Nền kinh tế đang trong quá trình phục hồi hậu COVID-19. Tuy nhiên, những biến động bất ổn của tình hình chính trị thế giới, cùng sự cạnh tranh địa chính trị, thương mại của các nước lớn, cộng thêm một số khó khăn nội tại khiến đà phục hồi kinh tế bị chậm lại.
Thị trường bất động sản cũng bị ảnh hưởng và đang gặp những thách thức rất lớn. Khó khăn về dòng tiền và các nút thắt pháp lý đã làm suy giảm lòng tin của khách hàng, sự vận hành ổn định, bền vững của thị trường.
Phát biểu tại hội thảo “Giải pháp tháo gỡ khó khăn thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển”, chiều 10-10, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Khôi chỉ rõ, hai năm qua, thị trường bất động sản đã xuất hiện những nút thắt lớn khiến doanh nghiệp và các nhà đầu tư bị suy giảm mạnh. Đặc biệt, từ nửa cuối năm 2022, các doanh nghiệp bất động sản rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan” khi dự án bị đình trệ, dòng tiền bị tắc nghẽn và áp lực trả nợ đè nặng.
Theo TS Khôi, tình trạng đình trệ của thị trường bất động sản là do những vướng mắc pháp lý chiếm đến 70%. Thông tin từ Bộ Xây dựng, chỉ riêng tại Hà Nội và TP.HCM ước có khoảng 400 dự án gặp các vướng mắc về thủ tục triển khai. Những ách tắc này đã kéo dài rất nhiều năm nhưng chưa được giải quyết.
Thực tiễn, một số địa phương đã thiếu chủ động, quyết liệt trong chỉ đạo, giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền. Nhất là tâm lý né tránh không muốn làm, thiếu sự phối hợp với các cơ quan Trung ương để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp. Ngoài ra, nhiều quy định pháp luật còn chồng chéo, việc áp dụng pháp luật còn thiếu thống nhất, chưa đồng bộ.
“Thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách tác động trực tiếp và gián tiếp đến lĩnh vực bất động sản. Chúng tôi tin rằng các chính sách nói trên có thể tháo gỡ được nhiều nút thắt của thị trường bất động sản. Tuy nhiên cần có những giải pháp đồng bộ hơn” - Ông Khôi nói.
Tại hội thảo, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia đưa ra 6 yếu tố chính tác động tới thị trường bất động sản như kinh tế vĩ mô; môi trường pháp lý, cách thức quản lý và giám sát bất động sản.
Cùng với đó là vấn đề tài chính; cung cầu và giá cả; thông tin dữ liệu minh bạch. Đặc biệt, theo ông Lực, tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy đã và đang làm chậm, thậm chí là ách tắc nhiều dự án bất động sản.
Đề xuất một số giải pháp, ông Lực cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cụ thể, đẩy nhanh tiến độ sửa đổi các luật (Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Chứng khoán). "Làm sao bảo đảm được sự đồng bộ, nhất quán giữa các luật liên quan đến thị trường bất động sản"- Ông Lực nói.
Ngoài ra, theo ông Lực, cần có quy định phân nhóm phân khúc bất động sản để có chính sách vốn, tài chính và quản lý phù hợp. Cùng với đó là sớm nghiên cứu thành lập các quỹ tiết kiệm nhà ở, quỹ phát triển nhà ở xã hội và chính sách phát triển NƠXH phù hợp hơn, lâu dài hơn.
Đặc biệt, cần có lộ trình đánh thuế bất động sản phù hợp; thúc đẩy thanh toán không tiền mặt với giao dịch đất đai, bất động sản.
Đưa ý kiến tại hội thảo, luật sư Nguyễn Hồng Chung - Phó Chủ tịch CLB Bất động sản Việt Nam cho biết, trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư phản ánh về vấn đề nộp thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp đầu tư kinh doanh bất động sản.
Theo vị luật sư này, trong bối cảnh thị trường bất động sản đang khó khăn như hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản đều thiếu dòng tiền, thiếu vốn đầu tư thì việc áp dụng quy định này khiến doanh nghiệp khó khăn hơn.
Ông Chung kiến nghị, để gỡ khó cho thị trường bất động sản, giải pháp quan trọng nhất là tập trung giải quyết các dự án đang gặp vướng pháp lý, rơi vào cảnh tồn đọng. Đồng thời, sửa các quy định từ luật, nghị định, thông tư không còn phù hợp.
