Chủ trương của tân tổng thống cho phép bắn hạ các nghi phạm ma túy mà không cần qua xét xử khiến không những tội phạm khiếp vía mà cả thành phần phản đối chính sách của ông phải run sợ khả năng bị thanh trừng.
Kẻ trừng phạt với “bàn tay sắt”
Theo số liệu Cơ quan cảnh sát quốc gia Philippines, ít nhất 316 đối tượng sử dụng ma túy và tội phạm ma túy đã bị bắn chết cùng hàng ngàn đối tượng khác đã ra đầu thú với cảnh sát chỉ trong vòng 27 ngày đầu tiên sau khi Duterte nhậm chức. Ngày 25-7 vừa qua, ông Duterte tiếp tục giữ vững lập trường “bàn tay sắt” trong cuộc chiến chống ma túy, tuyên bố trước toàn quốc: “Chúng ta sẽ không dừng lại đến khi nào tên trùm ma túy cuối cùng, kẻ buôn ma túy cuối cùng và tên tội phạm ma túy cuối cùng đầu hàng, đứng sau song sắt hay nằm dưới nấm mồ”.
Trong giai đoạn tranh cử tổng thống, ông Duterte đã thề sẽ xóa sổ tội phạm tại Philippines, tập trung vào các vấn đề tham nhũng và tội phạm ma túy. Ông thậm chí từng hứa sẵn sàng giết hàng ngàn tội phạm và “đổ xác xuống vịnh Manila”. Những ngày đầu tiên nhậm chức, ông Duterte đã tuyên bố sẽ sử dụng toàn bộ nguồn quỹ tranh cử còn sót lại làm tiền thưởng cho những ai giết hoặc bắt giữ được tội phạm ma túy. Vị tân tổng thống của Philippines nổi tiếng với biệt danh “Kẻ trừng phạt”. Ông thậm chí từng bị cáo buộc đứng sau “Biệt đội tử thần Davao”, một nhóm sát thủ bí mật chịu trách nhiệm cho cái chết của hơn 1.000 đối tượng tình nghi là tội phạm tại TP Davao, nơi ông từng giữ chức thị trưởng trong hơn 20 năm. Ông Duterte cũng thừa nhận đã từng chịu nhiều chỉ trích vì các biện pháp chống tội phạm của ông có những lúc như vượt khỏi lằn ranh pháp luật.
Cuộc chiến chống ma túy của tân Tổng thống Rodrigo Duterte đã làm hơn 500 người thiệt mạng. Ảnh: EPA
“Cứ giết sạch, một mình tôi chịu tội”
Trong một bài phát biểu mới đây, ông Duterte tuyên bố cảnh sát và quân đội không có gì phải sợ khi bắn hạ các đối tượng dính líu đến mua bán ma túy. Ông nói: “Tất cả các anh chỉ đang thực hiện mệnh lệnh của tôi. Tôi là người chịu trách nhiệm. Chỉ riêng một mình tôi mà thôi. Các anh đừng sợ bị kết tội. Tôi xin thề rằng tôi sẽ luôn bảo vệ các anh. Hãy làm đúng nghĩa vụ của các anh. Nếu các anh tiến hành một chiến dịch chống ma túy và bị kiện ra tòa, tôi sẽ bảo vệ các anh. Tôi hứa sẽ không để ai phải ngồi tù. Nếu có, tôi sẵn sàng làm người đầu tiên vào tù”.
“Luật rừng” đẫm máu
Ngày 30-7, có thêm hai nạn nhân bị giết hại trên đường phố Manila theo kiểu “luật rừng” được chính phủ của ông Duterte cổ súy trong cuộc chiến chống ma túy, tờ Inquirier cho biết. Cảnh sát vẫn chưa thể nào xác định được liệu hai vụ việc được thực hiện bởi một nhóm bí mật chống các tội phạm ma túy theo lời “hiệu triệu” của ông Duterte, hay là các vụ ám sát trừ khử nhân chứng của các băng nhóm tội phạm ma túy, hay thật ra chỉ là các vụ giết người mang động cơ cá nhân tìm cách “ăn theo” chiến dịch cứng rắn của vị tân tổng thống. Giám đốc Cơ quan cảnh sát thủ đô, ông Oscar Albayalde, cho biết đang tiến hành điều tra vụ việc. Ông nói: “Đây có thể là một vụ thanh trừng đối thủ mua bán ma túy hoặc cũng có thể là một vụ giết người bịt đầu mối của các băng nhóm ma túy”.
Khi số tội phạm ma túy bị tiêu diệt ngày một tăng, người dân bắt đầu lo sợ liệu đã có nhiều người vô tội thiệt mạng rồi bị “dán mác” tội phạm trong cuộc chiến đẫm máu này? Ông Ronald Dela Rosa cho biết nhiều băng nhóm ma túy đang cố tình giết người vô tội rồi vứt xác họ ngoài đường như thể họ bị bắn chết bởi các cảnh sát chìm, theo Asia Times.
Đấu đá giữa các nhóm chính trị
Không chỉ tạo ra một không khí “luật rừng” trên đường phố Philippines, cuộc chiến chống ma túy của vị tân tổng thống cũng làm dấy lên các lo ngại về đấu đá giữa các nhóm chính trị. Mới đây, ông Duterte đã chỉ đích danh năm vị tướng lĩnh trong quân đội bị cáo buộc bảo hộ cho các trùm ma túy hoạt động nhởn nhơ tại Philippines suốt những năm qua. Vị tổng thống cũng không ngại khẳng định một trùm ma túy cỡ bự của nước này đang lẩn trốn tại Trung Quốc. Chưa đầy hai tuần sau khi ông Duterte tuyên bố nhậm chức, Cơ quan chống ma túy Philippines (PDEA) đã phát lệnh bắt giữ cựu thị trưởng Johaira Abinal của TP Lanao del Sur. Bà được mệnh danh là “nữ chúa ma túy” của đảo Mindanao, phía Nam Philippines. Theo hãng tin ABS - CBN, bà Abinal có dính líu đến hàng loạt vụ mua bán ma túy trị giá hàng triệu USD từ năm 2001 đến nay, bảo hộ gần 85% đến 90% lượng ma túy tại Mindanao. Tân Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố bước đi kế tiếp trong chiến dịch chống ma túy của ông sẽ nhắm trực tiếp vào mạng lưới các quan chức chính phủ có liên hệ với các băng nhóm ma túy trong nhiều năm qua. Nhiều người lo ngại những bước đi cứng rắn của vị tân tổng thống có thể khiến các nhóm chính trị thân ma túy tìm cách phản đòn khiến leo thang bạo lực.
