Ngày 11-4, Nga đã mở một cuộc tấn công lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào các nhà máy điện Ukraine. Theo tờ The New York Times, đây là một phần trong chiến dịch mới của Moscow tận dụng sự chậm trễ viện trợ phương tây cho Kiev để tạo áp lực lên Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng nước này đang trả đũa một loạt các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine nhằm vào các nhà máy lọc dầu và sân bay nằm sâu trong lãnh thổ Nga xảy ra gần đây, đài RT đưa tin.
Nhà máy điện Ukraine liên tiếp bị tấn công
Ukrenergo - công ty điều hành hệ thống lưới điện của Ukraine, cho biết đợt tấn công rạng sáng 11-4 đã làm hư hại các cơ sở năng lượng ở các tỉnh Kharkiv, Kiev, Zaporizhzhia, Odessa và Lviv, theo tờ Kyvi Independent.
Vụ tấn công đã khiến nhà máy nhiệt điện Trypillia ở tỉnh Kiev bị phá hủy hoàn toàn và gây thêm thiệt hại cho những nhà máy điện ở khu vực khác vốn đã bị tấn công trước đó. Theo các quan chức Ukraine, hàng chục nghìn hộ dân đã bị mất điện do đợt tấn công này.
Cuối tháng 3, Nga cũng đã tấn công vào nhà máy thủy điện lớn nhất Ukraine DniproHES và một số nhà máy nhiệt điện khác. Theo phân tích của đài ABC News về các báo cáo hàng ngày của Không quân Ukraine, chỉ trong hai tuần qua, Nga đã phóng khoảng 300 UAV có chất nổ và khoảng 190 tên lửa khác nhau vào các cơ sở năng lượng của Ukraine.
Ông Volodymyr Kudrytskyi, Giám đốc Ukrenergo, cho biết các cuộc tấn công vào cơ sở năng lượng Ukraine xảy ra gần như hàng ngày và ở mức đáng báo động. Theo ông Kudrytskyi, thiệt hại trên diện rộng đối với nhiều nhà máy nhiệt điện và thủy điện của Ukraine đã “phá vỡ” trạng thái cân bằng của lưới điện quốc gia.
Phần lớn điện năng của Ukraine được tạo ra từ 3 nhà máy hạt nhân, song nhiệt điện và thủy điện cũng rất quan trọng để cân bằng hệ thống trong thời gian tiêu thụ cao điểm.
Giải mã chiến thuật mới của Nga
Vào năm 2022, trong mùa đông đầu tiên của chiến tranh, Nga đã phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine nhưng các cuộc tấn công gần đây cho thấy một cách tiếp cận mới.
Tuần trước, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine - ông Herman Halushchenko nói rằng: “So với năm ngoái, đối phương đã thay đổi chiến thuật và các cuộc tấn công hiện tại gây ra hậu quả phức tạp hơn nhiều cho chúng tôi”.
Ông Maksym Timchenko, Giám đốc điều hành công ty năng lượng lớn nhất Ukraine DTEK, nói rằng không giống như mùa đông đầu tiên Nga chỉ nhắm vào mạng lưới phân phối điện của Ukraine. Giờ đây, Nga đã đi xa hơn khi không chỉ phá hủy lưới điện mà còn phá hủy nguồn phát điện, nơi sản xuất điện với độ tập trung và chính xác cao hơn.
Ông Franz Stefan-Gady, nhà phân tích quốc phòng ở Vienna (Ý) cho rằng khi nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự này, Nga đang tìm cách tạo đà cho các cuộc tấn công trong tương lai bằng cách làm suy yếu hệ thống phòng không của Ukraine và chuyển nguồn lực của Kiev ra khỏi tiền tuyến. Chuyên gia này nhận định rằng tình hình phòng không của Ukraine có thể trở nên khá chật vật vào mùa hè này.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Adrienne Watson mô tả chiến dịch của Nga là lời nhắc nhở khủng khiếp về nỗ lực của Moscow nhằm làm suy yếu tinh thần của người Ukraine và đẩy họ vào trong bóng tối, đồng thời kêu gọi Quốc hội nhanh chóng thông qua gói viện trợ quân sự cho Ukraine.
Ông Oleksandr Kharchenko, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công nghiệp Năng lượng có trụ sở tại Ukraine, cho rằng nếu không bảo vệ bầu trời Ukraine, việc phân quyền sản xuất điện là cách duy nhất để giảm thiểu mối đe dọa từ các cuộc tấn công của Nga.
Theo ông, vì các nhà máy điện lớn sẽ trở thành mục tiêu dễ dàng và cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine có từ thời Liên Xô nên Nga sẽ biết chính xác chúng ở đâu. Nếu rải các nhà máy điện khắp Ukraine thì sẽ khó bị tấn công hơn và nếu bị tấn công thì hậu quả ít tàn khốc hơn.
Doanh nghiệp Ukraine gồng mình khắc phục thiệt hại
Công ty năng lượng DTEK cho biết Nga đã làm hư hại 2 nhà máy nhiệt điện của doanh nghiệp này trong cuộc tấn công ngày 11-4 nhưng không nêu rõ địa điểm.
Trước khi bị tấn công vào ngày 11-4, các nhà máy điện của DTEK cũng đã bị tấn công khiến DTEK mất đi 80% công suất phát điện, khi doanh nghiệp này là nơi cung cấp khoảng 1/5 điện năng cho Ukraine.
Công ty đã chi 110 triệu USD để sửa chữa những thiệt hại do hơn 100 cuộc tấn công vào các nhà máy trong năm đầu tiên của chiến tranh. Trả lời phỏng vấn trước cuộc tấn công ngày 11-4, ông Timchenko cho biết sẽ tốn kém hơn gấp đôi số tiền đó để khắc phục nhà máy do những đợt tấn công. Các tổ máy điện và máy biến áp bị phá hủy sẽ phải mất ít nhất sáu tháng mới được thay thế.
Hiện công ty này đang đàm phán với các đối tác phương Tây để tìm nguồn thiết bị đã qua sử dụng từ các nhà máy điện ngừng hoạt động ở châu Âu, đây sẽ là giải pháp nhanh hơn và rẻ hơn.
