Kiến nghị gỡ vướng nhanh 86 dự án tồn kho tại TP.HCM

Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết trong giai đoạn 2015-2023, TP.HCM chỉ có 138 dự án nhà ở thương mại được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư. Tuy nhiên, trên thực tế chỉ có 52 dự án đang triển khai thực hiện.

Trong khi đó, có đến 86 dự án tồn kho là dự án nhà ở thương mại đã ngưng thi công hoặc chưa thi công.

Tồn kho hơn 54.000 căn hộ, nhà phố

Theo HoREA, 86 dự án tồn kho do nhiều nguyên nhân, chủ yếu do vướng mắc pháp lý mà hiện nay với hệ thống các luật, văn bản dưới luật vừa ban hành sẽ cơ bản được giải quyết trong thời gian tới.

Với tổng quy mô sử dụng đất của 86 dự án tồn kho lên đến hơn 964 ha dẫn đến tình trạng cực kỳ lãng phí nguồn lực đất đai, bởi lẽ đã vi phạm nguyên tắc sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả của Luật Đất đai.

Tổng số nhà ở của 86 dự án tồn kho lên đến 54.051 căn gồm gần 47.000 căn hộ và hơn 7.000 nhà thấp tầng. Việc này làm tăng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở và tình trạng mất cân đối sản phẩm nhà ở dẫn đến tình trạng lệch pha về phân khúc nhà ở cao cấp, thiếu nhà ở bình dân. Hệ lụy làm cho giá nhà tăng liên tục trong nhiều năm qua vượt quá sức mua của người thu nhập trung bình, thu nhập thấp trong xã hội.

“Bên cạnh đó, tổng số 86 dự án tồn kho dẫn đến hệ quả là có đến 86 chủ đầu tư rơi vào tình cảnh “tiến thoái lưỡng nan”, bị mất cơ hội kinh doanh, bị “chôn vốn” mà nguồn lực của doanh nghiệp cũng là nguồn lực của nền kinh tế, của xã hội”- ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA đánh giá.

Đẩy nhanh gỡ vướng pháp lý

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết hiệp hội đã có văn bản gửi UBND TP.HCM, Bộ Xây dựng kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền khẩn trương vào cuộc tháo gỡ khó khăn để tái khởi động lại các dự án tồn kho này.

Cụ thể, HoREA đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết 171/2024/QH15 về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để các địa phương có căn cứ ban hành Nghị quyết, Quyết định theo thẩm quyền để triển khai thực hiện kể từ ngày 1-4-2025.

“Chính phủ sớm ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết “Cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP.HCM, TP Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hoà để sớm giải quyết các dự án bị vướng mắc pháp lý trong nhiều năm qua tại 3 địa phương, trong đó có TP.HCM”- HoREA kiến nghị.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho biết sản phẩm bất động sản hoàn thiện đang tồn kho mới đáng lo ngại, cần ưu tiên giải quyết trước. Theo đó, hàng tồn kho thành phẩm là những sản phẩm hoàn thiện như căn hộ, nhà ở đưa ra thị trường nhưng không được giao dịch, trở thành cục nợ, dẫn đến nguy cơ phá sản nếu không thể biến lượng hàng tồn thành tiền.

Hàng tồn kho lại chủ yếu là các dự án cao cấp với mức giá quá cao, không phù hợp với túi tiền của đa số người dân. Do đó, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường kiểm tra, rà soát các dự án bất động sản, đặc biệt là phân khúc cao cấp, du lịch nghỉ dưỡng để bảo đảm cân đối cung cầu, tránh tình trạng dư thừa khiến tồn kho gia tăng.

Đối với sản phẩm tại các dự án tồn kho chậm triển khai do vướng mắc về thể chế, quy định pháp luật, theo chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cần phải có văn bản hướng dẫn để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Từ đó, đẩy nhanh tiến độ triển khai những dự án đang bị tạm dừng nhằm giảm số lượng nhà đất tồn kho.