VCCI đề xuất bỏ bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy

VCCI vừa gửi tới Bộ Tài chính nội dung góp ý dự thảo nghị định quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc; bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng, vừa được .

Theo VCCI, trong các loại bảo hiểm bắt buộc này thì bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy trên thực tế không mang lại nhiều lợi ích cho xã hội.

Dẫn chứng là, sau hơn 10 năm triển khai Nghị định 103/2008, tỉ lệ chi trả bảo hiểm trách nhiệm dân sự với xe máy vẫn ở mức rất thấp, chỉ gần 6% năm 2019. Các cơ quan bảo hiểm nhờ quy định bắt buộc này mà thu về 765 tỉ doanh thu từ phí bảo hiểm của chủ xe, nhưng chi trả bảo hiểm chỉ ở mức 45 tỉ đồng.

Con số cũng như tỉ lệ này thấp hơn rất nhiều các loại bảo hiểm bắt buộc khác, trong đó chi trả bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô là khoảng 33%, cháy nổ là 31% - tính trên phí bảo hiểm thu được.

"Việc thực hiện các loại bảo hiểm bắt buộc mang lại nhiều lợi ích xã hội, trừ bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy", VCCI nhận định. Ảnh: CTV

Bảo hiểm có ưu điểm là chi trả nhanh hơn đối với người bị tai nạn và giảm áp lực tài chính đối với người phải bồi thường. Tuy nhiên, với 45 tỉ đồng và tỷ lệ chi trả ít ỏi 6%, thì theo VCCI, rất khó có thể thuyết phục rằng lợi ích mang lại từ khoản tiền bồi thường này lớn hơn chi phí xã hội phải bỏ ra mua bảo hiểm xe máy khoảng 765 tỉ đồng.

Như vậy, nhìn về mặt tổng lợi ích cho xã hội, bảo hiểm bắt buộc với xe máy không bảo đảm nguyên tắc lợi ích lớn hơn chi phí.

Những tranh luận về hiệu quả của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy đã diễn ra từ lâu, trong đó phía bảo vệ cho rằng tỉ lệ chi trả thấp là do các quy định cụ thể và tổ chức thi hành còn yếu kém, chứ không thuộc về bản chất loại hình bảo hiểm này.

Phản biện lại, trong văn bản góp ý Bộ Tài chính, VCCI lưu ý chính sách bảo hiểm này trải qua hơn ba thập kỷ, từ Nghị định 30-HĐBT năm 1988, rồi 4 lần ban hành Nghị định thay thế, sửa đổi vào các năm 1997, 2008, 2013 và 2021. Cùng với đó là 8 lượt văn bản quy định chi tiết.

"Nếu cho rằng các quy định chi tiết hay quá trình thực thi có vấn đề thì vì sao thực trạng này vẫn chưa được khắc phục" - văn bản của VCCI phản biện.

Với các lập luận như vậy, VCCI đề nghị cơ quan chủ trì nghiên cứu, sửa đổi Nghị định 103 cân nhắc thu hẹp phạm vi bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm xe cơ giới, theo hướng loại trừ trường hợp xe máy.

VCCI nhấn mạnh việc không quy định bắt buộc bảo hiểm với xe máy cũng không trái với Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ảnh: CTV.

Cụ thể, VCCI đề xuất việc mua bảo hiểm xe máy, bao gồm cả bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe và các loại bảo hiểm khác nên dựa trên sự tự nguyện thỏa thuận của các bên, chứ không mang tính bắt buộc với quyền lực cưỡng chế của nhà nước.

Như vậy sẽ giúp các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm có động lực thiết kế và cung cấp những sản phẩm bảo hiểm tốt hơn, phù hợp với nhu cầu của khách hàng và mang lại lợi ích thực sự cho xã hội.

VCCI nhấn mạnh việc không quy định bắt buộc bảo hiểm với xe máy cũng không trái với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo cơ quan này, bảo hiểm bắt buộc là một biện pháp can thiệp hành chính của Nhà nước vào thị trường thay vì dựa trên cơ sở tự nguyện. Đây không còn là quan hệ dân sự thuần túy, mà đã có sử dụng quyền lực nhà nước để hạn chế quyền của người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc công khai thông tin, dữ liệu về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm xe cơ giới.

Theo VCCI, hiện nay, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đã công khai một số số liệu như doanh thu phí bảo hiểm, tỉ trọng trong tổng doanh thu, số tiền bảo hiểm gốc. Tuy nhiên, các số liệu này còn tương đối ít và tương đối chung chung nên xã hội thiếu thông tin giám sát tính hiệu quả của chính sách này.

MINH TRÚC