Thức ăn vặt rất nhiều, cá khô, mực khô rim ớt, da heo lá chanh, khô gà lá chanh… vừa đậm vị, mặn mà lắm lắm. Nay tôi giới thiệu món tép rang lá chanh cũng ngon không kém mà chúng ta đã bỏ qua trong hàng hàng món ăn trên đời.
Phơi tép. Ảnh: LƯU BÌNH
Tép rang lá chanh là món mà cô cháu gái tôi sau khi ăn mòn răng vẫn thèm mỗi mùa hè về của biển. Một hôm trong khi hái chanh dưới tán cây chanh trong vườn, hương lá chanh cho cô nghĩ là nếu mà gia giảm chút lá chanh trong món tép rang chắc là ngon còn không kém món khô gà lá chanh chăng.
Mùa này xứ tôi tép được mùa về đầy ắp thúng nọ thúng kia. Tép về không thể bán chạy chợ cho hết. Tép tươi cũng không thể ăn nhiều, pha chế nấu nướng cũng ít món.
Tép tươi được mùa phần lớn làm nguyên liệu cho món mắm ruốc và phơi khô bán cho mạn ngược, vùng núi hoặc nông thôn.
Với người thành phố mấy ai ăn món tép khô, đi chợ mấy ai ngó bao tép khô ở hàng xén.
Vậy chứ nhà tôi vốn nửa quê nửa phố đến mùa là thể nào mẹ cũng trữ tép khô một bao gác bếp.
Tép khô, tôm khô nấu canh rau luôn cho vị ngọt đậm đà hơn tép tươi hay tôm tươi.
Tép khô được rang bỏ hộp là món ăn kèm trong các bữa ăn. Lứa chúng tôi ngày nhỏ chạy chơi về mà được mẹ cho ăn tép rang là thích phải biết.
Tép rang lá chanh.
Món khô tép bạn biển tôi ngày trước ăn không cần phải rang. Chúng bốc một nắm, bỏ vào miệng nhai giữa trưa nắng nghe ngọt gì đâu, sau đó thì tha hồ uống nước.
Món tép tươi vừa đánh bắt dưới biển lên được phơi trên những tấm lưới mỏng. Với người đi thuyền căng lưới ngay từ ngoài biển, lúc thuyền còn căng buồm lênh đênh đường về trong nắng gió biển lồng lộng thì tép được vãi lên tấm lưới, vãi dày cũng được.
Tép tươi vãi lên tấm lưới thông thoáng bốn hướng vừa nắng vừa gió rất nhanh khô. Chỉ một nắng trên biển là tép đã úa khô, chuyển qua màu hồng gạch, phơi thêm một nắng nữa là tép đã khô rang, vỏ tép tươi còn bóng hồng lên dưới nắng.
Tép khô được đóng bao. Ngày trước, mẹ tôi hay treo gác bếp, nay có thể cất tủ lạnh để ăn dần. Chợ búa mùa mưa thức ăn khan hiếm mẹ đem tép khô ra bữa rang cho chúng tôi ăn cùng cơm. Có hôm mẹ giã ướp chút hành tím, mắm, tiêu, tao lên nấu món canh rau tập tàng, canh bí xanh, hay rau ngót, rau mồng tơi cũng được.
Tép tươi và phụ liệu cho món canh tép lá me đất (món ngon xứ Huế). Ảnh: LAVENDER VO
Chế biến món tép rang ngày nay cần cho thêm chút lá chanh thơm lắm. Tép khô cho chút dầu vào chảo, nhớ cho ít thôi, vừa đủ tráng chảo, chút hành tím phi thơm, bỏ tép vào nhanh tay đảo liên tục. Sau đó cho thêm chút đường, chút nước mắm ớt tỏi, chút ớt bột nếu thích ăn cay và tay cũng đảo liên tục để con tép bóng giòn bắt mắt...
Cần xắt nhỏ lá chanh non rắc vào chảo tép xào tiếp rồi bắt xuống, đợi nguội cho vào thẩu, dùng ăn kèm trong các bữa ăn; hay dùng làm món chính trong lúc nhâm nhi với cốc bia cũng rất tuyệt.
Món tép rang lá chanh vậy chớ mà bắt mồi lắm. Mới rang đóng hộp để trên bàn hôm sau đã vơi ngót nửa chắc phải tính rang tiếp. Ai nhìn thấy cũng muốn bốc một nhúm ăn vị mặn mặn, ngọt ngọt, thơm mùi lá chanh.
Tép rang lá chanh.
Cô bé con cháu ngoại luôn miệng về ngoại so sánh được ăn con tôm nhỏ nhỏ ngon hơn tôm to nhà mẹ nấu.
Hôm rồi tôi ra biển đi theo thuyền thúng đóng về từng gánh tép kĩu kịt, tươi rói, tưởng đàn tép đỏ rực cả sóng nước trước khi được vớt lên thuyền.
Biển như một bà mẹ vĩ đại ban tặng cho chúng ta những sản vật biển thật phong phú, và tôi, thật hạnh phúc khi được làm người xứ biển.
