Có ý định mua ô tô từ rất lâu cũng như tích góp đủ tiền sở hữu dòng xe gần 1 tỉ đồng, nhưng anh Quốc Việt (quận Bình Thạnh, TP.HCM) chưa quyết định xuống tiền.
“Tôi chờ xem các ưu đãi mới hơn cũng như kỳ vọng giá hợp lý hơn từ các thương hiệu xe. Nhưng quan trọng hơn lúc này, tôi vẫn cảm thấy có nhiều nỗi lo về thu nhập của gia đình, triển vọng kinh tế sắp tới nên tạm thời gửi tiền trong ngân hàng, thay vì mua xe” – anh Việt nói về quyết định kéo dài thời gian mua xe.
Gặp khó
Những người như anh Việt không phải hiếm, dù Nhà nước đã có những quyết định giảm lệ phí trước bạ, thiết lập môi trường lãi suất thấp.
Thời gian qua, tình hình kinh tế chưa tăng trưởng vững mạnh với những biến động của kinh tế toàn cầu đang khiến nhiều người cân nhắc hoặc tạm hoãn mua các sản phẩm có giá trị cao và chưa thiết yếu.
Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, khi chưa nhìn thấy triển vọng tích cực về thu nhập, việc mua xe có thể ảnh hưởng đến khả năng chi trả cho các khoản chi tiêu khác như sinh hoạt phí, giáo dục, y tế,…. Nhiều người tiêu dùng cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua xe để đảm bảo không ảnh hưởng đến tình hình tài chính của gia đình.
Tâm lý e dè, lo lắng trước tình hình kinh tế khiến người dân cẩn trọng hơn trong việc chi tiêu, đặc biệt là cho những khoản đầu tư lớn như mua ô tô. Ngoài ra, nhiều người lựa chọn chờ đợi giá xe giảm xuống sâu hơn trước khi mua xe, nhằm tiết kiệm được khoản tiền lớn hơn.
Ông Nguyễn Đăng Hoàng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần City Auto, một đơn vị chuyên phân phối xe Ford, cho biết thời gian qua, thị trường ô tô Việt không đạt được nhiều kỳ vọng tăng trưởng như các năm trước. Nguyên nhân, sự cạnh tranh khốc liệt, sức tiêu dùng giảm, và hàng loạt khó khăn của nền kinh tế đã ảnh hưởng đến ngành ô tô. Mặc dù Nhà nước đã có chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ trong nửa cuối năm 2023, cũng như các hãng xe đưa ra nhiều chương trình ưu đãi nhưng tình hình vẫn chưa thay đổi.
“Năm 2024, dù đánh giá thị trường có nhiều cơ hội, nhưng chúng tôi cũng chỉ đặt kế hoạch bán xe cao hơn một chút so với năm 2023” – ông Hoàng nói.
Ông lớn bán xe sang Mercedes - Haxaco cũng trong tình trạng rất cẩn trọng với thị trường ô tô Việt. Haxaco là nhà phân phối hàng đầu về ô tô Mercedes cũng đã từng đối diện với giai đoạn khó khăn vừa qua của ngành ô tô.
Theo ông Đỗ Tiến Dũng, Chủ tịch Haxaco, tình hình kinh tế chưa tăng trưởng mạnh đã khiến người dân thắt chặt chi tiêu, dẫn đến lượng tiêu thụ ô tô giảm sâu bất chấp giá bán nhiều mẫu xe giảm mạnh.
“Là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu phân phối ô tô phân khúc xe sang, công ty càng chịu nhiều ảnh hưởng từ việc thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng. Người tiêu dùng vẫn còn trì hoãn việc mua ô tô trong thời điểm kinh tế khó khăn, có xu hướng giảm mạnh các khoản chi cho các sản phẩm phân khúc cao cấp”- ông Dũng nói.
Kỳ vọng bứt phá
Một báo cáo mới đây của Công ty chứng khoán SSI đã nhận định, thị trường ô tô Việt còn gặp khó nửa đầu năm 2024 vì sức mua yếu, người tiêu dùng có tâm lý chờ đợi các mẫu xe mới cũng như các chính sách ưu đãi hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, nửa cuối năm 2024, thị trường dự kiến sẽ phục hồi nhờ vào động lực tăng trưởng của nền kinh tế.
Nhìn thấy triển vọng tích cực của ngành ô tô trong thời gian tới, đại gia trong lĩnh vực phân phối ô tô Toyota, Ford, Mitsubishi và Volvo là Savico đặt mục tiêu doanh số 1 tỉ USD trong năm 2024.
Ông Hồ Việt Hà, Tổng giám đốc Savico cho biết, năm 2024, thị trường ô tô sẽ có sự phục hồi và tăng trưởng từ 5-8%, dù vẫn còn nhiều thách thức. Điều này nhờ vào những chính sách ưu đãi về thuế, phí, lãi suất thấp và việc ra mắt nhiều dòng xe mới, đa dạng phân khúc từ các hãng xe.
Theo số liệu từ Tổ chức Các nhà sản xuất ô tô quốc tế (OICA), năm 2023, tỉ lệ sở hữu ô tô trên 1.000 dân của Việt Nam là 50 xe/1.000 dân, thấp hơn nhiều so với các quốc gia Châu Á, như Thái Lan (280 xe), Malaysia (535 xe), Trung Quốc (223 xe).
Việt Nam có tốc độ tăng trưởng tỉ lệ sở hữu ô tô thuộc nhóm đầu thế giới nhờ sự gia tăng nhanh của tầng lớp trung lưu. Với GDP bình quân đầu người Việt Nam đã vượt mức 4.000 USD (4.284 USD/người năm 2023), tỉ lệ sở hữu ô tô được dự báo sẽ còn tăng nhanh hơn trong các năm tới.
Theo ông Hà, "đây là những thuận lợi để Savico kỳ vọng tăng trưởng mạnh mẽ về doanh số bán xe. Trong thời gian tới, công ty sẽ tập trung vào việc đẩy mạnh việc tìm kiếm, phát triển đại lý mới, các thương hiệu mới bao gồm xe sang và xe năng lượng mới".
Tương tự, vị chủ tịch Haxaco cũng nhận định, GDP bình quân đầu người Việt Nam đã vượt mức 4.000 USD, ước đạt 101,9 triệu đồng/người với số xe trung bình trên 1.000 dân đã đạt khoảng 50 xe, bước đầu tạo điều kiện cho xu thế ô tô hóa. Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa cao cũng như sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu tạo nên kỳ vọng nhu cầu tiêu thụ ô tô sẽ bùng nổ trong giai đoạn năm 2025.
Theo ông Nguyễn Đăng Hoàng, thị trường ô tô Việt vẫn luôn được đánh giá là một thị trường tiềm năng và hấp dẫn cho các thương hiệu ô tô. Với dân số 100 triệu dân và trẻ hóa, thu nhập tăng dần và tỉ lệ sở hữu ô tô còn thấp trong khu vực, hạ tầng phát triển nhanh sẽ là động lực phát triển tốt cho ngành ô tô trong dài hạn. Điều này cũng tạo ra cơ hội cho công ty mở rộng thị phần, gia tăng doanh số qua từng năm.
Sự lạc quan với thị trường ô tô Việt còn nhìn thấy qua bước đi táo bạo của Tasco Auto. Ông Phạm Văn Dũng, Chủ tịch Tasco Auto cho biết, trên nền tảng hạ tầng hệ thống 86 đại lý xe ô tô và 14 thương hiệu xe trên toàn quốc, công ty có kế hoạch phát triển dự án lắp ráp ô tô (CKD) ngay trong năm 2024 này và mục tiêu đến năm 2025 cho ra sản phẩm. Ông Dũng cũng chưa tiết lộ hãng xe nào mà Tasco sẽ hợp tác, mà chỉ nhấn mạnh sẽ lắp ráp ô tô cho các nhà sản xuất ô tô nằm trong tốp 10.
"Tasco chỉ tham gia lắp ráp sản phẩm thương hiệu của đối tác, phù hợp với năng lực và lợi thế. Từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu của đối tác, hỗ trợ đối tác nội địa hóa theo lộ trình phù hợp. Về thị trường, không chỉ hướng tới thị trường trong nước mà cả cơ hội xuất khẩu đến những thị trường mà Việt Nam có ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký" - ông Dũng nói.
