Phát biểu khai mạc buổi công bố chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2019 (PCI) sáng nay, 5-5, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh công cụ đánh giá này 15 năm qua thực sự là "cánh chim không mỏi mang tinh thần cải cách tới mọi miền đất nước”.
Và trong năm bản báo cáo thường niên ấy, PCI 2019 được ông ví von “như cánh chim báo tin vui về những xu hướng tích cực trong cải cách ở cấp địa phương của Việt Nam, đặc biệt là từ đầu nhiệm kỳ này”.
Xu hướng hội tụ, thu hẹp sự cách biệt trong chất lượng điều hành giữa các tỉnh, TP cho thấy dàn nhạc cải cách đã đồng điệu hơn. Bức tranh toàn cảnh của môi trường kinh doanh trở nên tươi sáng hơn.
Ở một vài chỉ số thành phần của PCI, có tới 70%-80% doanh nghiệp bày tỏ sự hài lòng với cách ứng xử của cơ quan công quyền, cho thấy niềm tin của doanh nghiệp được tiếp tục khơi dậy.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, nói: PCI 2019 cho thấy niềm tin của doanh nghiệp tiếp tục được khơi dậy. Ảnh: CHÂN LUẬN
Khảo sát được tiến hành giữa năm 2019 cho thấy có trên 50% doanh nghiệp trong và ngoài nước nói sẽ mở rộng quy mô kinh doanh trong hai năm tới. Còn người dân thì chỉ riêng trong năm 2019, bình quân mỗi ngày có gần 380 doanh nghiệp được thành lập mới, quy mô vốn đăng ký tăng lên.
“Đó là những con số của niềm tin!” - ông Lộc nói.
Tuy vậy, một số lĩnh vực cải cách triển khai còn chậm, thủ tục còn phiền hà. 59% doanh nghiệp có công trình xây dựng trong hai năm qua cho biết họ gặp khó khăn trong thủ tục hành chính về đất đai, giải phóng mặt bằng, tương đương với tỉ lệ 63% doanh nghiệp gặp khó khăn về khách hàng - khó khăn lớn nhất trên thương trường.
“Suy ngẫm về con số này, tôi luôn có một điều ước giản dị, giá như doanh nghiệp nước mình không phải gian nan đối phó với thủ tục để toàn tâm toàn ý đối diện với thị trường thì đất nước sẽ còn phát triển đến đâu!” - ông Lộc phát biểu.
Trong bối cảnh COVID-19 chưa chấm dứt, VCCI tổ chức công bố PCI trực tuyến. Tại trụ sở VCCI chỉ có vài chục đại biểu tham dự... Ảnh: CHÂN LUẬN
Và khi thủ tục còn tiếp tục khó khăn, rườm rà thì tức là không gian cải cách trong lĩnh vực đất đai, thuế phí, bảo hiểm xã hội… còn dư địa lớn.
So sánh PCI các năm cho thấy chi phí không chính thức đã giảm liên tục trong thời gian gần đây nhưng vẫn còn cao khi còn hơn 50% số doanh nghiệp phản ánh việc phải trả các chi phí không chính thức. “Đây vẫn là vấn đề nhức nhối” - ông Lộc cho hay.
Những bất cập đó không chỉ đến từ từng cán bộ thừa hành, mà còn bắt nguồn từ những văn bản pháp luật chồng chéo - một biểu hiện của “đụng trần” thể chế, mà vì đó cản trở nỗ lực sáng tạo của người dân, doanh nghiệp.
Vì vậy, ông Lộc hy vọng việc Chính phủ vào cuộc sẽ giúp khẩn trương rà xét, xóa bỏ những chồng chéo, bất cập trong hệ thống pháp luật. Và việc Bộ Chính trị khuyến khích, bảo vệ cán bộ đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung… sẽ là “tấm áo giáp sắt” an toàn cho sự phát triển năng động của chính quyền cấp tỉnh.
Sơ qua về kết quả PCI 2019, người đứng đầu tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam “chúc mừng Quảng Ninh tiếp tục giữ vị trí quán quân ba năm liên tiếp. Chúc mừng Đồng Tháp, Vĩnh Long và Bắc Ninh đã có sự tiến bộ vượt bậc. Chúc mừng Đà Nẵng, Quảng Nam, Bến Tre, Long An, Hà Nội, Hải Phòng đã có những nỗ lực đáng trân trọng để góp mặt trong nhóm 10 tỉnh, TP dẫn đầu…”.
Kết quả xếp hạng PCI 2019 do VCCI vừa công bố.
Nhưng lưu ý rằng lao động và việc làm sẽ là những vấn đề lớn nhất của nền kinh tế nước ta trong thời gian tới, khi phải đối mặt với hậu quả nặng nề từ dịch COVID-19. Chìa khóa để hóa giải vấn đề này là phải đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Muốn vậy thì cải cách giáo dục phải nhanh hơn, mạnh mẽ hơn. Đó là một trong những yếu tố cấu thành quan trọng bậc nhất của chương trình quốc gia tái khởi động và phục hồi nền kinh tế.
“Phục hồi không phải trở lại ngày hôm qua và tái khởi động không phải là vẫn làm theo cách cũ. Thế giới sau đại dịch sẽ khác với thế giới của ngày hôm nay. Các dòng chảy thương mại và đầu tư quốc tế đang đảo chiều, các chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ được định hình lại một cách tin cậy hơn và bền vững hơn. Các doanh nghiệp sẽ phải kinh doanh sáng tạo và có trách nhiệm hơn” - ông Lộc nhận định.
