Những người nuôi bệnh tự phát ở TP.HCM khi nhắc tới bà K. ai cũng dè chừng. Làm nghề lâu, kinh nghiệm và quan hệ nhiều, bà K. có trong tay hàng chục người nuôi bệnh. Bà thuê một căn nhà trên đường Tô Hiến Thành (quận 10, TP.HCM) cho họ ở trong lúc chờ kiếm mối.
“Cứ nói là bà con!”
Đầu tháng 10-2020, lấy lý do kiếm người chăm cha 75 tuổi đang điều trị trong bệnh viện (BV), PV đến chỗ bà K. nhờ tìm người nuôi bệnh. “Cần nam hay nữ? Tiền công mỗi ngày 450.000 đồng, thanh toán luôn cho người nuôi bệnh, ăn uống tự túc. Nếu không hài lòng báo lại để tôi thay người” - bà K. mở đầu ngắn gọn.
Để tăng thêm uy tín, bà K. khẳng định BV nào bà cũng điều được người vào làm. Tiếp đó, bà chỉ một phụ nữ khoảng 50 tuổi: “Chị này sẽ nuôi bệnh cha anh, nếu ai có hỏi anh nói là bà con. Yên tâm, có chuyện gì tôi sẽ giải quyết. Tôi chỉ lấy chị này tiền giới thiệu 500.000 đồng trong khi chỗ khác lấy cả triệu”.
Tiếp theo, PV đến BV Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp TP.HCM (quận 8) tìm gặp một “cò” nuôi bệnh lâu năm khác là bà D. (56 tuổi). Bà quả quyết sẽ cung cấp người nuôi bệnh đúng theo yêu cầu. “Công mỗi ngày 400.000 đồng, đưa luôn cho người nuôi bệnh. Sáng họ sẽ mua đồ ăn đút cho bệnh nhân, sau đó hỗ trợ tập thể dục tại giường rồi đưa tới phòng tập vật lý trị liệu” - bà D. nói rồi bỏ nhỏ - “Anh cứ nói người nuôi bệnh là bà con, nói vậy để BV làm thẻ cho người ta”.
Một người nuôi bệnh tự phát đang chăm sóc bệnh nhân tại bệnh viện. Ảnh: TRẦN NGỌC
Điều dưỡng, lao công kiêm “cò”
Tại BV Thống Nhất (TP.HCM), PV gọi điện thoại nhờ bà H. (điều dưỡng Khoa gan mật tụy) kiếm người nuôi bệnh. Bà H. ra giá: “Công mỗi ngày 400.000-450.000 đồng anh gửi cho người nuôi bệnh. Nếu tin tưởng thì đưa tôi rồi tôi giao lại người ta”.
Lát sau, bà nhắn số điện thoại của người nuôi bệnh tên L. cho PV. Khi gặp mặt, bà L. (49 tuổi) xởi lởi: “Bà H. giới thiệu thì anh yên tâm, tôi làm với bà ấy gần 10 năm rồi”. Sau khi trao đổi, bà L. đưa giá 400.000 đồng/ngày. Khi khách đề nghị bớt chút đỉnh, bà lắc đầu: “Giá chung rồi, thấp nhất 400.000 đồng/ngày. Tôi lấy thấp hơn nữa, những người khác sẽ gây vì cho rằng tôi phá giá”.
Người dẫn mối nuôi bệnh ở BV Nguyễn Tri Phương (TP.HCM) tên U. (lao công Khoa ngoại thần kinh) giới thiệu cho PV một người tên X. khoảng 50 tuổi. “Bà X. là người đàng hoàng, nuôi bệnh đã lâu. Người nào tôi giới thiệu cũng “ngon lành”, chưa bao giờ bị mắng vốn. Công ngày 400.000 đồng” - bà U. vồn vã.
PV tiếp tục liên hệ bà H. (lao công Khoa ngoại niệu) và được giới thiệu người nuôi bệnh tên S. (60 tuổi). “Bà S. sẽ chăm sóc cha anh. Anh yên tâm, tôi chịu trách nhiệm liên quan đến bà S. Công mỗi ngày 400.000 đồng, anh đưa tôi trước hai ngày, những ngày sau đưa cho bà S. Nếu anh không muốn tôi sẽ thay người” - bà H. nói.
Trả người vi phạm cho công ty
Công việc chính của hai lao công U. và H. ở BV Nguyễn Tri Phương là làm vệ sinh trong BV, không được phép giới thiệu người nuôi bệnh. BV hợp đồng với Công ty TNHH Đầu tư thương mại dịch vụ An Lộc (TP.HCM) để cung cấp người làm vệ sinh. Bà U. và bà H. là nhân sự của Công ty An Lộc được phân công làm việc tại BV. Việc hai người giới thiệu người nuôi bệnh đã ảnh hưởng tới uy tín BV. Do vậy, BV đã trả họ cho bên An Lộc.
BS LƯƠNG CÔNG MINH, Trưởng phòng Quản lý chất lượng BV Nguyễn Tri Phương
Đình chỉ người làm sai quy định
Công ty quy định nhân viên làm tại các BV không được phép giới thiệu người nuôi bệnh. Do đó, chúng tôi đã lập biên bản sai phạm và đình chỉ công việc tại BV Nguyễn Tri Phương đối với bà U., bà H. và có hướng điều chuyển cả hai sang BV khác.
Ông BÙI TRẦN HUẤN, Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư thương mại dịch vụ An Lộc
Sẽ nhắc nhở người vi phạm
Điều dưỡng H. thừa nhận có giới thiệu người nuôi bệnh nhưng phủ nhận việc cầm tiền của người nuôi bệnh. BV không cho phép nhân viên y tế giới thiệu người nuôi bệnh. Do vậy, điều dưỡng H. đã làm sai. BV sẽ nhắc nhở điều dưỡng H.
Ông PHAN CẢNH PHÁP, Trưởng phòng Hành chính BV Thống Nhất TP.HCM
Quản lý người nuôi bệnh bằng thẻ
Tại BV Nhân dân 115 TP.HCM, mỗi bệnh nhân chỉ được một người chăm sóc. Người nuôi bệnh phải mang thẻ do BV cấp, kiểm soát bằng mã vạch, lưu đầy đủ thông tin người nuôi bệnh, bệnh nhân, khoa điều trị, ngày vào viện… Mỗi khi người nuôi bệnh ra vào cổng, BV sẽ cập nhật thông tin vào phần mềm quản lý. Thẻ sẽ hết hiệu lực khi bệnh nhân xuất viện.
BS TRẦN VĂN SÓNG, Phó Giám đốc BV Nhân dân 115 TP.HCM
Không cấm nhưng cần quản lý chặt
Bác sĩ (BS) Hồ Văn Hân, Phó Giám đốc BV Nhân dân Gia Định, cho biết BV không cấm người nuôi bệnh tự phát hoạt động vì đây là một nghề giúp họ trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, họ sẽ được quản lý chặt chẽ, khi bệnh nhân đồng ý người nuôi bệnh nào thì phải báo cho khoa để dễ kiểm soát. Ai không có thẻ nuôi bệnh thì được yêu cầu ra khỏi BV.
TS-BS Phan Minh Hoàng, Phó Giám đốc điều hành BV Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp TP.HCM, cho biết dù Bộ Y tế không quy định người nuôi bệnh tự phát phải có giấy chứng nhận nuôi bệnh nhưng BV yêu cầu họ phải tham gia khóa học chăm sóc người bệnh để có chứng chỉ. “Hiện BV đã ký hợp đồng cung cấp người nuôi bệnh chuyên nghiệp với một công ty đầy đủ hồ sơ pháp lý, đồng thời hướng dẫn người nuôi bệnh tự phát tham gia công ty để hạn chế những việc không hay” - TS-BS Hoàng cho biết thêm.
Bà K. đang nhận điện thoại gọi tới nhờ giới thiệu người nuôi bệnh. Ảnh: TRẦN NGỌC
Theo BS Lương Công Minh, Trưởng phòng Quản lý chất lượng BV Nguyễn Tri Phương, BV này không khuyến khích người nuôi bệnh tự phát. Tuy nhiên, do bệnh nhân giới thiệu họ là bà con nên không thể cấm. “Trong trường hợp này chúng tôi yêu cầu người nuôi bệnh khai báo nhân thân để được cấp thẻ, áo và quản lý lưu trú. BV cũng yêu cầu một người nuôi bệnh chỉ được chăm sóc một bệnh nhân để phòng, chống lây nhiễm chéo và phòng ngừa COVID-19” - BS Minh nói.
Cũng theo BS Minh, hiện BV Nguyễn Tri Phương đã hợp đồng với một công ty cung cấp người nuôi bệnh chuyên nghiệp. Người nuôi bệnh được tập huấn chuyên môn, khám sức khỏe định kỳ, có giấy chứng nhận nuôi bệnh, nhân thân rõ ràng. Mặc dù BV từng thuyết phục vài người nuôi bệnh tự phát tham gia công ty nhưng không khả quan.
Giải pháp quản lý người nuôi bệnh
Sau khi nhận được thông tin liên quan đến người nuôi bệnh tự phát hoạt động trong các BV tại TP.HCM từ báo Pháp Luật TP.HCM, mới đây Sở Y tế TP.HCM đã có văn bản phản hồi.
Theo đó, Bộ Y tế hiện chưa có quy định về điều kiện cũng như thủ tục cấp phép hoạt động cho những người này. Để quản lý người nuôi bệnh tự phát, các BV thường áp dụng quy trình chung về đăng ký người nuôi bệnh (1-3 người) để luân phiên nuôi bệnh; cấp thẻ nuôi bệnh và thực hiện sàng lọc, khai báo y tế hằng ngày. Cạnh đó, để đảm bảo an ninh, hầu hết BV lắp đặt camera giám sát, lực lượng bảo vệ cũng thường xuyên tuần tra, giám sát.
Người nuôi bệnh đánh nhau giành mối
Cuối tháng 10-2020, mặc dù nhân viên y tế Khoa nội tiết - thận thuộc BV Nhân dân Gia Định (TP.HCM) nhẹ nhàng góp ý trong quá trình chăm sóc bệnh nhân nhưng người nuôi bệnh tự phát tên T. vẫn lớn tiếng cự cãi với điều dưỡng khiến bảo vệ BV phải can thiệp, lập biên bản cảnh cáo bà T.
Ông Phan Cảnh Pháp, Trưởng phòng Hành chính BV Thống Nhất TP.HCM, kể trước đây người nuôi bệnh tại BV Thống Nhất tranh giành nuôi bệnh rất lộn xộn. Có lần một bệnh nhân lớn tuổi khi xuất viện đã gặp lãnh đạo BV vừa khóc vừa nói quá sợ người nuôi bệnh tự phát do họ lấy trộm đồ đạc, lớn tiếng tranh giành cả nước uống dành riêng cho bệnh nhân… Khi ông nhắc nhở còn bị họ nạt lại.
