Sáng 24-10, tại trụ sở UBND thị trấn Tuần Giáo (Tuần Giáo, Điện Biên), TAND tỉnh Điện Biên tổ chức buổi xin lỗi công khai bà Đặng Thị Nga (79 tuổi, trú thị trấn Tuần Giáo) cùng hai con trai là ông Trịnh Công Hiến (đã mất) và ông Trịnh Huy Dương.
Đây là một trong những vụ án oan nghiệt ngã nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam bởi ba mẹ con bà Nga bị cáo buộc oan sát hại chính chồng, cha của mình.
Nỗi oan thấu trời xanh
Năm 1989, thi thể ông Trịnh Huy Tùng (chồng bà Nga) được tìm thấy dưới giếng. Ngày 23-9-1989, cơ quan Công an huyện Tuần Giáo đã khởi tố, bắt giam ba mẹ con bà Nga để điều tra về tội giết người. Quá trình điều tra, căn cứ lời khai người làm chứng, kết quả khám nghiệm tử thi, hiện trường, CQĐT đã đề nghị truy tố ba mẹ con bà Nga tội giết người. Sau đó, VKSND tỉnh truy tố các ông Hiến, Dương tội giết người, bà Nga tội che giấu tội phạm…
Kể về những ngày tháng cơ cực, ông Trịnh Huy Dương, một trong ba người được xin lỗi, nói: Trong 28 năm, gia đình ông đã chịu quá nhiều đau khổ. Vì bị kết án oan, anh của ông chết không nhắm mắt, em trai từ khỏe mạnh trở thành trầm cảm, mẹ ông lặn lội đi gõ cửa các nơi, các em sống trong cảnh thiếu thốn bàn tay che chở của cha mẹ, bản thân ông phải bỏ xứ đi lang thang làm thuê. “Nỗi oan này kêu trời không thấu, nghĩ lại thật rùng rợn!” - ông Dương nghẹn ngào.
Ông Dương liên tục gạt nước mắt. Ông bảo chỉ đúng bốn ngày khi thi thể cha được chôn cất, hai anh em ông bị công an gọi lên rồi không cho về nữa. Sau khi ra tù, do không chịu nổi áp lực dư luận, ông quyết định bỏ xứ đi làm ăn xa. Thế nhưng cảm giác bế tắc luôn bám chặt lấy cơ thể, đã có lúc ông nghĩ đến cái chết để được giải thoát.
Ngồi kế bên, bà Trịnh Thị Ngọc, con gái thứ ba của bà Nga, không thể quên những năm tháng đau khổ nhất cuộc đời mình. Ngày xảy ra vụ án, bà mới chỉ 16 tuổi nhưng vì không còn ai nên phải gánh gồng lo cho các em. “Tôi vẫn nhớ như in, cứ mỗi lần chiếc xe Uoat của công an đậu trước cổng, ba chị em lại run cầm cập ôm nhau khóc nức nở. Họ gọi tôi lên tra hỏi, thậm chí đánh tôi” - bà Ngọc kể.
28 năm ròng rã chờ đợi và hy vọng, cuối cùng bà Nga và các con đã được minh oan, dù rất muộn. Từ nay bà đã có thể thanh thản khi thắp nén nhang cho chồng, cho con mình, đã có thể “nhắm mắt xuôi tay” như lời bà nói.
“Minh oan rồi, tôi chỉ còn ước nguyện Nhà nước bồi thường sao cho thỏa đáng với những ngày tháng cơ cực mẹ con tôi trải qua, tìm ra được thủ phạm thực sự đã ra tay sát hại chồng tôi. Người có tội thì nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật, mẹ con tôi vô tội thì bị đày đọa 28 năm nay” - bà Nga chia sẻ.
Ông Phạm Văn Nam, Chánh án TAND tỉnh Điện Biên, đọc lời xin lỗi đối với bà Nga và các con.
Bà Nga nở nụ cười hiếm hoi sau 28 năm chịu oan sai.
TAND tỉnh Điện Biên là nơi chịu trách nhiệm đại diện cho các cơ quan tố tụng đứng ra xin lỗi, bồi thường đối với bà Nga và hai con. Theo đúng dự kiến, 10 giờ sáng 24-10, buổi xin lỗi công khai của TAND tỉnh Điện Biên đối với bà Nga và hai con chính thức bắt đầu. Ông Phạm Văn Nam, Chánh án TAND tỉnh Điện Biên, đọc lời xin lỗi tới gia đình bà Nga.
“Có căn cứ để xác định bà Nga không có hành vi che giấu tội phạm, ông Dương và ông Hiến không giết người. Nay TAND tỉnh Điện Biên xin lỗi công khai với ba mẹ con bà Nga và sẽ bồi thường theo quy định của pháp luật” - ông Nam nói.
Tại buổi lễ, hàng trăm người thân thích và hàng xóm đã tập trung tại trụ sở UBND thị trấn Tuần Giáo để chia sẻ niềm vui với mẹ con bà Nga. Do hội trường không đủ chỗ, nhiều người đứng phía ngoài cổng, theo dõi nội dung buổi xin lỗi qua màn hình tivi.
Bà Đàm Thị Ngận, hàng xóm bà Nga, cho hay đã có mặt trước hơn một tiếng đồng hồ để theo dõi buổi xin lỗi công khai này. Khi hay tin vụ án xảy ra, mọi người trong khu vực đều rất bất ngờ vì không nghĩ ông Tùng lại bị chính vợ con mình sát hại. Trước đó, gia đình bà Nga được đánh giá là không hề có điều tiếng gì tại địa phương. “Đến hôm nay, họ được xác định là bị oan và được xin lỗi, tôi vui lắm. Sau buổi xin lỗi, tôi sẽ qua nhà bà ấy để chia sẻ niềm vui cũng như động viên họ” - bà Ngận nói.
Ngày 23-9-1989, cơ quan Công an huyện Tuần Giáo khởi tố, bắt giam ba mẹ con bà Nga để điều tra về tội giết người. Năm 1990, TAND tỉnh Lai Châu cũ (nay là tỉnh Điện Biên) xét xử sơ thẩm, tuyên phạt bà Đặng Thị Nga 36 tháng tù (cho hưởng án treo) về tội che giấu tội phạm. Ông Hiến và ông Dương bị tuyên án 18 và 12 năm tù về tội giết người. Ngày 14-4-1990, ông Hiến và ông Dương kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bà Nga có bản tường trình nội dung kêu oan. Sau đó, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại. Hồ sơ vụ án chuyển tới VKSND tỉnh Lai Châu và Công an tỉnh Lai Châu. Ngày 24-10-2016, VKSND tỉnh Điện Biên nhận được đơn kêu oan của bà Nga. Tháng 10-2017, Công an tỉnh Điện Biên đã ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án giết người xảy ra tại huyện Tuần Giáo và đình chỉ bị can đối với bà Nga cùng hai con trai. Do có căn cứ xác định bà Nga không có hành vi che giấu, ông Hiến và ông Dương không giết người. |