Để việc đấu giá biển số xe đẹp khả thi

Đề án đấu giá biển số xe đẹp vừa được tái khởi động với mục đích đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng người dân, tạo nguồn thu ngân sách và tăng tính minh bạch, phòng ngừa tiêu cực trong cấp biển số. Sau khi Thủ tướng Chính phủ đồng ý, Bộ Công an đã phối hợp cùng Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính tổ chức lấy ý kiến xây dựng đề án đấu giá biển số xe. Sắp tới việc đấu giá biển số đẹp sẽ được thí điểm ở năm TP lớn là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ.

Luật phải chặt chẽ

Thực tế cho thấy hầu hết biển số đẹp được cấp cho cơ quan nhà nước, một số quan chức, người có “quan hệ” hoặc có khả năng tài chính. Đôi khi việc “ưu ái” cấp biển số đẹp tạo dư luận không tốt trong xã hội và chưa bảo đảm sự công bằng, minh bạch trong việc cấp biển số xe. Nó còn làm lãng phí bởi theo một số chuyên gia kinh tế, nếu được đưa ra đấu giá biển số xe sẽ tạo ra nguồn thu không nhỏ cho ngân sách.

Cá nhân tôi ủng hộ những ý kiến đề nghị cần sớm đấu giá công khai biển số xe đẹp. Điều đó làm cho việc cấp biển số đẹp minh bạch, công bằng và hiệu quả. Đặc biệt, nó sẽ thỏa mãn được nhu cầu có thực của số đông đại chúng chứ không phải chỉ là đặc quyền của một số ít và góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách.

Về mặt pháp luật, vướng mắc không phải là ở luật chung về tài sản (BLDS) mà là ở các luật chuyên ngành (Luật Giao thông đường bộ, Luật Giao thông đường thủy nội địa...). Các luật này quy định về điều kiện cấp, sử dụng biển số phải gắn liền với phương tiện xác định (số khung, số máy, loại, đời, màu sơn, dung tích xy lanh...). Do đó để việc đấu giá biển số đẹp đảm bảo chặt chẽ, khả thi và đạt hiệu quả cao, cần phải sửa một số quy định.

Thứ nhất, sửa luật chung về tài sản xem biển số xe là một loại tài sản độc lập, có điều kiện (chủ thể có quyền sở hữu biển số; loại phương tiện gắn biển số; điều kiện sử dụng và thời hạn sử dụng tối đa; nghĩa vụ đăng ký sử dụng biển số tại cơ quan có thẩm quyền...). Đồng thời sửa các quy định giao dịch, thừa kế đối với biển số với tư cách là tài sản độc lập với phương tiện giao thông. Bởi giá trị của biển số có khi còn lớn hơn giá trị của phương tiện giao thông. Qua đó luật cần tạo cơ chế để chuyển giao quyền sở hữu, để lại thừa kế, thậm chí dùng biển số làm tài sản bảo đảm...

Thứ hai, bổ sung pháp luật quản lý tài sản công, coi kho biển số chưa cấp là loại tài sản công. Sửa pháp luật về giao thông, cho phép tách biển số để quản lý riêng độc lập với phương tiện giao thông, điều kiện cấp, điều kiện đăng ký sử dụng, thời hạn có quyền sở hữu, hủy biển số nếu được sử dụng vi phạm hình sự.

Thứ ba, sửa pháp luật về đấu giá tài sản coi biển số là mặt hàng đấu giá. Thực tế việc đấu giá biển số xe đẹp từng gặp phải vướng mắc vì trong luật này không đưa biển số xe vào danh mục tài sản đấu giá. Ngoài ra cần quy định về điều kiện riêng, định nghĩa biển số đẹp, quy định mức độ đặc biệt đẹp hoặc khá đẹp, định giá biển số đẹp.

Việc sửa đổi các quy định trên không khó, thậm chí vẫn có thể cho tiến hành đấu giá thí điểm ở một vài nơi sau đó sẽ sửa luật cũng không muộn.

Người có nhiều biển đẹp, tính sao?

Tuy nhiên, sẽ có hàng loạt vấn đề đặt ra với những người đã và đang sở hữu các biển số đẹp, có giá trị kinh tế lớn. Lúc đó Nhà nước có thể thu hồi lại để cấp biển số khác? Nếu họ sở hữu cùng lúc nhiều biển số đẹp thì giải quyết thế nào? Rồi chuyện có thể phát sinh là đầu cơ thu gom biển số đẹp để đấu giá biển số sẽ giải quyết ra sao?

Trả lời các câu hỏi trên, cơ quan chức năng cần quy định rõ tiêu chí xác định thế nào là biển số đẹp. Từ đó rà soát xem có bao nhiêu biển số đẹp còn trong kho số và bao nhiêu đã được cấp. Đối với các biển số đẹp được cấp trước đây, nếu cần thiết giữ lại để tiện cho việc sử dụng, quản lý công sản… cũng cần được quy định rõ ràng.

Ngoài ra, giải pháp tốt nhất đối với các biển số đã cấp là giữ nguyên tình trạng và tiếp tục sử dụng bình thường. Nhưng cần quy định với loại này thì không được chuyển nhượng, không thừa kế và chấm dứt khi phương tiện được chuyển nhượng, bị tiêu hủy hoặc hết thời gian lưu hành. Các biển số đẹp mới sẽ cấp theo quy định mới, hình thức mới thì có thể đấu giá.

Nếu tổ chức hay cá nhân đang sở hữu nhiều biển số đẹp thì nên quy định cho họ có quyền lựa chọn. Nếu họ giữ lại một trong các biển số đó và các biển số đẹp khác thì được đổi lại biển số thường trong một thời hạn. Nếu không chấp nhận đổi thì đưa ra đấu giá, sau đó chia đôi số tiền đấu giá cho ngân sách một nửa. Trường hợp người được cấp biển số đẹp vẫn muốn giữ lại thì họ phải thanh toán cho ngân sách nhà nước bằng 1/2 số tiền trúng đấu giá.

Việc giải quyết phù hợp với những biển số đã cấp sẽ hạn chế việc ban hành chính sách mới, làm xáo trộn đời sống xã hội và tạo ra kẽ hở tránh việc một số người tự nhiên “biến” những biển số đẹp đã được cấp trước đây thành nguồn tài sản riêng. Cũng từ đây việc thừa nhận cơ chế cho đấu giá biển số đẹp mới có ý nghĩa thiết thực, phù hợp với lợi ích và mong đợi của quảng đại quần chúng.