Sáng 23-5, theo nghị trình, Quốc hội thảo luận tại tổ, cho ý kiến về các báo cáo liên quan đến kinh tế- xã hội. Tại một số tổ, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng việc tình trạng sợ sai, né tránh trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ, công chức chưa có chuyển biến.
ĐB Đặng Hồng Sỹ (Đoàn Bình Thuận) nói Thủ tướng đã có bốn công điện, Bộ trưởng Nội vụ đã chỉ đạo việc khắc phục tình trạng sợ sai, né tránh trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ, công chức. Tuy nhiên, ông Sỹ đánh giá “tình hình không có chuyển biến”.
“Phải chăng do trong quá trình đấu tranh phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, chúng ta đã vào cuộc, đạt hiệu quả rất tốt, nhưng đi đôi với đó dẫn đến một số cán bộ sợ trách nhiệm?” - ĐBQH tỉnh Bình Thuận nêu vấn đề.
Về nguyên nhân của tình trạng “sợ sai, né tránh trách nhiệm” trong đội ngũ cán bộ, ông Đặng Hồng Sỹ cho hay trước đây, nhiều ý kiến ĐBQH, trong đó có cả Viện trưởng VKSND Tối cao, đều kiến nghị xem xét sửa lại Điều 219 BLHS 2015 về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Điều luật này quy định: Người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản, gây thất thoát, lãng phí từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Mức từ 300 triệu đến dưới 1 tỷ bị phạt tù 3 năm đến 12 năm; trên 1 tỷ từ 10- 20 năm.
“Chúng ta phải sớm phân loại làm rõ, luật cần bổ sung thêm các yếu tố có dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng”- ĐB Sỹ kiến nghị.
Ông Sỹ dẫn chứng việc tính giá đất, Bình Thuận có vụ việc lúc đầu tính giá đất hơn 4.000 tỉ, sau tính lần thứ 2 còn 2.900 tỉ, lần thứ 3 còn 2.200 tỉ, lần tư còn 1.500 tỉ. Mà việc này do các cơ quan Trung ương thực hiện.
Hay trong một vụ án hình sự vừa khởi tố, ban đầu từ thất thoát hơn 3.000 tỉ, sau chỉ còn hơn 670 tỉ.
“Bình Thuận có những dự án rất lớn, ví dụ NovaWorld gần 1.000ha, chỉ cần 1m2 lệch chỉ khoảng 100 nghìn đồng thôi là lệch không biết bao nhiêu tiền rồi, dù anh em không có tiêu cực, tham nhũng”- ĐB Đặng Hồng Sỹ nói.
Ông bình luận thêm: “Rất khó khăn, đây chính là cái dẫn đến anh em sợ sai, không dám làm. Gần như bị khởi tố về tội này rất nhiều, dù không chứng minh được yếu tố vụ lợi trong này”.
Phân tích thêm, ông Sỹ cho rằng quá trình xử lý phải phân loại, đánh giá trường hợp nào có tiêu cực, trường hợp nào tham nhũng phải xử lý nghiêm; trường hợp nào trong quá trình tính toán có thể có sai sót, không có động cơ vụ lợi thì “chúng ta nên xem xét xử lý hợp lý hơn”.
“Có như vậy, cán bộ, công chức chúng ta mới mạnh dạn hơn. Giống như trong phòng chống dịch, chúng ta phân loại những anh nào mua các thứ (thiết bị, vật tư y tế) có thể không đúng nhưng không có động cơ vụ lợi thì chúng ta xử hành chính. Anh nào có tiêu cực, tham nhũng thì xử lý hình sự”- ĐBQH tỉnh Bình Thuận cho rằng nếu làm được như vậy thì có khi mới khắc phục được tình trạng cán bộ, công chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không dám làm.
“Nếu không, Nghị định 73 sẽ không được thực hiện trên thực tế”- ông Sỹ lo ngại.
Cũng đề cập đến Nghị định 73 về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang (Đoàn Đắk Nông) đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn quá trình triển khai thi hành như thế nào.
“Qua thông tin của báo chí thời gian qua, kể cả lãnh đạo các tỉnh cũng nói tình trạng đùn đẩy, né tránh, không chịu làm, sợ trách nhiệm ngày càng trầm trọng, trong khi đã có Nghị định 73 rồi. Chỗ này, cần phải báo cáo Quốc hội”- ông Nguyễn Trường Giang nói.
Tại đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay qua nhiều cuộc gặp gỡ, trao đổi với doanh nghiệp, doanh nghiệp vẫn phản ánh việc xử lý thủ tục hành chính còn trì trệ, người thực thi công vụ còn sợ sai, sợ trách nhiệm dẫn đến đùn đẩy.
“Có những việc trước đây vẫn quyết mà bây giờ không dám quyết, có nhiều việc cứ hỏi lên cấp trên, hỏi cả sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội” - ông Thanh cho hay.
