Thế nhưng từ tháng 4-1977 đến tháng 1-1979, công cuộc xây dựng này bị gián đoạn bởi chiến tranh biên giới Tây Nam do tập đoàn Pol Pot gây nên. Bọn chúng đã tập trung hàng sư đoàn đánh vào hơn 30 lần với hàng ngàn loạt pháo vào các khu đông dân cư. Chúng đi đến đâu là cướp bóc tài sản, hãm hiếp phụ nữ, giết người hàng loạt tới đó. Hậu quả là có 3.157 người dân (trong đó dân thực thụ của Ba Chúc là 1.159 người) vô tội bị giết chết với nhiều hành động tàn bạo, man rợ nhất.
Trong đêm 13, rạng sáng 14-3-1978, quân Khmer Đỏ đã pháo kích dữ dội vào khu vực thị trấn Hà Tiên thuộc huyện Hà Tiên (nay là TP Hà Tiên của tỉnh Kiên Giang). Đồng thời bọn chúng đổ quân theo đường biển để tiến sâu vào Xóm Eo, Mũi Nai, đánh vào khu vực Giếng Tượng. Còn trên đất liền, chúng mở thêm mũi tấn công khác từ biên giới Xà Xía đánh vào Thạch Động thuộc xã Mỹ Đức (nay là phường Mỹ Đức, TP Hà Tiên). Hậu quả làm 134 người dân bị sát hại dã man.
Là một trong những nhân chứng còn sống sót sau đợt thảm sát đó, bà Trịnh Thị C (ở khóm Thạch Động, phường Mỹ Đức) cho biết vào đêm kinh hoàng đó, bà cùng với ba đứa con nhỏ phải trốn trong hầm tối phía sau nhà lánh nạn. Trong khi bọn Pol Pot thì lùng sục khắp các ngõ ngách để tìm diệt, người chị ruột của bà là Trịnh Thị B bị trúng đạn, chết tại chỗ. Sáng hôm sau, khi vừa im tiếng súng, người thân mới dám mò tới kéo thi thể bà B đem chôn cất rồi cả gia đình, dòng họ kéo nhau băng rừng, lội ruộng trốn đi nơi khác vì nhà cửa đều bị bắn phá tan hoang. “Đến cuối năm 1979, khi xóm làng hết tiếng súng, chúng tôi quay lại nơi này nhưng không dám về nhà cũ vì nỗi ám ảnh những người thân bị sát hại trước đó. Hiện giờ cuộc sống của gia đình tôi cũng đỡ hơn trước rất nhiều nhờ có đồng ra đồng vô từ cái quán nước giải khát này” - bà C bộc bạch.
Du lịch homestay kiểu nông dân Ba Chúc. Ảnh: ĐẶNG CÔNG MẠO
Ông Trần Văn Chèo (55 tuổi, hiện là trưởng khóm Thạch Động) cho biết cách nay hơn 40 năm gia đình cũng được bộ đội biên phòng giúp đào hầm phía sau nhà để làm nơi ẩn náu. Thế nhưng khi nhà ngoại ông Chèo bị Pol Pot bắn cháy thì mẹ ông đành dắt ông cùng người chị và đứa em gái về khu vực núi Nhọn thuộc xã Thuận Yên (nay thuộc TP Hà Tiên) sinh sống được khoảng sáu tháng. Do thiếu công ăn việc làm, thiếu nước sinh hoạt nên mẹ ông Chèo tiếp tục đưa các con về Lung Lớn, rồi về Rạch Giá làm thuê kiếm sống qua ngày. Mãi đến cuối năm 1979 gia đình ông Chèo mới có cơ hội quay về chốn cũ để cùng với chính quyền địa phương và bộ đội xây dựng lại nhà cửa.
“Những khu vực bị Pol Pot tàn phá ngày nào như Mũi Nai, Thạch Động, Đá Dựng nay đã trở thành những điểm du lịch khá hấp dẫn, giúp người dân địa phương như chúng tôi có công ăn việc làm. Một số người khác thì qua lại biên giới mua bán nên giờ cũng đã vươn lên làm giàu hoặc khấm khá. Riêng người dân ở khóm Thạch Động cũng không phải lo bỏ xứ đi nơi khác làm thuê kiếm sống vì có thể tham gia mua bán các mặt hàng lưu niệm hay các món ăn đặc sản của địa phương cho khách du lịch” - ông Chèo lạc quan.
Ông Võ Văn Phúc, Chủ tịch UBND thị trấn Ba Chúc, cho biết đến nay hệ thống điện, đường, trường, trạm của thị trấn về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu của người dân nên Ba Chúc đạt được đô thị loại 5. Điều đáng mừng hơn nữa là Ba Chúc đã có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, phục vụ tốt nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. “Với vị trí là điểm nút về giao thương hàng hóa, Ba Chúc có đủ điều kiện để phát triển theo hình thức du lịch homestay tại thị trấn Ba Chúc. Du khách tham gia vào tuyến du lịch này sẽ được hòa mình vào cuộc sống của nông dân, thưởng thức đặc sản ẩm thực miền núi kết hợp ghé thăm một số làng nghề truyền thống của địa phương như làng nghề làm bánh phồng mì, đan đệm bàng, làm tàu hũ… Mục tiêu trước mắt của địa phương là phát triển điểm du lịch Nhà mồ Ba Chúc trở thành nơi thu hút khách du lịch đến thăm viếng để hiểu hơn về sự mất mát, đau thương của chiến tranh” - ông Phúc khẳng định.
Còn ông Võ Tiến Dũng, Bí thư Đảng ủy phường Mỹ Đức, TP Hà Tiên, Kiên Giang, cho biết sau 40 năm, Mỹ Đức từ một xã nghèo ven biên đã vươn lên đạt chuẩn nông thôn mới vào cuối năm 2013. Mục tiêu hướng tới mà phường Mỹ Đức đặt ra là khai thác tốt tiềm năng lợi thế theo hướng phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch. - ông Dũng nói.
