Những dấu mật, tuyệt mật trong hồ sơ vụ án VN Pharma
Sáng nay, 24-9, TAND TP.HCM đã tiến hành xong phần thủ tục phiên tòa xử vụ buôn bán thuốc chống ung thư giả tại Công ty cổ phần VN Pharma.
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên chủ tịch, tổng giám đốc VN Pharma), Võ Mạnh Cường (nguyên giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C) bị truy tố có vai trò chủ mưu cùng 10 bị cáo đồng phạm giúp sức.
Có nhiều người liên quan, người làm chứng trong 181 người tòa triệu tập vắng mặt, trong đó có ông Trương Quốc Cường (Thứ trưởng Bộ Y tế, thời điểm vụ án xảy ra ông Cường là cục trưởng Cục Quản lý dược).
Đáng chú ý, trước khi chuyển sang phần xét hỏi, chủ tọa phiên tòa có lưu ý: "Hồ sơ vụ án có một số tài liệu đóng dấu mật, tuyệt mật. Những người nào sử dụng tài liệu này phải chú ý, còn ai cố tình làm lộ bí mật sẽ bị xử lý theo quy định".
Theo đó, các tài liệu mật chưa từng được nhắc đến trong các phiên xử trước và quá trình điều tra bổ sung vụ án.
Đại diện VKS tại phiên xử đề nghị bổ sung tư cách tham gia tố tụng đối với Công ty VN Pharma. Theo VKS, Công ty VN Pharma tham dự phiên tòa vừa là người có quyền, nghĩa vụ liên quan vừa là bị hại.
Tuy nhiên, HĐXX cho rằng trong vụ án này tòa không xác định ai là bị hại. Vì vậy Công ty VN Pharma chỉ tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
Đại diện VKS tại phiên xử. Ảnh: HY
Đối với yêu cầu triệu tập điều tra viên của luật sư của bị cáo Hùng, HĐXX xét thấy nếu trong quá trình xét xử cần thiết sẽ triệu tập.
Tại phiên xử này, Hùng xanh xao, tiều tuỵ. Được biết do bị cao huyết áp nên sức khỏe và trí nhớ Hùng có phần giảm sút. Hùng có hai luật sư bào chữa và trước phiên xử họ có văn bản gửi các cơ quan tố tụng, đề cập một số nội dung vụ án. Theo đó, Hùng nhận thức rất rõ về sai phạm của mình trong việc làm thủ tục xin cấp phép nhập thuốc, mong muốn vụ án khép lại, chấp hành hình phạt và sớm về với gia đình.
Chủ mưu việc nhập thuốc giả khai gì?
Trong phần đầu xét hỏi sáng nay, VKS công bố cáo trạng thể hiện lời khai của Hùng trong quá trình điều tra. Cụ thể, Hùng trực tiếp đàm phán, thỏa thuận với Cường mua thuốc H-Capita mang nhãn mác Công ty Helix Canada sản xuất, với giá là 27 USD/hộp. Hùng đề nghị Cường cung cấp tài liệu để Công ty VN Pharma làm hồ sơ xin quota nhập khẩu nhưng chỉ được ông Cường cung cấp các tài liệu gồm: FSC, GMP đã được hợp pháp hóa lãnh sự và hộp thuốc mẫu.
Do Cường không cung cấp được tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc nên Hùng thống nhất với Cường phía Công ty VN Pharma sẽ thuê người viết tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc tại Việt Nam...
Bị cáo Hùng được dẫn đến phiên xử. Ảnh: TRƯỜNG GIANG
Còn bị cáo Cường thì khai: Hùng có đặt mua thuốc Capecitabine của Công ty Helix Canada. Cường đã liên hệ với Raymundo, Giám đốc Công ty Health 2000 Canada, đồng thời là Giám đốc Công ty Helix Canada và được chào giá 3,5 USD/viên. Cường thông báo lại cho Hùng nhưng Hùng nói giá cao quá, Cường thông báo lại cho Raymundo. Sau đó Raymundo hạ thấp từ 3,5 USD xuống 0,6 USD/viên, tương đương 18 USD/hộp. Cường đã báo giá cho Hùng là 1 USD/viên, tương đương 30 USD/hộp và Hùng đã thống nhất giá cuối cùng là 0,9 USD/viên, tương đương 27 USD/hộp.
Sau đó Raymundo đã chuyển phát nhanh FSC, GMP và hộp thuốc mẫu cho Cường. Cường chuyển cho Công ty VN Pharma thì Công ty VN Pharma phát hiện có sai sót về công thức thuốc Capicitabine và yêu cầu Cường liên hệ với Công ty Helix Canada để cung cấp lại. Cường đã liên hệ và khoảng hai tuần sau thì phía Công ty Helix Canada gửi cho Cường FSC đã được chỉnh sửa. Cường gửi FSC này cho Công ty VN Pharma.
Để tìm hiểu thông tin về nguồn gốc thuốc, Cường đã sử dụng máy tính cá nhân nhập dãy số tự nhiên 0123487456545 (mã số) gắn liền với mã vạch trên vỏ hộp thuốc gốc vào trang web: www.google.com.vn nhưng không thu được thông tin liên quan nên Cường biết thuốc H-Capita không phải do Canada sản xuất.
Về con dấu Công ty Helix Canada có tại công ty, Cường khai con dấu này do Raymundo cung cấp cho Cường vào khoảng đầu năm 2013. Mục đích để thuận lợi cho việc đóng dấu các giấy tờ cho khách hàng, vì việc chuyển giấy tờ cho Raymundo đóng dấu sẽ mất nhiều thời gian. Cường cho rằng không phạm tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh. Vì Cường không biết việc Raymundo sản xuất thuốc như thế nào.
Tuy nhiên, cáo trạng VKS xác định tài liệu điều tra đủ căn cứ kết luận Cường đồng phạm với Hùng.
Bị cáo Cường. Ảnh: TRƯỜNG GIANG
Làm giả con dấu, tiêu hủy tài liệu
Cũng theo cáo trạng, quy định các loại thuốc muốn nhập khẩu, lưu hành tại Việt Nam phải có giấy phép nhập khẩu do Cục Quản lý dược cấp. Tuy nhiên, thuốc H-Capita 500mg Caplet chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam. Để có hồ sơ gửi Cục Quản lý dược thẩm định, cấp phép nhập khẩu theo quy định, Hùng đã yêu cầu Cường liên hệ và được Raymundo gửi tài liệu gồm: giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho Công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có địa chỉ 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada.
Các tài liệu này được gửi từ Philippines cho Cường, có đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada và ký tên tham tán Nguyễn Văn Quyền. Ngoài hai giấy phép trên, Raymundo còn gửi cho Cường một hộp thuốc mẫu và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc gốc để chuyển cho Công ty VN Pharma làm hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu. Kết quả xác minh, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao khẳng định: Đại sứ quán Việt Nam tại Canada chỉ có tham tán Nguyễn Văn Quyến, không có tham tán nào tên Nguyễn Văn Quyền. Ông Quyến đã không còn ký các giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự từ tháng 6-2013.
Bộ Ngoại giao cũng có văn bản cho biết đại sứ quán không hợp thức hóa lãnh sự các giấy tờ nêu trên và ông Nguyễn Văn Quyến cũng khẳng định không ký hợp pháp hóa lãnh sự tài liệu nào cho Công ty Helix Canada. Ngày 30-9-2014, Bộ Ngoại giao có văn bản gửi Cục An ninh chính trị - Bộ Công an trả lời kết quả xác minh tại địa chỉ: 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada không có công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có số, ngày đăng ký kinh doanh như giấy tờ nộp cho Cục Quản lý dược.
Theo kết luận giám định của Viện Khoa học hình sự, dấu hợp thức hóa lãnh sự và chữ ký của tham tán Đại sứ quán Việt Nam nói trên là giả. Kết quả tương trợ tư pháp, cơ quan chức năng Canada trả lời công ty có tên Helix Canada không đăng ký, hoạt động về dược tại Canada. Đồng thời, cơ quan chức năng Canada không cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500 mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc cho Công ty Helix Canada. Đối tượng Raymundo hiện nay chưa rõ lai lịch nên cơ quan điều tra quyết định tách hành vi của Raymundo ra khỏi vụ án để tiếp tục điều tra làm rõ.
Do các giấy tờ Cường cung cấp không đủ để làm thủ tục gửi Cục Quản lý dược nên Hùng đã chỉ đạo cấp dưới là Phan Xuân Thiện (phó tổng giám đốc), Bùi Ngọc Duy (phó trưởng phòng phụ trách) liên hệ dược sĩ Phạm Văn Thông viết hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500 mg Caplet gồm có “tiêu chuẩn, phương pháp kiểm nghiệm thuốc và hướng dẫn sử dụng tiếng Việt” với giá thỏa thuận là 2.000 USD để hợp thức đủ hồ sơ nộp cho Cục Quản lý dược.
Tiếp đó, Thông đã dựa vào thành phần, công thức thuốc ghi trên giấy chứng nhận lưu hành tự do và đối chiếu dược điển của Mỹ để viết hồ sơ kỹ thuật tiêu chuẩn, phương pháp kiểm nghiệm thuốc và hướng dẫn sử dụng tiếng Việt. Sau khi viết xong, Thông chuyển qua cho Duy đóng dấu Công ty Helix Canada trên hồ sơ để nộp cho Cục Quản lý dược thẩm định, cấp giấy phép nhập khẩu. Khi vụ án bị phát hiện, khởi tố, Duy đã bỏ con dấu Công ty Helix Canada và một số con dấu nước ngoài khác.
Tuy nhiên, cơ quan điều tra đã thu giữ được biên bản bàn giao các con dấu nước ngoài của phòng nghiên cứu phát triển Công ty VN Pharma. Trong đó có con dấu của Công ty Helix Canada. Quá trình điều tra vụ án, Duy khai nhận con dấu Công ty Helix Canada do Hùng yêu cầu phòng hành chính, nhân sự Công ty VN Pharma thuê cơ sở khắc dấu làm để sử dụng. Ông Thông thừa nhận mình đã viết hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500 mg Caplet của Công ty Helix Canada cho Công ty VN Pharma và đã được trả số tiền 33,6 triệu đồng...
Chiều nay, phiên xử bắt đầu phần xét hỏi các bị cáo.
Kết luận giám định số 31 ngày 22/4/2015 của Hội đồng giám định Bộ Y tế đã kết luận:
Lô thuốc có nhãn mác thuốc H-Capita 500 mg Caplet có chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
Kiểm tra các chỉ tiêu về mô tả màu sắc viên thực tế (màu hồng) không giống với màu sắc viên theo yêu cầu trong tiêu chuẩn cơ sở (màu đỏ), không đạt yêu cầu chất lượng tiêu chuẩn “tạp chất liên quan, phần tạp không định danh lớn nhất” theo tiêu chuẩn cơ sở, kết quả kiểm nghiệm tạp không định danh lớn nhất là 0,17%, trong khi tiêu chuẩn cơ sở phải thấp hơn 0,1%. Kiểm tra tờ Hướng dẫn sử dụng, nhãn vỉ thuốc, nhãn hộp thuốc H-Capita 500 mg Caplet có một số chi tiết không đúng với tờ hướng dẫn sử dụng, nhãn vỉ thuốc, nhãn hộp thuốc thiết kế trong hồ sơ đơn hàng nhập khẩu thuốc thành phẩm chưa có số đăng ký đã được Cục Quản lý dược phê duyệt,
