Trong thông cáo phát đi hôm 20-7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho biết Washington rất lo ngại về các báo cáo Trung Quốc gây cản trở các hoạt động khai thác và thăm dò dầu khí ở khu vực biển Đông, đặc biệt là của Việt Nam.
"Các hoạt động khiêu khích nhiều lần của Trung Quốc nhắm vào hoạt động khai thác và thăm dò dầu khí xa bờ của các nước liên quan đã đe dọa an ninh năng lượng khu vực và phá hoại thị trường năng lượng tự do mở rộng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định.
Tàu Hải cảnh 3901 của Trung Quốc - một trong số các tàu hộ tống Hải Dương 8 xâm phạm vùng biển Việt Nam. Ảnh: HANDOUT
Cơ quan này nhắc lại nhận định của Ngoại trưởng Mike Pompeo hồi đầu năm 2019 rằng Trung Quốc đã "ngăn các nước ASEAN tiếp cận nguồn dự trữ năng lượng trị giá hơn 2.5 nghìn tỉ USD thông qua bắt nạt đe doạ".
Thông cáo cũng chỉ trích các động thái cải tạo và quân sự hoá các thực thể chiếm đóng trái phép của Trung Quốc trong thời gian gần đây. Việc sử dụng lực lượng dân quân biển để cưỡng ép và đe dọa các quốc gia khác là một "hành động phá hoại hòa bình, an ninh của khu vực".
Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cáo buộc chính quyền Bắc Kinh cố tình tạo sức ép buộc các quốc gia ASEAN thông qua Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) nhằm ngăn chặn các nước này hợp tác khai thác dầu khí trong khu vực với bên thứ ba. Hành động này bộc lộ rõ ý định độc chiếm các nguồn tài nguyên ở biển Đông của Trung Quốc.
"Mỹ kich liệt phản đối mọi động thái cưỡng ép và doạ nạt đến từ bất cứ các bên nào đang tuyên bố chủ quyền. Trung Quốc nên chấm dứt các hành vi bắt nạt và kiềm chế hành động mang tính khiêu khích và gây bất ổn khu vực", Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố.
Hiện chưa có phản hồi nào từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
Ngày 19-7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đã có những phát biểu liên quan đến diễn biến ở khu vực Biển Đông.
"Trong những ngày qua, nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc đã có hành vi vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông. Đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam, được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 mà Việt Nam và Trung Quốc đều là thành viên", phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh.
Bà Thu Hằng cũng cho biết đã tiếp xúc nhiều lần với phía Trung Quốc ở các kênh khác nhau và trao công hàm phản đối, kiên quyết yêu cầu chấm dứt ngay các hành vi vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam. Phía Trung Quốc cũng được yêu cầu tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam vì quan hệ hai nước và ổn định, hòa bình ở khu vực.
Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam cũng đã tiếp tục triển khai nhiều biện pháp phù hợp thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán một cách hòa bình, đúng pháp luật nhằm bảo vệ vùng biển Việt Nam.
"Duy trì trật tự, hòa bình, an ninh ở khu vực Biển Đông là lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực cũng như cộng đồng quốc tế. Do đó, Việt Nam mong muốn các nước liên quan và cộng đồng quốc tế cùng nỗ lực đóng góp nhằm bảo vệ và duy trì lợi ích chung này", phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng cho biết.
