Kể từ khi Ukraine tấn công tỉnh Kursk (Nga) vào đầu tháng 8, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về chiến dịch táo bạo này của Kiev. Liệu đây có phải là bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến hay là một nước cờ sai lầm về mặt chiến lược của Kiev? Liệu chiến dịch có tác động lớn đến chính sách phương Tây đối với Nga nói chung và cuộc chiến ở Ukraine nói riêng không?
Theo chuyên san Foreign Policy, về cơ bản, cuộc tấn công của Ukraine được coi là thành công trong ngắn hạn, nhưng tình hình trung hạn, dài hạn mới là điều quan trọng hơn.
Theo Foreign Policy, có rất ít lý do để cho rằng cuộc tấn công vào Kursk sẽ có tác động tích cực đáng kể đến vận mệnh của Ukraine cũng như cục diện chiến trường.
Lợi thế ngắn hạn khi tấn công tỉnh Kursk
Foreign Policy cho rằng rõ rằng cuộc tấn công vào tỉnh Kursk đã mang lại cho Kiev một số lợi ích nhất định trong ngắn hạn.
Thứ nhất, nó thúc đẩy tinh thần của lực lượng Ukraine trong bối cảnh nước này đang gặp nhiều khó khăn trên các mặt trận. Chiến dịch cũng chứng minh rằng Ukraine có thể chiến đấu và chiến thắng trước những lo ngại rằng Kiev bị mắc kẹt trong một cuộc chiến tiêu hao trước một đối thủ mạnh hơn mà Ukraine không thể đánh bại.
Thứ hai, nó đưa cuộc chiến giữa Nga-Ukraine trở lại làm “tâm điểm” trong dư luận và củng cố lời kêu gọi tăng cường hỗ trợ của phương Tây dành cho Kiev. Một trong những mục đích của Ukraine trong cuộc tấn công Kursk có lẽ là để thuyết phục phương Tây nới lỏng hơn nữa các hạn chế về việc sử dụng vũ khí phương Tây tấn công vào lãnh thổ Nga.
Cạnh đó, cuộc tấn công vào tỉnh Kursk đã cho thấy trí thông minh quân sự, sự nhanh nhẹn về mặt chiến thuật và mức độ hoạt động trong bí mật ấn tượng khi lách được những hoạt động tình báo, do thám của Nga. Đồng thời, chiến dịch cũng như phơi bày những lỗ hổng trong tình báo và mức độ sẵn sàng của Nga trước một đòn tấn công bất ngờ.
Thiệt hại về lâu dài
Theo Foreign Policy, chiến dịch Kursk cho thấy Ukraine tổn thất nhiều hơn so với Nga và đây không phải là tỉ lệ mà Ukraine có thể duy trì nếu muốn giành chiến thắng.
Nhìn tổng thể, dù cả hai bên đều mất rất nhiều quân và thiết bị quân sự nhưng Ukraine đã mất nhiều lãnh thổ hơn.
Theo thông tin mà phía Kiev đưa ra, Ukraine hiện chiếm giữ khoảng hơn 1.200 km2 lãnh thổ của Nga và buộc khoảng 200.000 người Nga phải sơ tán khỏi những khu vực này. Như vậy, Ukraine chỉ chiếm hơn 0,0064% tổng diện tích đất liền của Nga và buộc 0,138% dân số của Nga sơ tán.
Về phần mình, Nga hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine và cuộc chiến được cho là đã buộc gần 35% dân số Ukraine phải rời bỏ nhà cửa. Như vậy, ngay cả khi Kiev có thể giữ được lãnh thổ mà họ mới giành được ở Kursk, thì điều đó cũng không mang lại nhiều lợi thế mặc cả trên bàn đàm phán.
Do đó, số phận của Ukraine sẽ chủ yếu được quyết định bởi những gì xảy ra ở Ukraine, chứ không phải bởi chiến dịch Kursk. Các yếu tố chính quyết định cục diện sẽ là ý chí và khả năng tiếp tục chiến đấu trên chiến trường của mỗi bên, mức độ hỗ trợ mà Ukraine nhận được từ những đồng minh, đối tác và liệu cuối cùng có thể đạt được thỏa thuận để giữ nguyên vẹn và an toàn cho các khu vực không bị chiếm đóng của Ukraine hay không.
Khi cuộc giao tranh tỉnh Kursk bước sang tuần thứ tư, đà tiến của Ukraine dường như đang chậm lại. Mỗi ngày, theo Bộ Quốc phòng Nga, con số thương vong, thiệt hại của Ukraine ở Kursk ngày càng tăng lên, hãng thông tấn TASS đưa tin.
Theo cập nhật của Bộ Quốc phòng Nga ngày 29-8, kể từ khi tấn công tỉnh Kursk, Ukraine đã mất 7.450 lính, 74 xe tăng, 36 xe chiến đấu bộ binh, 64 xe bọc thép chở quân, 486 xe chiến đấu bọc thép, 227 xe cơ giới, 52 khẩu pháo, 15 bệ phóng tên lửa đa nòng, bao gồm 4 hệ thống pháo phản lực phóng loạt HIMARS.
Trong khi đó, tại Ukraine, Nga tăng cường tiến quân và nã pháo, bom lượn ở miền đông Ukraine, nhất là vào TP Pokrovsk (tỉnh Donetsk). Đây là một trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine, là nơi diễn ra những trận chiến dữ dội trong nhiều tháng qua.
Ngày 29-8, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine - ông Oleksandr Syrskyi cho biết cuộc chiến ở Pokrovsk đang “vô cùng khốc liệt” và Nga “tung mọi thứ có thể di chuyển và tiến vào trận chiến, cố gắng phá vỡ hàng phòng thủ của Ukraine”.
Đáng chú ý, trong những ngày gần đây, Nga liên tục mở những đợt tập kích hàng chục tên lửa, máy bay không người lái (UAV) trên khắp Ukraine, nhắm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng, quân sự tại các tỉnh như Kiev, Lviv, Vinnytsia, Dnipropetrovsk, Poltava, Mykolaiv, Kirovohrad, Odessa. Điều này càng làm tăng áp lực phòng không cho Ukraine trong bối cảnh Kiev thiếu các hệ thống phòng không cũng như nguồn tên lửa đánh chặn.
Vào ngày 26-8, để ngăn chặn loạt tên lửa, UAV trong đợt tập kích lớn nhất kể từ khi chiến sự Nga-Ukraine bùng nổ, Ukraine đã điều một số chiến đấu cơ F-16 vừa nhận được từ phương Tây vào đầu tháng 8 ra đánh chặn. Tuy nhiên, 1 chiếc chiến đấu cơ này đã gặp tai nạn và phi công điều khiển nó đã thiệt mạng.
Đây là một đòn đau đớn giáng mạnh vào Ukraine khi đây là một trong những chiếc F-16 hiếm hoi đầu tiên mà Ukraine nhận được và phi công cũng là một trong số ít phi công được đào tạo để lái chúng.
Những diễn biến mới nhất trên chiến trường Ukraine cộng với tình hình chững lại ở tỉnh Kursk dường như cho thấy Ukraine đang phải “nặng gánh hai vai” khi phải vật lộn trên cả hai chiến trường.
