Chiều 24-8, tiếp tục phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS) (sửa đổi).
Giao dịch bất động sản qua sàn: Khuyến khích hay bắt buộc
Tại phiên họp, một trong những nội dung còn ý kiến khác nhau liên quan đến quy định các giao dịch BĐS thông qua sàn.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay nhiều ý kiến đề nghị không quy định bắt buộc mà chỉ khuyến khích giao dịch BĐS thông qua sàn. Một số ý kiến nhất trí về quy định các loại giao dịch BĐS thông qua sàn.
 |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại phiên họp. Ảnh: QH |
Nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban Kinh tế, ông Vũ Hồng Thanh nói thực tiễn tổng kết thi hành Luật Kinh doanh BĐS 2014 cho thấy các sàn giao dịch BĐS hiện nay không bảo đảm minh bạch, không bảo đảm tính an toàn pháp lý của giao dịch. Nguyên nhân bởi sàn giao dịch BĐS là một bên hưởng lợi ích trong quan hệ giao dịch.
Theo cơ quan chủ trì thẩm tra dự án luật, việc bắt buộc giao dịch qua sàn giao dịch BĐS là không phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành, cản trở quyền tự do kinh doanh, tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng quy định của pháp luật để độc quyền, làm lũng đoạn thị trường, không bảo đảm thực hiện nhiệm vụ phát triển thị trường BĐS lành mạnh, an toàn, bền vững.
Dự thảo luật cũng bổ sung việc “Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, cho thuê nhà ở, công trình xây dựng và quyền sử dụng đất thông qua sàn giao dịch BĐS”.
Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết tờ trình đưa ra hai phương án: khuyến khích và bắt buộc qua sàn. Chính phủ mong muốn các giao dịch BĐS cần phải thông qua sàn và bắt buộc thông qua sàn.
Theo ông Sinh, thực tế hiện nay chỉ mới “khuyến khích” nên các điều kiện, yêu cầu của sàn cũng như các quy định về giao dịch của sàn không được quy định rõ ràng; để lại những hệ lụy ảnh hưởng đến rất nhiều đến người mua. Chủ đầu tư không công khai minh bạch giao dịch, ảnh hưởng tới thị trường.
Do đó, Chính phủ đề xuất các hoạt động kinh doanh BĐS qua sàn để đảm bảo công khai, kiểm soát, chống thất thu thuế. Giao dịch qua sàn sẽ bảo vệ người mua, nhất là khi BĐS là tài sản lớn.
Cùng với đó, dự luật sẽ bổ sung các điều kiện kinh doanh của sàn, đảm bảo hiệu lực quản lý của Nhà nước trong hoạt động kinh doanh BĐS, giúp cho thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh.
Lên sàn, tạo minh bạch
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm đề cập xây dựng cơ chế minh bạch, đánh giá giá trị đất đai, BĐS theo cơ chế thị trường. Nghị quyết 18 của trung ương về quản lý, sử dụng đất đai yêu cầu xây dựng hệ thống thông tin BĐS gắn với thông tin đất đai.
Ông Vương Đình Huệ đề nghị các cơ quan liên quan rà soát lại quy định tại dự thảo xem đã đáp ứng yêu cầu trên chưa? Ngoài ra, người đứng đầu Quốc hội cũng nhắc tới yêu cầu hoàn thiện cơ sở pháp lý, tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch BĐS.
“Nếu thanh toán qua ngân hàng cả thì sàn hay không sàn vẫn minh bạch. Quan trọng không phải là ép người ta lên sàn mà phải kiểm soát được dòng tiền” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Ông Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh thị trường BĐS cần vận hành theo nguyên tắc thị trường, nếu không sẽ giống thời kỳ chúng ta trả giá rất nhiều cho sàn giao dịch vàng.
Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, các công ty BĐS tự tổ chức mạng lưới phân phối của họ, có tập đoàn, có công ty chuyên phân phối hoặc liên kết để thực hiện phân phối hoặc qua các nhà đầu tư thứ cấp…
“Không phải cứ có sàn là tốt. Việc này phải thông suốt về nhận thức. Tập đoàn kinh doanh BĐS tự phân phối nhiều chứ đừng lo thay cho người ta” - Chủ tịch Quốc hội nói.
“Thông tin thị trường đầy đủ, thanh toán không dùng tiền mặt thì tự nhiên minh bạch… Tôi tin sàn minh bạch, chẳng bắt người ta cũng theo. Không bắt buộc người ta làm những cái họ không muốn hoặc quản không được thì cấm” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Lên sàn sẽ bảo vệ lợi ích của người mua
Phát biểu sau đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thừa nhận thị trường BĐS thời gian qua bộc lộ rất nhiều tồn tại. Đó là sự thiếu lành mạnh, méo mó, tình trạng giao dịch ngầm, thổi giá, đầu cơ, làm giá, đặc biệt là cơ cấu các sản phẩm BĐS chưa hợp lý.
“Chủ tịch Quốc hội đã chỉ ra rất đúng, sàn giao dịch hiện nay chủ yếu là của các nhà đầu tư, của các nhà phân phối. Quản lý về mặt pháp lý đối với các sàn giao dịch này hết sức lỏng lẻo…” - Phó Thủ tướng thừa nhận.
Ông Trần Hồng Hà cho biết Chính phủ sẽ xây dựng một sàn giao dịch quốc gia, ở đây có thể hình thành các tổ chức như doanh nghiệp sự nghiệp hoặc đơn vị sự nghiệp công. Nếu đã lên sàn này, Chính phủ nắm được các thông tin và khi đã trao đổi trên sàn này sẽ bảo vệ được lợi ích của người tiêu dùng. “Chúng tôi kiến nghị đối với các nhà đầu tư kinh doanh các thị trường BĐS hình thành trong tương lai thì bắt buộc phải đưa lên sàn này, đây là điều kiện tiên quyết” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
