Chính phủ đã ban hành Nghị định 60/2023 quy định về việc kiểm tra, chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường ô tô nhập khẩu và linh kiện nhập khẩu theo điều ước quốc tế Việt Nam là thành viên. Nghị định này có hiệu lực đối với ô tô kể từ ngày 1-8-2025, đối với linh kiện có hiệu lực ngày 1-10-2023.
Đáng chú ý, Nghị định quy định đối với dòng xe nhập khẩu có trang bị các hệ thống hỗ trợ người lái nâng cao (Advanced Driver Assistance Systems - ADAS). Đây là tính năng đang được nhiều mẫu xe hiện đại trang bị, thậm chí xe có tính năng này sẽ có giá tiền cao hơn so với các mẫu khác. Tại thị trường Việt Nam hiện một số dòng xe trang bị tính năng này như Hyundai Tucson, Honda CR-V, Mitsubishi Outlander, Toyota Corolla Cross, Kia Sportage,...Đa số các mẫu xe này có tầm 1 tỉ đồng.
Quy định mới về việc kiểm tra ADAS
Tại khoản 3 Điều 5 Nghị định 60/2023 có quy định đối với việc kiểm tra ô tô nhập khẩu như sau:
Người nhập khẩu gửi tới Cơ quan kiểm tra Bản xác nhận kế hoạch kiểm tra theo mẫu quy định tại Phụ lục XI kèm theo Nghị định này trên Cổng thông tin một cửa quốc gia kèm theo số, ngày, tháng, năm của Tờ khai hàng hóa nhập khẩu (đối với hồ sơ điện tử) hoặc Bản xác nhận kế hoạch kiểm tra theo mẫu quy định tại Phụ lục XI kèm theo Nghị định này kèm theo bản sao Tờ khai hàng hóa nhập khẩu (đối với hồ sơ giấy).
Trong khoảng thời gian không quá 1 ngày làm việc tính từ ngày kiểm tra do người nhập khẩu đề nghị trên Bản xác nhận kế hoạch kiểm tra, Cơ quan kiểm tra phải thực hiện kiểm tra. Trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện kiểm tra (như thiên tai, dịch bệnh...), Cơ quan kiểm tra thống nhất với người nhập khẩu để kiểm tra trong thời gian phù hợp.
Nội dung kiểm tra như sau: Cơ quan kiểm tra thực hiện kiểm tra tính thống nhất của nội dung các tài liệu trong hồ sơ đăng ký kiểm tra và kiểm tra đối chiếu 1 mẫu ngẫu nhiên thuộc mỗi kiểu loại trong hồ sơ đăng ký kiểm tra với Giấy chứng nhận xuất xưởng của xe và kiểm tra số khung, số động cơ của tất cả các xe. Trường hợp các tài liệu trong hồ sơ đăng ký kiểm tra không phù hợp hoặc xe thực tế không phù hợp với hồ sơ đăng ký kiểm tra thì trong vòng 4 ngày làm việc, Cơ quan kiểm tra thông báo trên Cổng thông tin một cửa quốc gia (đối với hồ sơ điện tử) hoặc thông báo theo mẫu quy định tại Phụ lục III kèm theo Nghị định này (đối với hồ sơ giấy) để người nhập khẩu bổ sung, sửa đổi hồ sơ hoặc hủy hồ sơ để làm thủ tục nhập khẩu theo đối tượng ô tô nhập khẩu ngoài phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.
“Trường hợp xe ô tô có trang bị các hệ thống hỗ trợ người lái nâng cao (Advanced Driver Assistance Systems - ADAS), nếu nhà sản xuất đánh giá các hệ thống này chưa phù hợp khi sử dụng tham gia giao thông tại Việt Nam thì nhà sản xuất khuyến nghị và hướng dẫn người nhập khẩu hủy kích hoạt một phần hoặc toàn bộ các hệ thống này sau khi hoàn thành thủ tục nhập khẩu và phải bảo đảm cung cấp đầy đủ thông tin cho khách hàng”- Nghị định quy định.
Đăng kiểm có quy định cụ thể về tính năng này?
ADAS là một hệ thống điện tử hỗ trợ người điều khiển phương tiện lái xe an toàn.
Hệ thống hỗ trợ lái nâng cao ADAS có thể giảm khả năng mắc lỗi của người điều khiển phương tiện thông qua các chức năng cảnh báo thông minh như: cảnh báo va chạm phía trước, cảnh báo lệch làn đường, phát hiện điểm mù, phát hiện tài xế buồn ngủ, kiểm soát đổ đèo, hệ thống nhìn ban đêm, hệ thống hỗ trợ đỗ xe...
Thiết bị hỗ trợ lái xe ADAS hoạt động dựa trên các thông tin có được từ camera đa tính năng kết hợp với các cảm biến. Chúng được lắp đặt bên ngoài xe, chủ yếu ở phía trên, phía trước, phía sau và hai bên thân xe để ghi lại hình ảnh của nhiều đối tượng và ngôn ngữ ký hiệu giao thông như đường phố, phương tiện, biển báo đường bộ, người đi bộ và các đối tượng khác.
Từ những thông tin được cung cấp, ADAS có khả năng phát hiện các nguy hiểm tiềm ẩn, từ đó đưa ra cảnh báo cũng như chủ động can thiệp trong những trường hợp người lái bị mất tập trung.
Có thể phân hệ thống hỗ trợ lái nâng cao ADAS thành bốn loại khác nhau: thích ứng, tự động, giám sát và cảnh báo.
Hệ thống hỗ trợ lái thích ứng giúp xe thực hiện những điều chỉnh nhỏ để lái xe an toàn hơn dựa trên dữ liệu từ môi trường xung quanh.
Điển hình như hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng (ACC - Adaptive Cruise Control) sử dụng cảm biến radar hoặc laser để phát hiện khoảng cách giữa các xe và tự động điều chỉnh tốc độ để duy trì khoảng cách tối ưu, đảm bảo an toàn.
Hệ thống hỗ trợ an toàn tự động có thể tự kiểm soát chiếc xe trong trường hợp sắp xảy ra va chạm. Một trong những tính năng an toàn tuyệt vời phải kể đến của loại ADAS này là hệ thống phanh khẩn cấp tự động (AEB). AEB giúp cảnh báo người lái xe khi tai nạn sắp xảy ra và tự động áp dụng phanh gấp để tránh va chạm.
Hệ thống giám sát hỗ trợ an toàn sử dụng camera và cảm biến để tăng khả năng hiển thị đối với các dữ liệu quan trọng về an toàn, chẳng hạn như phanh gấp hay lăn qua các điểm dừng. Tính năng nhận dạng biển báo giao thông (TSR) cung cấp thông tin giúp người điều khiển dễ dàng nhận diện các biển báo.
Tính năng cảnh báo cũng là một phần rất quan trọng. Đây là hệ thống cảnh báo tự động trong cabin, giúp người lái xe lường trước những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia giao thông.
Điển hình như chức năng cảnh báo va chạm trước (FCW) giúp đo khoảng cách, góc và tốc độ tương đối giữa xe và các vật thể khác trên đường, để cảnh báo người lái xe về các va chạm sắp xảy ra bằng âm thanh.
