Sau khi ký nghị định thư với Trung Quốc, xuất khẩu sầu riêng của nước ta tăng kỷ lục. Kèm theo đó, giá sầu riêng cũng tăng cao giúp nông dân có thu nhập cao.
Tuy nhiên, cũng kể từ đó, hiện tượng phát triển nóng cây sầu riêng, đặc biệt là mở rộng diện tích ở các vùng có điều kiện đất đai, sinh thái không phù hợp đã xảy ra ở một số địa phương. Đơn cử như tình trạng phá cây cà phê, cây hồ tiêu trong vườn để trồng xen sầu riêng; chuyển đổi đất lúa để trồng cây sầu riêng...
Để ngăn chặn tình trạng trên, ngày 23-2, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) có văn bản gửi tới một loạt tỉnh, thành phố phía Nam như Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Gia Lai, Đăk Lăk, Lâm Đồng, Đăk Nông, Kon Tum, Bình Thuận, Khánh Hòa để chỉ đạo về việc phát triển cây sầu riêng.
Trong văn bản này, Cục trưởng Cục Trồng trọt nhấn mạnh: “Việc tăng diện tích một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát, theo phong trào, không theo định hướng, khuyến cáo của các cơ quan quản lý, cơ quan chuyên môn sẽ dẫn đến hậu quả khó lường. Đó là cung vượt quá cầu, dư thừa, dội chợ và nghiêm trọng hơn là tại các vùng không phù hợp như vùng nhiễm mặn, nhiễm phèn, vùng không chủ động được tưới, tiêu sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và chất lượng sầu riêng của Việt Nam”.
 |
Việc tăng diện tích trồng sầu riêng một cách ồ ạt, không theo định hướng của các cơ quan quản lý sẽ dẫn đến hậu quả khó lường. Ảnh minh hoạ: VŨ LONG |
Do vậy, để phát triển sầu riêng bền vững, hiệu quả, phù hợp với định hướng phát triển chung của ngành, Cục Trồng trọt đề nghị các Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố nêu trên tiếp tục chỉ đạo các ban, ngành, các huyện, thành phố, thị xã, các doanh nghiệp, HTX, các hộ trồng sầu riêng nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 8084/CT-BNN-TT về việc phát triển bền vững sản xuất cây sầu riêng, chanh leo.
Đồng thời tập trung tuyên truyền, phổ biến, nhằm từng bước thay đổi thói quen, nhận thức về việc không nên sản xuất theo phong trào, theo số đông.
“Việc phát triển cây trồng nói chung và sầu riêng nói riêng cần theo định hướng thị trường, theo định hướng của các cơ quan quản lý. Thay vì tăng diện tích, sản lượng thì cần tập chung tổ chức lại sản xuất, liên kết sản xuất, chuẩn hóa quy trình sản xuất từ lúc canh tác, thu hoạch đến chế biến, vận chuyển, phân phối nhằm nâng cao giá trị gia tăng” - Cục Trồng trọt nêu rõ.
Cục Trồng trọt cũng yêu cầu Sở NN&PTNT các tỉnh nêu trên tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra chất lượng giống cây sầu riêng; công tác thẩm định, công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng sầu riêng.
Cùng đó, phổ biến áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt trong vùng sản xuất tập trung, mã số vùng trồng, nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời liên kết với doanh nghiệp đóng gói, chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu, xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị và hiệu quả sản xuất.
Sở NN&PTNT các tỉnh nói trên tổ chức triển khai, thực hiện Quyết định số 4085 về Đề án Phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030, trong đó tập trung định hướng, tích hợp phát triển cây ăn quả trong quy hoạch tỉnh.
Bên cạnh đó, khẩn trương thực hiện Quyết định số 470/QĐ-BNN-TT ngày 7/2/2023 của Bộ NN&PTNT về kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa. Theo đó, lập và trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, trong đó cần định hướng rõ các vùng lợi thế, vùng phù hợp đối với các cây trồng chuyển đổi, trong đó lưu ý với cây sầu riêng.
