Ngày 14-10, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (TVQH), Chính phủ đã đề nghị thực hiện thí điểm mô hình: Bí thư hoặc chủ tịch HĐND tỉnh, TP làm trưởng ban chỉ đạo PCTN.
Tuy nhiên, nhiều thành viên trong Ủy ban TVQH cho rằng việc đưa ra đề nghị khi chưa có tổng kết về hoạt động của Ban PCTN, chưa có nghiên cứu, chưa có đề án thí điểm là vội.
Chưa khắc phục những tồn tại
Theo Ủy ban Tư pháp, công tác PCTN chưa thực hiện được mục tiêu đã đề ra, chưa tạo được lòng tin của nhân dân vào công cuộc PCTN. “Có nhiều tồn tại trong công tác PCTN được chỉ ra từ những năm trước chưa được khắc phục như: Biện pháp phòng ngừa tham nhũng, chưa tách bạch tài sản tham nhũng và tài sản do hoạt động khác mà có. Chất lượng việc xử lý những hành vi tham nhũng, thanh tra kiểm toán, thanh tra tố cáo chưa được cụ thể, chưa được các ngành, địa phương làm tốt” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nhấn mạnh.
Ủy ban Tư pháp cho rằng việc phát hiện tham nhũng trong nội bộ của các cơ quan, tổ chức, đơn vị rất ít. Một số cơ chế chính sách phòng ngừa tham nhũng như việc kiểm soát tài sản, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng hiệu quả còn thấp. Số vụ Thanh tra Kiểm toán phát hiện nhiều nhưng việc chuyển cơ quan điều tra xử lý còn rất ít. “Đây là vấn đề cần làm rõ hơn. Vì nó có ảnh hưởng khiến cho công tác PCTN chưa đạt được hiệu quả” - ông Nguyễn Văn Hiện nhấn mạnh.
Một phiên xử về tội tham nhũng tại TAND TP.HCM. Ảnh: HTD
Đổi trưởng ban để PCTN hiệu quả hơn
Trước thực trạng tham nhũng như trên, Chính phủ kiến nghị thực hiện thí điểm mô hình: Bí thư hoặc chủ tịch HĐND tỉnh, TP làm trưởng ban chỉ đạo PCTN. Tuy nhiên, nhiều thành viên trong Ủy ban TVQH băn khoăn.
“Chúng ta đề nghị thí điểm nhưng nó trái với quy định của luật. Vậy thì cái này chúng ta đã xin ý kiến của các cấp có thẩm quyền hoặc trong nội bộ Chính phủ chưa?” - Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng hỏi.
Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh lý giải: Theo mô hình tổ chức theo Luật PCTN hiện nay thì chủ tịch tỉnh làm trưởng ban. Tuy nhiên, trong quá trình làm việc với các địa phương có đến 40%-50% tỉnh đề nghị nghiên cứu giao cho bí thư hoặc chủ tịch HĐND làm trưởng ban PCTN. Theo các địa phương, thực hiện như thế mới tạo ra sự chuyển biến và công tác PCTN được hiệu quả hơn. Chúng tôi cũng đã báo cáo Chính phủ và Chủ tịch nước nói là đề nghị báo cáo Chính phủ, báo cáo Ủy ban TVQH làm thí điểm ở một vài địa phương. Sau này nếu thực hiện phải thống nhất trong nội bộ, phải thí điểm rồi tổng kết thí điểm…” - ông Tranh nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý băn khoăn: Thí điểm là quan trọng nên phải phân tích rõ cơ chế hiện nay có vướng mắc gì. Phải có đề án thí điểm thì QH mới có thể xem xét.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng nhấn mạnh việc chưa phân tích rõ hoạt động của Ban PCTN, cũng như việc chủ tịch tỉnh làm trưởng ban PCTN mà đã đề nghị bí thư làm trưởng ban là chưa hợp lý. Ông Hùng cho rằng cần phải phân tích rõ, có tờ trình, đánh giá riêng về vấn đề trên.
Trong năm 2011, việc mua sắm tài sản công vẫn chưa thực hiện theo đúng chủ trương của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt vẫn còn có nơi mua sắm vượt tiêu chuẩn, trang bị thiếu đồng bộ dẫn đến mua về không sử dụng được hoặc chưa sử dụng đến. Tình trạng sử dụng ngân sách sai mục đích, cho vay, tạm ứng sai chế độ, vượt định mức vẫn diễn ra phổ biến. Tâm lý thực dụng, phô trương, hình thức, sính hàng ngoại như ô tô, xe máy, điện thoại di động, mỹ phẩm và rượu bia đang nảy sinh trong một bộ phận dân cư có thu nhập cao. Năm 2011 có đến 500 lễ hội, trong đó nhiều lễ hội tổ chức tại các địa phương với quy mô lớn đã gây lãng phí lớn cho xã hội. Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Tài chính - Ngân sách |
Dùng truyền thông thay đổi tâm lý “sống chung với tham nhũng” Báo cáo của Chính phủ về công tác PCTN năm 2011 gửi tới kỳ họp QH tới đánh giá: Tuyên truyền, giáo dục về PCTN chưa tạo tác động làm thay đổi cơ bản nhận thức, quan điểm của người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức về tham nhũng. Đây là một nguyên nhân khiến cho xã hội có tâm lý chấp nhận tham nhũng, tiêu cực để được việc. Thanh tra Chính phủ đang xây dựng chiến lược ngành về truyền thông PCTN. Theo dự thảo thứ nhất, mục tiêu của chiến lược là nâng cao tính công khai, minh bạch các thông tin về tình hình tham nhũng cũng như kết quả của công tác PCTN ở các cấp, các ngành. Thúc đẩy xã hội tích cực, chủ động tham gia PCTN, làm thay đổi, tiến tới xóa bỏ tâm lý là chấp nhận “phong bì” trong giao dịch với cơ quan nhà nước, người có chức vụ, quyền hạn. Giải pháp đề ra là đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền về PCTN. Tăng cường công khai, minh bạch trong chính công tác PCTN, mà trước hết là công khai các báo cáo PCTN hằng quý, sáu tháng, chín tháng và cả năm của Chính phủ, của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN. Các cấp, các ngành phải nghiêm túc thực hiện quy định về cung cấp thông tin cho báo chí, bao gồm cả chủ động cung cấp và cung cấp khi báo chí yêu cầu. Tăng cường thông tin, tuyên truyền những tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác PCTN, đồng thời nghiêm khắc phê phán những nơi có biểu hiện sai trái, thiếu tích cực… Dự thảo chiến lược cho rằng cần đưa chương trình giảng dạy về PCTN vào cấp học từ THPT cho đến ĐH, CĐ. Đồng thời, có nội dung phù hợp cho đối tượng là đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trong các trường hành chính, nghiệp vụ của Đảng, chính quyền. NGHĨA NHÂN |
THÀNH VĂN