Chiều 5-7, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chủ trì phiên họp triển khai kết luận của Bộ Chính trị mới đây về các dự án thua lỗ thuộc ngành công thương. Phó Thủ tướng đã có những chỉ đạo thẳng thắn, sát sườn.
Sáu vận hành thì bốn thua lỗ
12 dự án thua lỗ của ngành công thương có tổng mức đầu tư là 63.610 tỉ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu là 14.350 tỉ đồng. Trong số khoảng 47.000 tỉ đồng đi vay có tới 6.600 tỉ đồng do Chính phủ bảo lãnh.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết có sáu nhà máy vận hành, ngoài Nhà máy đóng tàu Dung Quất và Công ty Thép Việt-Trung thì bốn nhà máy đạm đang thua lỗ.
Ba dự án, nhà máy dừng thi công là dự án Nhà máy ethanol Phú Thọ, Nhà máy bột giấy Phương Nam và Nhà máy gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2. Ba nhà máy dừng hoạt động là nhiên liệu sinh học Bình Phước, nhiên liệu sinh học Dung Quất và xơ sợi Đình Vũ.
Toàn cảnh cuộc họp chiều 5-7 do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì.
Tính đến ngày 31-12-2016, 10 nhà máy đang hoạt động hoặc dừng sản xuất có lỗ lũy kế là 16.126 tỉ đồng và vốn chủ sở hữu chỉ còn 3.956 tỉ đồng, trong đó nhiều nhà máy âm vốn chủ sở hữu.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói về “căn bệnh” của 12 dự án, nhà máy là khi lập dự án, phê duyệt dự án thì làm rất nhanh nhưng khi tổ chức thực hiện, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản rất trì trệ, vướng mắc pháp lý với các nhà thầu EPC, điều chỉnh tổng mức đầu tư tăng thêm 43% so với dự toán.
“Nhiều dự án kéo dài tới giờ chưa xong, có nhà máy xong rồi nhưng không hoạt động được” - Phó Thủ tướng nêu.
Căn bệnh thứ hai mà Phó Thủ tướng nhắc tới là: “Khi lập phương án đầu tư, sản xuất kinh doanh thì thông số đầu vào khả quan, chi phí sản xuất thấp và giá trị đầu ra cao nhưng khi vận hành thì thông số đầu vào cao còn giá trị đầu ra thì thấp”.
Sau khi quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho các dự án, nhà máy thì tình hình đã có chuyển biến tích cực. Bốn nhà máy đạm gồm đạm Ninh Bình, đạm Hà Bắc, DAP Đình Vũ, DAP Lào Cai hoạt động tới 80% công suất. Nhà máy DAP Đình Vũ và Lào Cai đã đa dạng hóa sản phẩm với 64% đạm xanh có giá trị cao, có lãi 600.000 đồng/tấn.
Nhà máy thép Việt-Trung đã đàm phán lại với phía Trung Quốc, xoay chuyển tình thế có lợi cho Tổng Công ty Thép, thay đổi thành viên mô hình quản trị sang hai thành viên và tình hình sản xuất kinh doanh trong sáu tháng qua đã có lãi 67 tỉ đồng.
“Nếu thép Việt-Trung tiếp tục làm tốt thì sang năm sẽ cho ra khỏi danh sách yếu kém như với các dự án phân đạm” - Phó Thủ tướng nói.
Tuy vậy, đối với các dự án khác, Phó Thủ tướng nhận định: “Hầu như không có chuyển biến gì mà tình hình còn tệ đi là nhóm của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam với các nhà máy đóng tàu Dung Quất, xơ sợi Đình Vũ và các dự án, nhà máy nhiên liệu sinh học”.
Nhà máy ethanol Dung Quất tới nay không tái hoạt động vì không bảo đảm kinh tế và kỹ thuật. Xơ sợi Đình Vũ thì ngày càng xấu đi vì vướng vào kiện tụng. Còn Nhà máy đóng tàu Dung Quất thì chưa thực hiện quyết toán hợp đồng thầu EPC.
Xử lý nghiêm các sai phạm
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu bám sát kết luận của Bộ Chính trị nhằm sớm giải quyết dứt điểm các tồn tại vướng mắc, khắc phục tối đa thiệt hại cho Nhà nước theo lộ trình hết năm 2017 hoàn thành phương án, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức xong việc triển khai các phương án (kể cả bán được Nhà máy bột giấy Phương Nam). Đồng thời, phải đạt mục tiêu hết năm 2018 xử lý căn bản các yếu kém và tới năm 2020 thì hoàn thành xử lý các nhà máy, dự án này.
“Xử lý nghiêm minh các vi phạm quản lý kinh tế của các cá nhân, tập thể gây thua lỗ tại các dự án, nhà máy trên” - Phó Thủ tướng yêu cầu.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu xử lý nghiêm những sai phạm đối với các dự án thua lỗ ngành công thương.
Nhấn mạnh tới nguyên tắc thị trường trong việc xử lý các dự án, nhà máy thua lỗ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu tôn trọng nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp.
“Nhà nước kiên quyết không cấp thêm vốn vào các dự án, nhà máy. Kiên quyết xử lý sớm các vướng mắc pháp lý của các dự án. Ưu tiên bán dự án, nhà máy cho các nhà đầu tư ngoài nhà nước, cho phép giải thể các dự án không có khả năng, thu hồi tối đa tài sản...” - Phó Thủ tướng nói.
Bởi theo Phó Thủ tướng, các dự án này có giá trị khoảng 3 tỉ USD nhưng đang bị “chôn vùi”, không đóng góp được cho nền kinh tế nên cần phải được khơi thông càng nhanh càng tốt.
Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, các tập đoàn, tổng công ty phải “xắn tay” vào làm việc theo chỉ đạo của Bộ Chính trị.
“Ai không làm và làm không xong thì phải thay thế” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Riêng về Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu việc tập đoàn đã hứa sẽ khởi động Nhà máy nhiên liệu sinh học ethanol Dung Quất nhưng tới nay vẫn chưa thực hiện.
Về tranh chấp hợp đồng EPC khi xây dựng Nhà máy đóng tàu Dung Quất và bàn giao tàu 104.000 DWT, Phó Thủ tướng nói thẳng: “Do các đồng chí không chịu làm. Không nói chung chung nữa vì càng nói càng không làm được đâu. Cả Quốc hội, Chính phủ rồi toàn dân bức xúc mà lãnh đạo tập đoàn làm như không phải việc của mình”.
