Năm học 2024-2025, số học học sinh (HS) tốt nghiệp lớp 9 tăng hơn 2.000 em so với năm ngoái, trong khi chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 giảm gần 6000. Điều này khiến cuộc đua vào lớp 10 trở nên căng thẳng. Do đó, để có suất vào lớp 10 công lập, việc đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 phù hợp với năng lực là rất quan trọng.
Cân nhắc kỹ
Thời gian này, Bùi Hoàng Thông, HS lớp 9 Trường THCS Đoàn Thị Điểm, quận 3 khá trăn trở trong việc đăng ký nguyện vọng vào lớp 10.
“Em đang phân vân chọn lựa nguyện vọng 1 vào Trường THPT Marie Curie (quận 3) hay Trường THPT Ten Lơ Man (quận 1). Trường THPT Marie Curie là ngôi trường mơ ước trong khi đó Trường THPT Ten Lơ Man là trường em chắc chắn có thể đậu. Hôm nay, mới bắt đầu đăng ký nguyện vọng, em có 09 ngày để suy nghĩ và thực hiện nên em cũng không vội. Hiện chỉ còn một tháng nữa sẽ diễn ra kỳ thi, em đang chạy nước rút trong ôn thi” – Thông nói.
Tương tự, TH, một học sinh của trường THCS tại quận 7 khá hoang mang trong đăng ký nguyện vọng vào lớp 10.
Vào lớp 10 chuyên Anh, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (quận 5) là mơ ước của H từ nhỏ. “Tuy nhiên, trong kỳ kiểm tra cuối học kỳ 2 vừa rồi vì chủ quan nghĩ môn tiếng Anh là sở trường nên em không dành nhiều thời gian. Chính vì thế, kết quả thi môn này không như mong đợi khiến em suy sụp. Hiện giờ, em đang băn khoăn không biết có nên tiếp tục theo đuổi lớp chuyên Anh hay chỉ đăng ký nguyện vọng thường” – H bộc bạch.
H cho biết thêm khoảng thời gian sắp tới, em sẽ dành thời gian suy nghĩ kỹ về vấn đề này ngoài việc dành thời gian ôn thi như kế hoạch đã vạch ra trước đó.
Không chỉ HS, nhiều phụ huynh cũng khá đắn đo trong việc chọn nguyện vọng vào lớp 10.
Ban đầu gia đình chị Trang Nguyễn, sống tại TP Thủ Đức dự định đăng ký nguyện vọng 1 cho con vào Trường THPT Marie Curie. Năm ngoái trường này lấy điểm chuẩn 20 điểm.
“Sau khi trường công bố điểm thi cuối kỳ, gia đình tôi sẽ tính toán lại việc đăng ký nguyện vọng 1. Bởi số điểm ba môn Văn, Toán, Ngoại ngữ của con vừa được công bố cách xa điểm chuẩn vào trường. Hơn nữa, sức học của con không ổn định nên chúng tôi phải cân nhắc thật kỹ trong việc chọn nguyện vọng” – chị Trang nói.
Lời khuyên của chuyên gia
Nhiều năm làm chủ nhiệm lớp 9, cô Đặng Thị Hồng Thiệp, giáo viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm (quận 3) cho biết năm học này, HS tăng nhưng chỉ tiêu giảm nên kỳ thi vào lớp 10 trở nên căng thẳng. Để có suất vào lớp 10 công lập, ngoài việc nỗ lực trong học tập, các em cũng phải biết chọn nguyện vọng phù hợp với năng lực của bản thân.
Tại trường, HS giỏi sẽ thường đăng ký vào Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3), THPT Bùi Thị Xuân (quận 1). HS còn lại thường đăng ký nguyện vọng 1 vào Trường THPT Marie Curie; nguyện vọng 2 vào THPT Nguyễn Thị Diệu (quận 3) hoặc THPT Hàn Thuyên (quận Phú Nhuận), nguyện vọng 3 là Trường THPT Lê Thị Hồng Gấm (quận 3).
“Năm nay, chỉ tiêu tuyển sinh vào Trường THPT Hàn Thuyên giảm mạnh, dự kiến điểm chuẩn vào trường sẽ tăng. Do đó, tôi cũng lưu ý HS nên cân nhắc trong việc chọn lựa nguyện vọng vào trường này” – cô Thiệp nói và cho biết ngay sau khi có điểm kiểm tra giữa học kỳ 2, cô đã cho HS đăng ký nguyện vọng nháp.
Trước kỳ nghỉ lễ, cô đã họp phụ huynh để thông báo tình hình học tập cũng như cách chọn nguyện vọng. Có nhiều em sức học chỉ có 15 điểm nhưng đặt nguyện vọng vào trường có điểm chuẩn đến 19 điểm nên phải trao đổi với phụ huynh để có sự điều chỉnh phù hợp.
Một trong những sai lầm khi đăng ký nguyện vọng được cô Thiệp đề cập chính là việc không dựa vào sức học của bản thân, chạy theo bạn bè, theo mong muốn của ba mẹ. Vì vậy đã có không ít trường hợp rớt cả ba nguyện vọng.
“Các em phải nhìn rõ được sức học của bản thân để chọn trường phù hợp. Bên cạnh đó, tôi luôn nhắn nhủ phụ huynh phải chọn nguyện vọng theo khả năng của con, đừng theo con nhà người ta sẽ vô tình khiến con áp lực. Đừng bắt con phải mặc “chiếc áo quá rộng” với mình” – cô Thiệp nói.
Tương tự, thầy Nguyễn Hồng Thanh Phương, giáo viên Trường THCS Nguyễn Văn Luông (quận 6) cho biết việc tư vấn chọn nguyện vọng vào lớp 10 cần phải được thực hiện đối với phụ huynh lẫn HS.
“Bởi có nhiều phụ huynh dù họ biết, hiểu nhưng vẫn cố chấp thực hiện theo ước muốn của mình. Cách đây 3 năm, có trường hợp đặc biệt đặt ba nguyện vọng đều vào Trường THPT Hùng Vương dù con không đồng ý. May mắn, sức học của bé khá tốt nên vẫn có thể đậu” – thầy Phương nói.
Đến giờ, thầy Phương vẫn còn nhớ trường hợp một HS giỏi nhưng vẫn trượt cả ba nguyện vọng do em phân bổ nguyện vọng không phù hợp.
“Tôi luôn nói với học trò, trong ba nguyện vọng, nguyện vọng 1 là mơ ước của con nhưng nguyện vọng 3 phải là nguyện vọng an toàn nhất để con có thể đậu vào trường công” – thầy Phương nói.
Tại lớp thầy Phương chủ nhiệm, HS đã được đăng ký nguyện vọng nháp sau khi có điểm kiểm tra giữa kỳ.
“Đối với những học sinh trung bình – khá trở xuống nhưng đặt nguyện vọng quá cao so với sức học, tôi sẽ mời phụ huynh tới nói chuyện. Điểm số của các em qua các kỳ thi là căn cứ để tôi làm việc với phụ huynh" – thầy Phương nói thêm.
Trong khi đó, cô Trương Nguyễn Hoàng Anh, giáo viên Trường THCS Trần Quang Khải (quận 12) bày tỏ: “Tôi luôn yêu cầu học trò phải nói thật với ba mẹ về học lực của mình để có sự chọn lựa nguyện vọng phù hợp. Bởi thực tế, có một số em sợ ba mẹ nên nói dối. Bên cạnh đó, tôi thường trao đổi với giáo viên Toán, Anh nắm bắt rõ lực học của từng em để có sự tư vấn hợp lý”.
Từ cuối tuần này, các trường THCS trên địa bàn sẽ tổ chức họp phụ huynh thông tin về chỉ tiêu tuyển sinh, cách thức đăng ký cũng như tư vấn đăng ký chọn nguyện vọng vào lớp 10.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sẽ diễn ra trong hai ngày 6 và 7-6. Thí sinh sẽ dự thi ba môn bắt buộc Văn, Toán, Ngoại Ngữ. Nếu thí sinh đăng ký lớp chuyên hay tích hợp sẽ dự thi thêm môn chuyên và tích hợp.
Đối với bài thi Ngoại ngữ, thí sinh có quyền chọn dự thi một trong các môn ngoại ngữ: Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Nhật và tiếng Trung. Sở GD&ĐT lưu ý thí sinh phải đăng ký bài thi môn ngoại ngữ về môn thi. Nếu thí sinh không chọn nội dung này, Sở GD&ĐT xem như thí sinh chọn bài thi môn tiếng Anh.
Lý do TP.HCM giảm chỉ tiêu vào lớp 10
Việc xác định tỉ lệ HS tốt nghiệp THCS vào học công lập là thực hiện công tác phân luồng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, khoảng 70% học sinh tốt nghiệp THCS vào hệ thống THPT công lập. Số còn lại sẽ học tại các trường tư, trung tâm giáo dục thường xuyên, trường nghề.
Hơn nữa, nhiều năm gần đây, mỗi năm TP có khoảng 16.000 học sinh tốt nghiệp THCS không đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 công lập. Do đó, năm nay, toàn TP có 116.296 HS lớp 9. Sở GD&ĐT dự kiến có khoảng 102.349 HS lớp 9 đăng ký thi vào lớp 10, khoảng 13.947 HS không thi mà chọn con đường khác.
Nếu giao chỉ tiêu lớp 10 theo số lượng HS lớp 9 sẽ dẫn đến tỉ lệ ảo. Tình trạng này đã từng diễn ra vào mùa tuyển sinh năm 2023. Sau khi kết thúc tuyển sinh lớp 10, các trường vẫn thừa 3.000 chỗ. Dù sở mở tuyển bổ sung nhưng cũng các trường vẫn không tuyển được chỉ tiêu. Từ thực tế trên, với điều kiện về đội ngũ, cơ sở vật chất của các trường, Sở GD&ĐT đã xác định chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 cho từng trường theo như danh sách đã công bố.
(Ông Lê Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM)