Theo Tờ trình Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí, Bộ TT&TT đã đề xuất 8 nhóm chính sách sẽ được sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của hoạt động báo chí trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của khoa học, công nghệ, truyền thông hiện đại.
Một trong tám nội dung được Bộ TT&TT đề xuất liên quan đến quy định về cấp thẻ nhà báo.
Bộ TT&TT cho biết, hàng năm, trung bình Bộ TT&TT cấp mới khoảng 600 thẻ nhà báo cho người đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, xã hội xuất hiện một bộ phận nhà báo, phóng viên có hoạt động thiếu chuẩn mực, ảnh hưởng đến hoạt động hợp pháp và gây bức xúc cho nhân dân, cơ quan, doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương; vi phạm đạo đức nghề nghiệp, hoạt động trái quy định pháp luật bị xử lý vi phạm, thậm chí bị xử lý hình sự…
Từ tháng 1-1-2017 đến ngày 30-9-2022, Bộ TT&TT tiến hành 40 cuộc thanh tra, 35 cuộc kiểm tra; ban hành 183 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 5 tỷ 146,5 triệu đồng, thu hồi thẻ nhà báo của hơn 30 trường hợp.
“Các trường hợp bị xử lý, thu hồi thẻ nhà báo và xử lý hình sự đều xuất phát từ nguyên nhân tác nghiệp báo chí không đúng quy trình, thiếu chuẩn mực; phóng viên, nhà báo có phẩm chất đạo đức và năng lực yếu kém”, Bộ TT&TT đánh giá.
Nói về nguyên nhân, Bộ TT&TT cho rằng, thực trên trên xuất phát từ việc điều kiện, tiêu chuẩn cấp thẻ nhà báo tại Điều 27 Luật Báo chí 2016 còn dễ dàng.
Cụ thể, người làm nhiệm vụ phóng viên, biên tập viên chỉ cần đáp ứng điều kiện có bằng đại học, bất kể trong lĩnh vực nào và có hai năm công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ.
Trước thực tiễn trên, Bộ TT&TT đề xuất bổ sung yêu cầu về bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp cho người làm báo trước khi cấp thẻ nhà báo lần đầu.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 27 Luật Báo chí: Đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức, trừ lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ Thông tin và Truyền thông có văn bản đồng ý bổ nhiệm.
Đồng thời bổ sung quy định về chương trình, thời gian, yêu cầu của lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp do Bộ trưởng Bộ TT&TT quy định.
8 nhóm chính sách khi sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí
Thứ nhất là phát triển mô hình tập đoàn báo chí.
Thứ hai là hoàn thiện các quy định về phạm vi thông tin của cơ quan báo chí.
Thứ ba là thu hẹp đối tượng được phép thành lập tạp chí khoa học, thu hẹp đối tượng cấp thẻ nhà báo (không gồm những người tại tạp chí khoa học) và tạp chí khoa học không mở văn phòng đại diện tại các địa phương.
Các chính sách tiếp theo là bổ sung quy định về thu hồi giấy phép hoạt động của cơ quan báo chí không đảm bảo điều kiện; hoàn thiện điều kiện cấp thẻ nhà báo; hoàn thiện quy định đối với hoạt động nhập khẩu báo in, tạp chí in; xuất khẩu nội dung báo nói, báo hình và hoàn thiện một số quy định để khắc phục các hạn chế, bất cập trong thực thi.
