không thể thực hiện được.

. Vậy người tiêu dùng, doanh nghiệp được hưởng lợi gì từ chương trình này, thưa ông?

+ Sau quá trình tìm kiếm mô hình quản lý thực phẩm, Sở đã đề xuất với UBND TP giải pháp của Hội Công nghệ cao TP.HCM. Theo đó tất cả thông tin về thịt heo sẽ được quản lý bằng máy chủ với cơ sở dữ liệu tập trung. Ví dụ, heo tại trang trại được gắn vòng nhận diện (gắn chip theo dõi), đến khi ra thị trường sẽ có tem dán trên thịt và người tiêu dùng có thể kiểm tra thịt sạch hay bẩn bằng ứng dụng trên smartphone. Điều này có nghĩa là chỉ với chiếc điện thoại thông minh, người mua có thể kiểm tra được thịt heo bày bán trên thị trường là sạch hay không sạch, do ai cung cấp, ai bán và bán ở đâu.

Heo từ khi ra khỏi chuồng đến bàn ăn đều có gắn chip, tem để truy xuất nguồn gốc. Ảnh: TÚ UYÊN

Bằng phương pháp này, giả sử có thương lái mua heo về rồi nhốt lại, sau đó bơm nước, giết mổ bán ra thị trường… thì cũng sẽ dễ bị phát hiện. Từ đó sẽ đưa những đối tượng này vào “danh sách đen” và có giải pháp xử lý phù hợp.

. Nhưng người mua bằng cách nào để truy xuất được nguồn gốc thịt heo và làm sao biết được đó thực sự là heo sạch?

+ Hội Công nghệ cao TP.HCM đã thiết kế một ứng dụng miễn phí có thể cài đặt trên điện thoại để soi vào thịt heo. Đơn cử khi thịt đến chợ, ban quản lý, nhân viên thú y dùng máy chuyên dụng để kiểm tra xuất xứ. Heo có mã xác nhận nhập hàng, số thịt đúng mã sẽ được niêm phong… rồi giao tiểu thương bán. Tiếp đó, tiểu thương dùng điện thoại kích hoạt tem lên tờ in mã vạch, rồi dán tem có mã vạch lên miếng thịt bán cho khách. Khi khách hàng scan tem miếng thịt sẽ biết được thịt được chứng nhận an toàn hay chưa, ai bán, bán ở chợ nào.

Bảo vệ người kinh doanh chân chính

. Một số ý kiến cho rằng đây là giải pháp hay trong việc quản lý thịt heo nhưng lo ngại sẽ xảy ra tình trạng tem giả ở khâu bán lẻ?

+ Tem và vòng nhận diện được Hội Công nghệ cao TP.HCM đảm bảo bảo mật. Mặt khác, cơ quan phát hành tem phải kiểm soát được bán ở chợ nào, mỗi con tem có mã vạch riêng ứng với từng chợ… để chống tình trạng bị làm giả.

Bên cạnh đó, các tiểu thương tham gia chương trình cũng phải ký cam kết (bán thịt heo có nguồn gốc, không sử dụng tem giả… - PV) và cam kết này có giá trị pháp lý. Nếu thực hiện không đúng thì thấp nhất có thể bị bêu tên hoặc bị loại khỏi chương trình.

Ở giai đoạn đầu chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các hộ kinh doanh. Chúng tôi cũng sẽ kiểm soát để các chi phí truy xuất nguồn gốc không làm tăng quá 200 đồng/kg thịt heo.

. Thưa ông, với tập quán kinh doanh theo kiểu truyền thống như lâu nay thì việc ứng dụng công nghệ để kiểm soát thịt heo liệu có gặp khó khăn?

+ Thực tế cho thấy những công ty, chủ cơ sở giết mổ, người chăn nuôi uy tín rất ủng hộ chương trình vì nó giúp bảo vệ uy tín, thương hiệu cho họ. Bởi sản phẩm nào không có truy xuất nguồn gốc thì khách hàng sẽ tẩy chay và quy được trách nhiệm nơi làm sai. Ngược lại, hàng truy xuất nguồn gốc thì được bảo vệ, phát huy và nhân rộng ra.

Tuy vậy, cái khó là thay đổi thói quen kinh doanh của các tiểu thương, vì từ trước đến giờ họ chưa làm việc này. Vì vậy, họ cần phải có sự tham gia đầy đủ trách nhiệm nhằm góp phần đem lại nguồn thịt heo an toàn. Chúng ta xây dựng môi trường để cho phép các doanh nghiệp, trang trại, tiểu thương khẳng định được thương hiệu của mình nên hy vọng mọi người sẽ hợp tác và ủng hộ.

. Xin cám ơn ông.