Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết Chính phủ đã có tờ trình Quốc hội đề xuất dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cho phép doanh nghiệp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác không phải là đất ở để thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Theo ông Châu, nếu dự thảo Nghị quyết thí điểm trên được Quốc hội Khóa XV xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 8, dự kiến khai mạc vào ngày 21-10 tới, sẽ tháo gỡ được vướng mắc về pháp lý rất lớn cho nhiều dự án nhà ở thương mại.
Cụ thể, có khoảng 20 dự án nhà ở quy mô lớn tại TP.HCM gặp vướng mắc do quy định tại điều 127 luật Đất đai 2024 chưa cho phép nhà đầu tư thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác không phải là đất ở để thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Kỳ vọng tháo gỡ, tăng nguồn cung nhà ở
Theo dự thảo Nghị quyết thí điểm, Chính phủ đề xuất cho phép doanh nghiệp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác không phải là đất ở để thực hiện dự án nhà ở thương mại. Khu đất thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại phải nằm ngoài danh mục dự án thu hồi đất được Hội đồng nhân dân thông qua. Việc thí điểm dự kiến thực hiện trong 5 năm, bắt đầu từ ngày 1-1-2025.
Điều kiện các dự án được thí điểm mở rộng loại đất xây nhà thương mại phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng, đô thị. Các dự án này cũng phải phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt, đồng thời được UBND cấp tỉnh chấp thuận về việc thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất.
Ông Lê Hoàng Châu cho rằng dự thảo Nghị quyết thí điểm nếu được Quốc hội thông qua sẽ tạo điều kiện cho nhà đầu tư, doanh nghiệp được tiếp cận đất đai thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác, không phải là đất ở để thực hiện dự án nhà ở thương mại trên cơ sở thỏa thuận tự nguyện “thuận mua vừa bán” giữa người dân và doanh nghiệp.
"Điều này cũng sẽ giúp các bên không xảy ra tranh chấp, khiếu kiện, bên cạnh các phương thức tiếp cận đất đai thông qua thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất, giúp làm tăng nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở thương mại để góp phần kéo giảm giá nhà"- ông Châu chia sẻ.
Nhiều dự án nhà ở đang tắc vì có đất khác
Trước đó, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có kiến nghị tháo gỡ cho 20 dự án nhà ở thương mại đang gặp vướng mắc pháp lý vì đang có đất khác không phải là đất ở.
Những dự án nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đang có đất khác (không phải là đất ở) hầu hết có quy mô lớn hoặc rất lớn. Dù dự án phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, đô thị nhưng lại không được công nhận chủ đầu tư do không đáp ứng điều kiện đang có quyền sử dụng đất ở và đất khác quy định tại Điều 127 Luật Đất đai 2024.
Theo HoREA, tại TP.HCM có khoảng 20 dự án nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đang có quyền sử dụng đất khác, chiếm khoảng 15% tổng số dự án nhà ở thương mại trên địa bàn, không được công nhận chủ đầu tư.
Như trường hợp Công ty bất động sản V. mua đấu giá tài sản bảo đảm cho khoản nợ xấu tại Ngân hàng thương mại Q. Mảnh đất được mua là đất nhà xưởng tại quận Bình Tân, TP.HCM có diện tích hơn 6 ha thuộc khu vực được quy hoạch phát triển nhà cao tầng.
"Thế nhưng, điều oái oăm là Công ty V. thì không có nhu cầu đầu tư sản xuất công nghiệp, cũng không thể đầu tư sản xuất công nghiệp vì không phù hợp quy hoạch (mới) đã được phê duyệt. Mặt khác, công ty này cũng không được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại chung cư cao tầng do đang có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở theo hiện trạng sử dụng đất"- HoREA dẫn chứng.
