Sáng 15-11, Quốc hội (QH) thông qua Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp QH (sửa đổi) với 466/468 đại biểu (ĐB) QH có mặt tán thành.
Trước khi QH bấm nút thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp QH (sửa đổi).
Theo ông Tùng, có ý kiến cho rằng, quy định thủ tục báo cáo khi ĐBQH vắng mặt tại phiên họp QH sẽ gây khó khăn cho ĐB nên đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào App của QH chức năng báo cáo vắng mặt của ĐBQH. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về việc vắng mặt vì lý do bất khả kháng để bảo đảm chặt chẽ; trường hợp ĐBQH không thể tham dự phiên họp QH để tham gia tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo luật, nghị quyết thì không coi là vắng mặt.
Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ QH đã chỉnh lý quy định về việc vắng mặt vì lý do bất khả kháng, do thực hiện các nhiệm vụ khác trong kỳ họp theo quy định của luật, nghị quyết của QH để bảo đảm chặt chẽ.
“Thời gian tới, Ủy ban Thường vụ QH sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký QH nghiên cứu, bổ sung vào App của QH chức năng báo cáo trực tuyến việc vắng mặt của ĐBQH tại kỳ họp, phiên họp QH để thuận tiện cho ĐB trong việc báo cáo” - ông Tùng cho hay.
Về thảo luận tại phiên họp toàn thể của QH, một số ý kiến đề nghị quy định Chủ tịch, Phó Chủ tịch QH được phân công điều hành phiên họp có quyền yêu cầu dừng tranh luận trong trường hợp ĐB tranh luận không đúng trọng tâm, không rõ đối tượng tranh luận, sử dụng quyền tranh luận để phát biểu. Được dừng, tạm dừng, hoãn, tạm hoãn phiên họp, kỳ họp trong tình huống có sự cố bất khả kháng, việc tiếp tục họp do QH quyết định trong từng trường hợp cụ thể.
Ủy ban Thường vụ QH ghi nhận ý kiến của ĐB và nhận thấy các nội dung này đã được quy định trong dự thảo Nội quy kỳ họp QH. Theo đó, Chủ tịch QH hoặc Phó Chủ tịch QH được phân công điều hành phiên họp yêu cầu ĐBQH dừng phát biểu hoặc dừng tranh luận nếu ĐBQH phát biểu, tranh luận quá thời gian hoặc phát biểu, tranh luận không đúng nội dung. Còn việc dừng, tạm dừng, tạm hoãn kỳ họp, phiên họp là thẩm quyền của QH khi quyết định chương trình hoặc điều chỉnh chương trình kỳ họp.
Có ý kiến cho rằng thời gian phát biểu 7 phút của ĐB là ngắn; không nên giới hạn thời gian phát biểu của ĐB; khi kéo dài phiên họp, nếu còn thời gian thì ĐB có quyền phát biểu lần hai.
Ý kiến khác đề nghị giảm thời gian phát biểu của ĐB. Có ý kiến đề nghị quy định thời gian tranh luận là không quá 2 phút; tăng thời gian giải trình của cơ quan trình đối với lĩnh vực, nội dung quan trọng, nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau; đề nghị giao Chủ tọa phiên họp xem xét, quyết định việc kéo dài thời gian giải trình của đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo.
Ông Tùng trình bày: Ủy ban Thường vụ QH cho rằng, quy định về thời gian phát biểu, tranh luận của ĐBQH là kế thừa quy định của Nội quy kỳ họp QH hiện hành và nội quy hóa những giải pháp đổi mới có hiệu quả trong thời gian qua nhằm tạo điều kiện cho ĐBQH chủ động trong việc chuẩn bị nội dung và trình bày được đầy đủ ý kiến. Do đó, xin QH cho giữ các nội dung này như dự thảo. Dự thảo Nội quy kỳ họp QH cũng không quy định giới hạn phát biểu lần hai trong thời gian kéo dài phiên họp nên ĐB có thể thực hiện quyền của mình nếu còn thời gian.
Ủy ban Thường vụ QH nhận thấy quy định thời gian giải trình là 10 phút của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình, cơ quan chủ trì thẩm tra là phù hợp để các chủ thể này phải trình bày thật cô đọng, súc tích, đồng thời bảo đảm dành nhiều thời gian hơn cho ĐBQH thảo luận, tranh luận.
Dự thảo Nội quy kỳ họp đã bổ sung quy định Chủ tịch QH hoặc Phó Chủ tịch QH được phân công điều hành phiên họp có thể quyết định kéo dài thời gian mỗi lần giải trình của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình, cơ quan chủ trì thẩm tra không quá 15 phút khi nội dung thảo luận hoặc giải trình có nhiều vấn đề phức tạp, chuyên môn sâu. Quy định này nhằm bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu như ĐB đã nêu.
ĐBQH nhận được tin “xấu”, “độc”… không phải báo cáo
Khi thảo luận, một số vị ĐB đã đề nghị bỏ quy định trường hợp ĐBQH nhận được thông tin xấu, độc về những nội dung đang được xem xét, quyết định tại kỳ họp thì có trách nhiệm thông báo với Trưởng Đoàn ĐBQH và Tổng Thư ký QH để tổng hợp, báo cáo Chủ tịch QH.
Nhiều ĐB, trong đó có ĐB Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) cho rằng đã là ĐBQH thì có đủ khả năng để phân biệt và xử lý mọi thông tin liên quan đến nội dung kỳ họp.
Quy định như dự thảo vừa khó thực hiện vừa tạo thêm những lãng phí không cần thiết và khó thực hiện, bởi là nội hàm của "thông tin xấu, độc” rất mơ hồ, nếu không được giải thích rõ ràng thì sẽ có thể gây ra nhiều băn khoăn.
Mặt khác, có ĐB cũng cho rằng QH không phải là cơ quan hành chính nên quy định làm phát sinh thủ tục vừa khó hiểu vừa khó thực hiện là không cần thiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, cho hay tiếp thu ý kiến của ĐBQH, quy định về trình tự xử lý thông tin xấu, độc mà ĐBQH nhận được trong kỳ họp đã được bỏ vì không có đặc thù cần quy định trình tự xử lý riêng; vấn đề này (nếu có) sẽ được xử lý như đối với thông tin xấu, độc nói chung.
