Theo dự kiến, chiều nay (17-5), sau thời gian nghị án kéo dài, TAND huyện Hóc Môn, TP.HCM sẽ tuyên án vụ Lê Thị Bích Loan bị truy tố về tội cướp tài sản.
Món nợ 20 triệu đồng khó đòi
Theo cáo trạng, Loan có cho bà Lê Thanh Ngọc (bạn làm ăn chung) mượn 20 triệu đồng. Bà Ngọc nhiều lần hứa hẹn nhưng vẫn không trả, sau đó bà thay đổi chỗ ở. Do nhiều lần tìm bà Ngọc không được nên Loan thuê Nở đòi nợ giúp. Nở tìm Ken nhờ đòi nợ cho Loan; nếu đòi được thì nhóm Nở, Ken sẽ được 50%.
Sau đó, Loan biết được nơi ở của bà Ngọc và nhắn địa chỉ cho Nở. Ngày 28-12-2021, Nở, Ken cùng năm người chưa rõ lai lịch đến phòng trọ của bà Ngọc. Nở yêu cầu bà Ngọc trả tiền nhưng bà Ngọc không đồng ý và yêu cầu gặp Loan. Nở gọi điện thoại cho Loan thì Loan đồng ý.
 |
Hình minh họa |
Sau đó, nhóm Nở chở bà Ngọc đến nhà Loan tại huyện Hóc Môn. Đi cùng bà Ngọc có một người cùng dãy trọ với bà. Cáo trạng nhận định việc bà Ngọc cùng nhóm Nở đến nhà Loan để giải quyết nợ là tự nguyện.
Tại đây, Loan nói số tiền bà Ngọc nợ Loan, Loan đã sang lại cho Nở nên bà Ngọc phải trả cho Nở, sau đó Loan bỏ đi xuống bếp. Cáo trạng cho rằng Loan ngồi ở phía sau nghe và nhìn thấy nhóm Ken, Nở chửi, đánh bà Ngọc. Loan đi lên phòng khách thì thấy Ken đang tát bà Ngọc nên Loan nói với cả nhóm là chuyện nợ nần thì tự giải quyết, ở đây ồn ào công an sẽ đến, rồi đi xuống bếp.
Sau đó, Ken nói chở bà Ngọc về phòng trọ xem có tài sản gì để thế chấp. Bà Ngọc không đồng ý thì Ken nắm tóc bà kéo ra hiên nhà. Bà Ngọc la lớn xin Loan tha cho bà. Lúc này, Ken lấy băng keo dán miệng bà Ngọc lại rồi cầm kéo gí mũi kéo vào mặt bà Ngọc rạch một nhát, ép bà tìm người thân trả nợ, ký tên bảo lãnh vào giấy thế chấp, Ken giữ giấy này để đảm bảo khoản nợ (thực chất không có thế chấp tài sản thật)…
Bị cáo khai nhận tội do thiếu hiểu biết
Bà Ngọc trình báo công an. Ban đầu, cơ quan điều tra (CQĐT) khởi tố Loan về tội cố ý gây thương tích. Sau đó, ngày 1-8-2022, CQĐT thay đổi quyết định khởi tố Loan từ tội cố ý gây thương tích sang tội cướp tài sản.
VKSND huyện Hóc Môn truy tố Loan tội cướp tài sản với tình tiết dùng phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm theo điểm d khoản 2 Điều 168 BLHS 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 do có hành vi thuê người đòi tiền nợ và mặc nhiên để nhóm này sử dụng nhà của Loan làm địa điểm để dùng vũ lực đánh, dùng kéo rạch mặt bà Ngọc gây thương tích 6%, nhằm mục đích buộc bà Ngọc trả ngay 20 triệu đồng hoặc phải thế chấp tài sản.
Đối với Nở, Ken và những người khác, CQĐT đã ra thông báo truy tìm nhưng chưa có kết quả nên tách ra để tiếp tục điều tra.
Tại phiên tòa ngày 12-5 vừa qua, VKSND huyện Hóc Môn đề nghị phạt Loan 7-8 năm tù. Bị hại Ngọc có mặt tại tòa đã xin giảm nhẹ cho bị cáo.
Trình bày trước tòa, bị cáo Loan (được tại ngoại, có con nhỏ mới năm tháng tuổi) khai rằng không chứng kiến việc nhóm Nở đánh bà Ngọc. Sở dĩ Loan nhận tội là do thiếu hiểu biết và tin rằng nhận tội sẽ được giảm nhẹ. Cũng vì vậy mà những lời khai sau đó Loan thay đổi là có chứng kiến nhóm Nở đánh bà Ngọc, có bản khai Loan đồng ý với việc thay đổi tội danh.
Loan khai rằng Loan và bà Ngọc là đồng nghiệp cũ. Sau khi cả hai nghỉ việc, Loan nhận hàng của công ty về gia công tại nhà, bà Ngọc nhận lại hàng từ Loan để làm.
Quá trình làm, bà Ngọc bỏ ngang khiến Loan bị thiệt hại và bị những người làm của bà Ngọc đòi lương. Số tiền 20 triệu đồng cho bà Ngọc mượn do Loan mượn của một người dì. Sau đó, Loan phải vay tiền của nhiều người (trong đó có Nở) để trả khoản nợ này và trả lương cho những người làm công khác.
Phải chứng minh được sự thống nhất về việc dùng vũ lực để đòi nợ
Căn cứ hồ sơ vụ án, chỉ có thể xác định được việc Loan nhờ Nở lấy tiền nợ giúp và đồng ý với thỏa thuận sẽ lấy 50% sau khi đòi được nợ. Tại văn bản đề nghị VKS phê chuẩn quyết định thay đổi quyết định khởi tố bị can, CQĐT cũng nhận định Loan thuê nhóm Ken, Nở chỉ để đòi nợ chứ không đồng ý để nhóm Ken, Nở đánh, uy hiếp bà Ngọc để đòi nợ.
Cạnh đó, tại thời điểm Ken sử dụng kéo gây thương tích cho bà Ngọc, Loan không có mặt tại hiện trường cũng như không chứng minh được Loan có thỏa thuận với Ken, Nở về việc thực hiện hành vi dùng vũ lực bằng kéo để đòi nợ.
Mặt khác, cơ quan chức năng chưa làm việc được với nhóm người trực tiếp thực hiện hành vi dùng vũ lực đối với bị hại và chưa chứng minh được sự thống nhất về việc dùng vũ lực để đòi nợ giữa Loan và các đối tượng này, chỉ căn cứ vào lời khai của bà Ngọc mà xử lý Loan về tội cướp tài sản là chưa có căn cứ.
Do đó, theo tôi, cơ quan tố tụng cần thận trọng với việc truy cứu trách nhiệm hình sự Loan về tội cướp tài sản với tình tiết định khung tăng nặng là sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác trong khi chưa chứng minh cụ thể dấu hiệu đồng phạm.
ThS TRẦN THANH THẢO, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM
Hành vi dùng vũ lực của nhóm Nở, Ken vượt quá yêu cầu của bị cáo
Cáo trạng xác định bà Ngọc tự nguyện cùng với nhóm Nở đến nhà Loan. Khi đến nhà Loan, cãi nhau xong thì Loan bỏ xuống phía sau. Loan cũng không chỉ đạo nhóm Nở đánh bà Ngọc. Việc nhóm Nở, Ken dùng vũ lực (nếu có) đối với bà Ngọc thì không còn Loan ở đó. Loan cũng không bỏ mặc vì khi nghe bà Ngọc nói bị Ken đánh thì Loan đã ngay lập tức đuổi tất cả ra khỏi nhà.
Vì vậy, việc quy kết Loan tạo điều kiện cho nhóm Nở (mở cửa, cho sử dụng nhà trong đêm) và bỏ mặc cho nhóm Nở dùng vũ lực đối với bà Ngọc là không thuyết phục.
Ngoài ra, hồ sơ cũng không thể hiện Loan đồng ý hoặc cho phép nhóm Nở dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc dùng các hành vi khác nhằm làm cho bà Ngọc không thể chống cự để đòi cho bằng được nợ. Do đó, hành vi dùng vũ lực của nhóm Nở, Ken vượt quá yêu cầu của Loan nên Loan không phải chịu trách nhiệm về hành vi này.
Luật sư MAI LƯU PHÚC, Đoàn Luật sư TP.HCM
