Theo tờ The Hill, cho đến nay, chỉ có cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động chiến dịch tranh cử, nhưng hầu hết các đảng viên Cộng hòa đều cho rằng điều đó sẽ sớm thay đổi. Mặc dù ông Trump bề ngoài vẫn là nhân tố sáng giá trong đảng Cộng hòa, song ông ấy hiện đang phải đối mặt với loạt câu hỏi mới về hướng đi của đảng và liệu ông ấy có còn là người hội tiêu chuẩn tốt nhất cho cuộc đua Nhà Trắng 2024 hay không.
Năm yếu tố gồm các vấn đề pháp lý của ông Trump, Thống đốc bang Florida - ông Ron DeSantis, sự tham gia của các chính khách tiềm năng khác, chia rẽ nội bộ đảng Cộng hoà, và hành động của phe Dân chủ sẽ là những yếu tố quyết định xem ai sẽ đại diện đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử tới.
Các vấn đề pháp lý của ông Trump
Theo The Hill, ông Trump có thể quay trở lại đường đua tổng thống Mỹ, song điều đó không giúp ông thoát khỏi “một danh sách dài các cuộc điều tra và rắc rối pháp lý”.
Cựu tổng thống đang phải đối mặt với cuộc điều tra của bồi thẩm đoàn bang Georgia về việc liệu ông và các đồng minh có tìm cách lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 tại bang này hay không. Tập đoàn của ông - Trump Organization - hồi đầu tháng cũng đã bị kết tội gian lận thuế ở bang New York. Ông cũng đang đối mặt với cuộc điều tra hình sự của Bộ Tư pháp về cáo buộc xử lý sai các tài liệu mật, cũng như vai trò của ông trong cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6-1-2021.
 |
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP |
Tuy ông đã nhiều lần bác bỏ các cuộc điều tra trên là có động cơ chính trị, song số lượng lớn các cuộc điều tra và rắc rối pháp lý đã đẩy cựu lãnh đạo Mỹ vào thế khó trong bối cảnh ông tái tranh cử lần 3. Ngay cả khi các cuộc điều tra cuối cùng không mang đến kết luận bất lợi cựu tổng thống, chúng vẫn có thể thúc đẩy các cuộc công kích nhắm mục tiêu vào ông từ cả các đảng viên Dân chủ và lẫn các đối thủ của ông trong nội bộ đảng Cộng hòa. Hơn nữa, những rắc rối pháp lý của ông Trump có thể đóng vai trò như một “lời nhắc” cho những cử tri về lý do họ đã không bầu ông ra hồi năm 2020.
Động lực của ông DeSantis
Thống đốc bang Florida - ông Ron DeSantis đã trở thành “ngôi sao nổi tiếng” trong đảng Cộng hoà trong hai năm qua. Điều đó giúp ông trở thành một trong những ứng cử viên tiềm năng được nhắc đến nhiều nhất đại diện đảng này tranh cử năm 2024. Tuy nhiên, vẫn còn một câu hỏi lớn cho ông DeSantis là liệu ông ấy có đạt đến đỉnh cao quá sớm không?
“Đó thật là điều đáng sợ khi bạn có quá nhiều động lực trong khi 2 năm nữa mới đến cuộc bầu cử. Vẫn còn hàng triệu điều có thể xảy ra hoặc chỉ đơn giản là mọi người cảm thấy chán bạn” - một thành viên đảng Cộng hòa từng làm việc trong các chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ nói.
 |
Thống đốc bang Florida - ông Ron DeSantis. Ảnh: AP |
Ông DeSantis vẫn chưa cho biết liệu có chạy đua vào Nhà Trắng hay không và quyết định cuối cùng có thể sẽ được đưa ra sau vài tháng nữa. Nếu cuối cùng Thổng đốc Florida quyết định tham gia cuộc đua, ông ấy sẽ phải tự mình cạnh tranh với các đảng viên Cộng hòa khác, gồm cả ông Trump.
Nhiều chính trị gia tiềm năng
Theo The Hill, ngoài ông Trump và ông DeSantis, vẫn còn nhiều chính trị gia tiềm năng khác có thể gia nhập đường đua Nhà Trắng năm 2024.
Ngày 1-2, hãng Reuters đưa tin bà Nikki Haley - cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc và là cựu Thống đốc bang South Carolina sẽ khởi động chiến dịch tranh cử ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2024. Theo các nguồn tin thân cận với bà Haley, chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 của bà Nikki Haley dự kiến sẽ được công bố trong ngày 15-2 tới đây.
Cựu Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cũng là một cái tên sáng giá. Ông Pence đã đi khắp nước Mỹ để quảng bá cho một quyển sách mới trong bối cảnh có nhiều đồn đoán ông có thể sẽ tham gia cuộc đua năm 2024. Ngoài ra, cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo dường như cũng đang cân nhắc tham gia.
Chia rẽ nội bộ đảng Cộng hòa
Đảng Cộng hòa đã giành được quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ kể từ cuộc bầu cử giữa kỳ hồi năm 2022, song cũng từ đó nội bộ đảng này bị chia rẽ gay gắt về việc bầu ra nhà lãnh đạo và chiến lược của đảng.
Một số đảng viên Cộng hòa đã bắt đầu thảo luận cởi mở về các cách để đảng dần tách rời cựu Tổng thống Trump. Tuy nhiên, một nhóm khác lại cho rằng kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ không như mong đợi là do các nhà lãnh đạo đảng như Lãnh đạo phe thiểu số Cộng hoà tại Thượng viện - ông Mitch McConnell. Sự rạn nứt trong nội bộ đảng này thể hiện rõ khi họ tìm người để đỗ lỗi cho việc khiến thành tích của đảng trong đợt bầu cử giữa kỳ không như kỳ vọng.
Trong khi nhiều người trong đảng vẫn trung thành với ông Trump, song vẫn có một bộ phận hoài nghi về sức ảnh hưởng của ông đối với đảng Cộng hoà và liệu đảng này có thể thu hút một bộ phận cử tri đủ lớn để giành chiến thắng vào năm 2024 hay không.
“Tôi không nghĩ ảnh hưởng của ông Trump còn mạnh như trước đây và bạn sẽ thấy cách mọi người phản ứng trên khắp đất nước” - chiến lược gia đảng Cộng hòa Saul Anuzis nhận định.
Hành động của phe Dân chủ
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói rằng ông dự định tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, nhưng một số thành viên đảng Dân chủ vẫn không đảm bảo liệu đó có phải là quyết định tốt nhất hay không. Theo The Hill, phía Dân chủ cũng chưa tìm ra được ai sẽ là người thay thế phù hợp trong trường hợp ông Biden không tái gia nhập đường đua 2024.
Một số đảng viên Cộng hòa nói rằng đảng này nên cử ra một ứng cử viên trẻ hơn (chẳng hạn như ông DeSantis) để có thể đưa ra sự tương phản rõ nét với ông Biden. Số khác lại cho rằng danh tiếng và phong cách của ông Trump có thể giúp đảng Cộng hoà đánh bại ông Biden hoặc bất kỳ đảng viên Dân chủ nào khác vào thời điểm kinh tế Mỹ đang gặp nhiều khó khăn.
“Lạm phát, tội phạm, an ninh biên giới là những vấn đề không chỉ ảnh hưởng đến đảng Cộng hòa mà còn đến phe Dân chủ. Chúng ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Tôi nhận thấy phe Dân chủ không thể thay đổi mọi thứ một cách rõ rệt trong 2 năm tới” - chiến lược gia Cộng hòa Ford O'Connell nói.
