Tác giả 'Bài thơ của một người yêu nước mình' qua đời
Nhà thơ Trần Vàng Sao tên thật là Nguyễn Đính, sinh năm 1941 ở thôn Vỹ Dạ, Huế. Ông thi đỗ tú tài năm 1961, học tiếp ĐH Huế rồi tham gia phong trào đấu tranh của sinh viên Huế cùng thế hệ với các ông: Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngô Kha, Trần Quang Long, Võ Quê, Thái Ngọc san, Bửu Chỉ…
Năm 1965-1970, ông thoát ly lên chiến khu, công tác tại Ban Tuyên huấn Thành ủy Huế. Trong thời gian này, ông viết báo với các bút danh Nguyễn Thiết, Lê Văn Sắc, Trần Sao.
Nhà thơ Trần Vàng Sao những năm cuối đời. Ảnh: MINH TỰ - TTO.
Năm 1970, ông được đưa ra miền Bắc an dưỡng, chữa bệnh. Sau tháng 4-1975, ông trở về Huế, làm liên lạc ở xã, sau đó làm tại Phòng Văn hóa TP Huế, rồi về làm liên lạc ở xã Hương Lưu (Huế) cho đến khi nghỉ hưu năm 1984. Từ khi về hưu, ông sống tại Huế cho đến khi qua đời.
Tuy ít phổ biến thơ mình song bài thơ có tên Bài thơ của một người yêu nước mình được ông sáng tác vào năm 1967, ký tên Trần Vàng Sao đã được chọn là 100 bài thơ xuất sắc nhất Việt Nam thế kỷ 20. Ngoài bài thơ này, ông còn có nhiều bài thơ khác tràn đầy tình yêu nước được bạn đọc biết đến. Năm 2012, ông được NXB Hội Nhà Văn ấn hành tập thơ đầu tiên là tập trường ca Gọi tìm xác đồng đội.
BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH
Buổi sáng tôi mặc áo đi giày ra đứng ngoài đường
Gió thổi những bông nứa trắng bên sông Mùi tóc khô còn thơm lúa mùa qua Bầy chim sẻ đậu trước sân nhà Những đứa trẻ đứng nhìn ngấp nghé Tôi yêu đất nước này như thế Mỗi buổi mai Bầy chim sẻ ngoài sân Gió mát và trong Đường đi đầy cỏ may và muộng chuộng Tôi vẫn sống vẫn ăn vẫn thở như mọi người
Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu Một vết bùn khô trên mặt đá Không có ai chia tay Cũng nhớ một tiếng còi tàu. Mẹ tôi thức khuya dậy sớm Năm nay ngoài năm mươi tuổi Chồng chết đã mười mấy năm Thuở tôi mới đọc được i tờ Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần Nước sông gạo chợ Ngày hai buổi nhà không khi nào vắng người đòi nợ Sống qua ngày nên phải nghiến răng Cũng không vui nên mẹ ít khi cười Những buổi trưa buổi tối Ngồi một mình hay khóc Vẫn thở dài mà không nói ra Thương con không cha Hẩm hiu côi cút Tôi yêu đất nước này xót xa Mẹ tôi nuôi tôi mười mấy năm không lấy chồng Thương tôi nên ở góa nuôi tôi Những đứa nhà giàu hằng ngày chửi bới Chúng cho mẹ con tôi áo quần tiền bạc, như cho một đứa hủi Ngày kỵ cha họ hàng thân thích không ai tới Thắp ba cây hương Với mấy bông hải đường Mẹ tôi khóc thút thít Cầu cha tôi phù hộ tôi nên người Con nó còn nhỏ dại Trí chưa khôn chân chưa vững bước đi Tôi một mình nuôi nó có kể chi mưa nắng Tôi yêu đất nước này cay đắng Những năm dài thắp đuốc đi đêm Quen thân rồi không ai còn nhớ tên Dĩ vãng đè trên lưng thấm nặng Áo mồ hôi những buổi chợ về Đời cúi thấp Giành từng lon gạo mốc, Từng cọng rau hột muối Vui sao khi con bữa đói bữa no Mẹ thương con nên cách trở sông đò Hàng gánh nặng phải qua cầu xuống dốc Đêm nào mẹ cũng khóc Đêm nào mẹ cũng khấn thầm Mong con khôn lớn cất mặt với đời Tôi yêu đất nước này khôn nguôi Tôi yêu mẹ tôi áo rách Chẳng khi nào nhớ tuổi mình bao nhiêu. Tôi bước đi Mưa mỗi lúc mỗi to, Sao hôm nay lòng thấy chật Như buổi sáng mùa đông chưa thấy mặt trời mọc Con sông dài nằm nhớ những chặng rừng đi qua Nỗi mệt mỏi, rưng rưng từng con nước Chim đậu trên cành chim không hót Khoảng vắng mùa thu ngủ trên cỏ may Tôi yêu đất nước này những buổi mai Không ai cười không tiếng hát trẻ con Đất đá cỏ cây ơi Lòng vẫn thương mẹ nhớ cha Ăn quán nằm cầu Hai hàng nước mắt chảy ra Mỗi đêm cầu trời khấn phật, tai qua nạn khỏi Tôi yêu đất nước này áo rách Căn nhà dột phên không ngăn nổi gió Vẫn yêu nhau trong từng hơi thở Lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài Thắp đèn đêm ngồi đợi mặt trời mai Tôi yêu đất nước này như thế Như yêu cây cỏ ở trong vườn Như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương Nuôi tôi thành người hôm nay Yêu một giọng hát hay Có bài mái đẩy thơm hoa dại Có sáu câu vọng cổ chứa chan Có ba ông táo thờ trong bếp Và tuổi thơ buồn như giọt nước trong lá sen Tôi yêu đất nước này và tôi yêu em Thuở tóc kẹp tuổi ngoan học trò Áo trắng và chùm hoa phượng đỏ Trong bước chân chim sẻ Ngồi học bài và gọi nhỏ tên tôi Hay nói chuyện huyên thuyên Chuyện trên trời dưới đất rất lạ Chuyện bông hoa mọc một mình trên đá Cứ hay cười mà không biết có người buồn. Sáng hôm nay gió lạnh vẫn còn Khi xa nhà vẫn muốn ngoái lại Ngó cây cam cây vải Thương mẹ già như chuối ba hương Em chưa buồn Vì chưa rách áo Tôi yêu đất nước này rau cháo Bốn ngàn năm cuốc bẫm cày sâu Áo đứt nút qua cầu gió bay Tuổi thơ em hãy giữ cho ngoan Tôi yêu đất nước này lầm than Mẹ đốt củi trên rừng cha làm cá ngoài biển Ăn rau rìu rau éo rau trai Nuôi lớn người từ ngày mở đất Bốn ngàn năm nằm gai nếm mật Một tấc lòng cũng trứng Âu Cơ Một tiếng nói cũng đầy hồn Thánh Gióng. Tôi đi hết một ngày Gặp toàn người lạ Chưa ai biết chưa ai quen Không biết tuổi không biết tên Cùng sống chung trên đất Cùng nỗi đau chia cắt Bắc Nam Cùng có chung tên gọi Việt Nam Mang vết thương chảy máu ngoài tim Cùng nhức nhối với người chết oan ức Đấm ngực giận hờn tức tối Cùng anh em cất cao tiếng nói Bản tuyên ngôn mười bốn triệu người đòi độc lập tự do Bữa ăn nào cũng phải được no Mùa lạnh phải có áo ấm Được nói cười hát ca yêu đương không ai cấm Được thờ cúng những người mình tôn kính Hai mươi năm cuộc đời chưa khi nào định. Tôi trở về căn nhà nhỏ Đèn thắp ngọn lù mù Gió thổi trong lá cây xào xạc Vườn đêm thơm mát Bát canh rau dền có ớt chìa vôi Bên hàng xóm có tiếng trẻ con khóc Mẹ bồng con lên non ngồi cầu Ái tử Đất nước hôm nay đã thấm hồn người Ve sắp kêu mùa hạ Nên không còn mấy thu Đất nước này còn chua xót Nên trông ngày thống nhất Cho bên kia không gọi bên này là người miền Nam Cho bên này không gọi bên kia là người miền Bắc Lòng vui hôm nay không thấy chật Tôi yêu đất nước này chân thật Như yêu căn nhà nhỏ có mẹ của tôi Như yêu em nụ hôn ngọt trên môi Và yêu tôi đã biết làm người Cứ trông đất nước mình thống nhất.