Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) cho biết nhiều “thương hiệu toàn cầu nổi tiếng” của Trung Quốc và cả nước ngoài có liên quan đến vấn nạn lao động cưỡng bức và các hành vi vi phạm quyền con người khác ở Tân Cương.
“Một số chuyên gia do Hội đồng Nhân quyền chỉ định tiết lộ họ đã nhận được thông tin cho thấy hơn 150 công ty Trung Quốc và nước ngoài có liên quan đến những cáo buộc nghiêm trọng về vi phạm nhân quyền đối với cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ” - đại diện OHCHR tuyên bố hôm 29-3.
Dù không đề cập cụ thể tên của một công ty nào, song OHCHR cho hay những thương hiệu nổi tiếng này thuộc các lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ, sản xuất xe hơi và dệt may, tờ South China Morning Post (SCMP) đưa tin.
“Người Duy Ngô Nhĩ được cho là đã bị bóc lột và lạm dụng, chịu những điều kiện làm việc tồi tệ và có thể bị giam giữ tùy tiện, là nạn nhân của nạn buôn bán người, lao động cưỡng bức” - OHCHR nhận định.
Các nguồn tin độc lập được OHCHR thu thập cho thấy “hàng trăm nghìn người Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng thiểu số khác bị giam giữ trong các trại cải tạo, nhiều người được cho là đã bị cưỡng bức và chuyển đến làm việc trong các nhà máy ở Tân Cương và các tỉnh khác của Trung Quốc”.
Nhà bán lẻ quần áo H&M cho biết họ sẽ không mua bông vải sản xuất ở Tân Cương vì những lo ngại về nạn lao động cưỡng bức. Ảnh: AP
Theo đó, OHCHR đã viết thư cho Trung Quốc, các doanh nghiệp có chuỗi cung ứng ở Tân Cương và 13 quốc gia khác (không nêu tên) có công ty đặt trụ sở tại Tân Cương “để đảm bảo rằng các doanh nghiệp này tôn trọng tất cả các quyền của người Duy Ngô Nhĩ trong suốt quá trình làm việc của họ”.
Cơ quan Liên Hợp Quốc cũng tham gia lời kêu gọi của các nước phương Tây yêu cầu Trung Quốc giải quyết các báo cáo về vi phạm về quyền con người ở Tân Cương.
“Chúng tôi sẵn sàng tăng cường đối thoại với Trung Quốc trong thời gian sớm nhất và hoan nghênh phản ứng nhanh chóng của chính phủ này đối với những cáo buộc lao động cưỡng bức ở Tân Cương, cũng như sẵn sàng hợp tác một cách có xây dựng với chúng tôi” - đại diện OHCHR chia sẻ.
“Với tư cách là các chuyên gia độc lập do Hội đồng Nhân quyền bổ nhiệm, trong đó có Trung Quốc là thành viên, chúng tôi tin rằng chuyến thăm chính thức đến Trung Quốc (bao gồm cả khu vực Tân Cương) sẽ là cơ hội lý tưởng cho một cuộc đối thoại như vậy và để đánh giá tình hình dựa trên khả năng Trung Quốc có đồng ý cho chúng tôi đến hay không” - đại diện OHCHR nói thêm.
Phản hồi lại, chính quyền Bắc Kinh chỉ trích các nước phương Tây bịa đặt, bắt nạt và gây hấn với Trung Quốc, phản biện rằng đây chỉ là những "trung tâm đào tạo nghề" nhằm chống lại nạn đói nghèo và chủ nghĩa cực đoan tôn giáo.
Một trụ sở H&M ở Trung Quốc. Ảnh: REUTERS
Theo ông Corri Zoli, Giám đốc nghiên cứu tại Viện An ninh Quốc gia và Chống Khủng bố thuộc Đại học Syracuse (Mỹ), những thông tin mà Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thu thập được “ngày càng đáng tin cậy” và cho biết chính quyền Mỹ đã thúc đẩy LHQ tiến hành các cuộc điều tra ở Tân Cương.
Những biện pháp trừng phạt gần đây của Mỹ, Anh và Liên minh châu Âu về vấn đề Tân Cương đã gây ra làn sóng phản đối mới từ Trung Quốc, đồng thời khiến quan hệ giữa chính quyền Bắc Kinh và các nước phương Tây ngày càng căng thẳng hơn.
Trong khi đó, những thương hiệu thời trang nổi tiếng của phương Tây đang phải đối mặt với sự tẩy chay ở Trung Quốc sau khi bày tỏ nỗi lo ngại về cáo buộc rằng những người lao động Duy Ngô Nhĩ bị cưỡng bức sản xuất bông vải ở Tân Cương.
H&M, nhà bán lẻ quần áo lớn thứ hai thế giới của Thụy Điển, cũng như hai hãng giày nổi tiếng toàn cầu là Nike và Adidas cùng những thương hiệu khác cũng phải đối mặt với những lời chỉ trích nặng nề.
Nhiều diễn viên nổi tiếng Trung Quốc là đại sứ thương hiệu cho H&M và các hãng thời trang khác đã công khai chấm dứt làm việc với những công ty này, theo SCMP.
