VKSND Cấp cao tại TP.HCM vừa kháng nghị giám đốc thẩm bản án sơ thẩm của TAND huyện Tân Biên và bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Tây Ninh tuyên phạt ông Phan Thành Mạnh bảy năm tù về tội hủy hoại rừng. Kháng nghị theo hướng đề nghị TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử giám đốc thẩm, hủy toàn bộ hai bản án trên để điều tra lại.
Ông Mạnh đang chấp hành hình phạt tù ở Trại giam Tống Lê Chân (tỉnh Bình Phước). Ông được tạm đình chỉ thi hành án và đã trở về nhà.
 |
Ông Phan Thành Mạnh. Ảnh: CTV |
Theo hồ sơ vụ án, ngày 27-9-2012, Ban Quản lý khu rừng văn hóa - lịch sử Chàng Riệc ký hợp đồng khoán trồng, chăm sóc, bảo vệ, phòng chống cháy rừng với ông Lê Ngọc Tuyên 5,8 ha đất trồng rừng, thuộc phân khu phục hồi sinh thái rừng đặc dụng tỉnh Tây Ninh theo mô hình DK5 (trồng sao, dầu, keo).
Năm 2014, ông Tuyên sang nhượng diện tích đất trên cho ông Mạnh. Năm 2015 - 2018, ông Mạnh trồng xen cây khoai mì vào diện tích rừng. Do cây rừng phát triển nhanh, che ánh sáng khiến cây khoai mì không phát triển nên ông Mạnh đã chặt 939 cây rừng, với diện tích hơn 9.500 m2 và gây thiệt hại 86,2 triệu đồng.
Theo kháng nghị giám đốc thẩm, về tiêu chí xác định rừng để định tội danh, cần phải xác định thời điểm ông Mạnh chặt, phá cây trồng từ năm 2015 - 2018 thì cây trồng đã thành rừng hay chưa. Để xác định cây trồng đã thành rừng hay chưa phải đạt ba tiêu chí tại Điều 3 Thông tư 34/2009/TT-BNNPTNT ngày 10-6-2009 và nếu mật độ cây trồng dưới 1.000 cây/ha thì được xác định là đất chưa có rừng.
Căn cứ biên bản xác định diện tích rừng bị hủy hoại ngày 20-9-2019, Hạt kiểm lâm huyện Tân Biên và Ban quản lý Khu rừng Văn Hóa - Lịch sử Chàng Riệc: "Mật độ cây trồng theo thiết kế mô hình DK5 có sai sót về mặt thiết kế và chỉ có 980 cây/10.000 m2 (chưa đạt tiêu chí 1.000 cây/ha)".
Do đó, nếu ông Tuyên và ông Mạnh nhận đúng số cây giống để trồng rừng theo mô hình DK5 và nếu cây trồng không chết thì diện tích được giao khoán vẫn không thành rừng. Từ năm 2015 -2018, ông Mạnh chặt 939 cây, điều này cho thấy cây giống thực nhận để trồng và mật độ cây trồng thực tế trên phần đất được giao khoán trồng rừng thấp hơn rất nhiều so với mật độ cây trồng được thiết kế theo mô hình DK5.
Từ đó, có thể khẳng định 5,8 ha đất trồng rừng là chưa thành rừng nên chưa đủ căn cứ xử lý ông Mạnh về tội hủy hoại rừng.
Về trưng cầu giám định, theo thông tin công khai của Viện Sinh học nhiệt đới Viện hàn lâm khoa học Việt Nam (đơn vị chủ quản) thì Viện Sinh học nhiệt đới không có chức năng giám định tư pháp.
Giữa Cơ quan CSĐT Công an huyện Tân Biên và Viện Sinh học nhiệt đới ký hợp đồng giám định mẫu vật nhưng yêu cầu và kết luận lại xác định diện tích cây trồng có thành rừng hay chưa, giám định thiệt hại diện tích rừng và trữ lượng lâm sản. Điều này không phù hợp với tiêu chí "mẫu vật" tại Nghị định 160/2013 và Nghị định 06/2019.
Về nội dung kết luận giám định, bản án sơ thẩm và phúc thẩm căn cứ vào kết luận giám định tư pháp năm 2021 của Viện Sinh học nhiệt đới, có vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng và nội dung không đảm bảo tính khách quan. Dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong giải quyết vụ án, gây bất lợi cho ông Thành.
Kháng nghị giám đốc thẩm khẳng định tòa hai cấp tuyên ông Mạnh về tội hủy hoại rừng là nhận định không phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án, dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án.
Lần thứ hai VKS kháng nghị giám đốc thẩm để tránh làm oan
Năm 2020, TAND huyện Tân Biên xét xử sơ thẩm tuyên phạt ông Mạnh 3 năm tù. Sau đó, TAND tỉnh Tây Ninh đã bác kháng cáo của ông.
Sau đó, VKSND Cấp cao tại TP.HCM kháng nghị giám đốc thẩm, cho rằng bản án sơ thẩm và phúc thẩm kết tội ông Mạnh có dấu hiệu oan. Tòa sơ thẩm và phúc thẩm xử lý ông Mạnh về tội hủy hoại rừng là không đúng và cũng không đủ định lượng để xử lý hình sự.
Năm 2021, TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử giám đốc thẩm, tuyên hủy hai bản án để điều tra, xét xử lại.
Ngày 22-4-2022, TAND huyện Tân Biên xét xử sơ thẩm lần hai, tuyên ông Mạnh bảy năm tù. Ông Mạnh kháng cáo kêu oan. TAND tỉnh Tây Ninh tuyên y án sơ thẩm.
Án có hiệu lực, ông Mạnh đã đi chấp hành án.
