Dữ liệu mới nhất từ Bộ Công Thương cho thấy quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ hiện đạt mức 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng toàn quốc. Với tốc độ tăng trưởng duy trì 20-25%/năm trong 5 năm gần đây, quy mô thị trường thương mại điện tử sẽ đạt 10% vào năm 2025.
Trong sự phát triển nhanh chóng ấy, doanh thu thuế từ thương mại điện tử cũng tăng mạnh. Năm 2023 đạt gần 97.000 tỷ đồng và chỉ trong 7 tháng đầu năm nay đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng. Dự kiến cả năm, lần đầu tiên thu thuế thương mại điện tử sẽ vượt mốc 100.000 tỷ đồng.
Dù vậy, các ý kiến tại tọa đàm "Tăng cường hiệu quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều nay (23-9) đều cho rằng thương mại điện tử đang tiềm ẩn thất thu thuế.
PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh nhận định: "Rõ ràng chúng ta cần phải có cơ sở thống kê dữ liệu, các kho dữ liệu lớn và phương pháp quản lý, từ đó có bằng chứng để thu đúng, thu đủ từ các doanh nghiệp ".
Thống kê 6 tháng đầu năm, mỗi tháng có từ 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ qua biên giới không hề đóng thuế. Từng món hàng nhỏ nhưng tính ra mỗi ngày có lượng hàng hóa giá trị khoảng 50 triệu USD vào, ra thị trường Việt Nam. "Như vậy cơ chế chính sách của chúng ta đang không phù hợp" - chuyên gia này khẳng định.
Từ tháng 1-2021, EU đã bãi bỏ quy định những hàng hóa có giá trị dưới 22 euro không phải đóng thuế. Trong khi đó gần Việt Nam như Thái Lan, tất cả hàng hóa ra - vào đều phải chịu thuế suất 7%.
Với Việt Nam, năm 2010, Thủ tướng ban hành Quyết định 78 giảm tải thủ tục thông qua theo hướng không thu thuế đối với những món hàng nhỏ dưới 1 triệu đồng. "Nhưng đến bây giờ, thời đại khác rồi, kinh tế số chỉ cần 1 giây là đã có đầy đủ, chúng ta không phải miễn cái đó" - ông Thịnh kiến nghị.
Cũng theo vị chuyên gia này, để quản lý được thương mại điện tử thì cần xây dựng cơ sở dữ liệu lớn. Mục đích không chỉ thu thuế mà còn phục vụ cho việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Nói thêm về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ cá nhân, kinh doanh, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, Bộ Tài Chính đã trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng. Theo đó, cơ quan soạn thảo đề nghị bãi bỏ quy định miễn thuế với hàng hóa nhỏ lẻ.
Đây được hi vọng là phản ứng chính sách trước sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử bán lẻ.
