Hủy án vụ 'chở thuê hai chuyến hàng, án nặng như chủ mưu'

Ngày 19-7, sau một ngày xét xử và nghị án kéo dài, Tòa án Quân sự Quân khu 7 đã tuyên hủy một phần bản án sơ thẩm của Tòa án quân sự khu vực, trả hồ sơ cho VKS để điều tra, xét xử lại.

Chưa làm rõ vai trò đồng phạm của người chở thuê 2 chuyến hàng

Bản án sơ thẩm đã xác định đây là vụ án đồng phạm giản đơn, không có sự bàn bạc, thống nhất trước; do các bị cáo Vũ Thị Nở, Phan Đình Tin, Ngô Quang Động, Đoàn Văn Quảng và Phan Hữu Thắng thực hiện.

Tuy nhiên, theo HĐXX cấp phúc thẩm thì HĐXX cấp sơ thẩm đã chưa làm rõ vai trò đồng phạm của bị cáo Quảng trong vụ án. Theo khoản 4 Điều 17 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) thì người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.

Thời gian, địa điểm mà các bị cáo Quảng, Tin, Động đã tham gia làm việc cho Nở là khác nhau. Tòa cấp sơ thẩm buộc các bị cáo chịu chung về tổng số lượng nhớt giả do Nở sản xuất là không đúng.

Tại phiên tòa phúc thẩm, lời khai của các bị cáo, người làm chứng có mâu thuẫn, không thể làm rõ về số lượng hàng giả mà từng bị cáo phải chịu; cạnh đó cũng chưa làm rõ được bị cáo Quảng có vai trò đồng phạm trong vụ án hay không.

Ngoài ra, các biên bản, kết luận định giá sử dụng làm căn cứ để xác định tình tiết định khung hình phạt đối với các bị cáo có nhiều sai sót về thành phần hội đồng định giá.

Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.

Khoản 4 Điều 17 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)

Cũng theo HĐXX, bị cáo Nở là chủ mưu, cầm đầu nên phải chịu trách nhiệm toàn bộ đối với số nhớt giả do mình sản xuất. Mức án 6 năm tù mà cấp sơ thẩm tuyên phạt đối với Nở là phù hợp. Do vậy mà kết luận định giá không ảnh hưởng đến bị cáo này.

Đối với bị cáo Thắng, bị cáo này phạm tội với vai trò giúp sức không đáng kể, chịu trách nhiệm sau cùng trong vụ án, cấp sơ thẩm tuyên 1 năm tù cho hưởng án treo là phù hợp.

Vì vậy, HĐXX quyết định hủy một phần bản án về phần đối với các bị cáo Đoàn Văn Quảng, Phan Đình Tin, Ngô Quang Động để điều tra, xét xử lại.

Người chở thuê 2 chuyến xe có biết nhớt giả hay không?

Tại phần tranh luận, đại diện VKS Quân sự Quân khu 7 cho biết căn cứ vào bản tự khai, biên bản tiếp nhận người ra đầu thú và lời khai trong quá trình điều tra thì bị cáo Quảng nhận thức được số hàng chở là nhớt giả.

VKS cũng cho biết do chủ mưu bị xử lý ở khoản 2 nên đồng phạm cũng sẽ bị xử lý ở điều, khoản giống với chủ mưu.

Về trách nhiệm của bị cáo Quảng, theo đại diện VKS, Quảng là đồng phạm giúp sức nên phải chịu trách nhiệm về hậu quả gây ra là 423 triệu đồng (tương đương 3.978 chai, can, thùng nhớt giả). Việc những chai nhớt giả này chưa được tiêu thụ là nằm ngoài ý chí, chủ quan của các bị cáo nên không được xem là hậu quả vụ án chưa xảy ra.

LS của Quảng tranh luận với đại diện VKS rằng những lời khai của Quảng trong quá trình điều tra mà VKS công bố chỉ là những bản khai ban đầu. Khi đó, Quảng được cơ quan điều tra thông báo là nhớt giả nên nghĩ mình đã chở nhớt giả...; Quảng còn có các bản khai khác khai "nghi ngờ nhớt giả".

Cạnh đó, không thể sử dụng duy nhất bản khai của bị cáo để buộc tội mà cần đối chiếu với lời khai của các bị cáo khác, các tài liệu chứng cứ khác và lời khai tại tòa để đánh giá tổng thể hành vi. Bởi lẽ ngay cả chính các bị cáo Nở, Tin, Động đều khai nhận Quảng không tham gia quá trình sản xuất nhớt giả, chỉ là người chở hai chuyến hàng, Nở cũng không nói cho Quảng biết đó là hàng giả.

LS của bị cáo Quảng cũng phân tích rằng hậu quả trong vụ án chưa xảy ra, số nhớt giả chưa được tiêu thụ nên không thể buộc Quảng chịu chung hậu quả với số lượng 3.978 chai, cũng không thể buộc Quảng chịu trách nhiệm về số lượng này trong quá trình sản xuất vì Quảng không biết sản xuất như thế nào. Nếu có thì Quảng chỉ chịu trách nhiệm đối với 180 chai nhớt trong hai chuyến hàng đã chở...