Viện trưởng VKSND Tối cao vừa có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án hành chính phúc thẩm tuyên ông Võ Anh thua kiện chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) (giai đoạn 2004-2014) của TAND Cấp cao tại TP.HCM.
Quyết định kháng nghị đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy hai bản án hành chính phúc thẩm và sơ thẩm; giao hồ sơ về TAND tỉnh BR-VT để giải quyết lại theo đúng quy định pháp luật.
 |
Ông Võ Anh trên khu đất bị thu hồi làm dự án. Ảnh: VA |
Bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường
Năm 1998, Thủ tướng ban hành Quyết định 949 cho Công ty Xây dựng và Phát triển đô thị tỉnh BR-VT thuê gần 1.000 ha đất để đầu tư xây dựng Khu công nghiệp Phú Mỹ I, huyện Tân Thành. Trong đó có diện tích đất của hộ ông Võ Anh.
Căn cứ Quyết định 949 nêu trên, ngày 5-5-2000, UBND tỉnh BR-VT ban hành Quyết định 1931 về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, trong đó hộ ông Võ Anh có 21.786 m2 không được bồi thường.
Không đồng ý, ông Võ Anh khiếu nại với lý do: 21.786 m2 đất ông Anh sử dụng có nguồn gốc trước đây là rừng chà là. Năm 1986, mẹ ông khai hoang trồng lúa và đã được cấp giấy xác nhận sử dụng đất (SDĐ) nông nghiệp, gia đình ông đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước. Đến năm 1997, chính quyền địa phương đã xác nhận và chấp thuận cho ông Võ Anh được kê khai đăng ký quyền SDĐ trong sổ mục kê, sổ địa chính, bản đồ địa chính.
Theo ông Võ Anh, đất ông sử dụng liên tục, không có tranh chấp với ai nên phải được bồi thường theo quy định tại Điều 6 Nghị định 22 ngày 24-4-1998.
Giải quyết khiếu nại, chủ tịch UBND tỉnh BR-VT bác toàn bộ khiếu nại của ông Võ Anh.
Tháng 4-2018, ông Võ Anh có đơn khởi kiện yêu cầu tòa án hủy quyết định giải quyết khiếu nại và quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường; buộc UBND tỉnh BR-VT bồi thường phần diện tích đất 21.768 m2 theo giá hiện hành…
Trong khi đó, người bị kiện cho rằng diện tích đất 21.768 m2 của ông Võ Anh là đất nằm trong ranh giới đất rừng phòng hộ thuộc Nhà nước quản lý nên không đủ điều kiện được bồi thường.
Xử sơ thẩm, HĐXX quyết định bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Võ Anh.
Tại bản án hành chính phúc thẩm ngày 22-6-2020, HĐXX nhận định đất của ông Võ Anh thuộc đất rừng phòng hộ, do Nhà nước quản lý, đã được giao cho lâm trường Châu Thành từ năm 1978 theo Quyết định 1814. Từ đó, quyết định không chấp nhận kháng cáo của ông Võ Anh. Sau khi có bản án hành chính phúc thẩm, ông Võ Anh có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.
Tòa án hai cấp chưa xem xét, đánh giá khách quan quá trình SDĐ; chưa làm rõ các mâu thuẫn về số liệu… nhưng bác yêu cầu khởi kiện của ông Võ Anh là chưa đủ căn cứ.
Chưa đủ căn cứ bác yêu cầu khởi kiện
Theo quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, tòa án hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm chưa thu thập, đánh giá chứng cứ để giải quyết mâu thuẫn giữa tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, giữa lời trình bày của người khởi kiện với lời trình bày của người bị kiện; chưa làm rõ gia đình ông Võ Anh SDĐ vào thời điểm nào, trước hay sau khi có Quyết định 1814 năm 1978…
Đối với diện tích đất liên quan đến yêu cầu khởi kiện của ông Võ Anh có sự mâu thuẫn về số liệu nhưng cũng chưa được tòa án hai cấp thu thập, xác minh, đánh giá đầy đủ dẫn đến chưa đủ cơ sở giải quyết vụ án nhưng đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Võ Anh là chưa đủ căn cứ, không đảm bảo quyền, lợi ích của ông Võ Anh.
Ngoài ra, tòa án hai cấp chưa xem xét, đánh giá một cách khách quan về quá trình SDĐ của hộ gia đình ông Võ Anh từ khi mẹ ông khai hoang, trồng lúa, có tên trong sổ địa chính, được cấp giấy xác nhận SDĐ nông nghiệp, sử dụng ổn định cho đến khi bị thu hồi (năm 2000).
Từ đó, viện trưởng VKSND Tối cao ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm như đã nêu trên.
Thiếu sót về thủ tục tố tụng
Quyết định kháng nghị còn thể hiện việc tòa án hai cấp không đưa Công ty Xây dựng và Phát triển đô thị tỉnh BR-VT tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là thiếu sót.
Lý do là tại Quyết định 1931 về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, UBND tỉnh BR-VT buộc ông Võ Anh phải bàn giao đất cho công ty này.
