Ngày 25-12, VKSND tỉnh Khánh Hòa cho biết đang chuyển hồ sơ vụ án Hoàng Tuấn Hải vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ cho VKSND TP Nha Trang truy tố theo thẩm quyền.
Đây là vụ án từng được một tổ chức bảo vệ môi trường cho rằng là vụ tàng trữ xác rùa biển lớn nhất thế giới.
Tàng trữ trái phép hàng ngàn xác rùa biển
Trước đó, CQĐT công an tỉnh đã chuyển hồ sơ vụ án sang VKSND tỉnh đề nghị truy tố bị can Hải tội danh trên. Tuy nhiên, do vụ án thuộc tội ít nghiêm trọng nên VKSND tỉnh chuyển hồ sơ cho VKSND TP Nha Trang truy tố theo thẩm quyền.
Theo hồ sơ, giữa tháng 12-2014, Trung tâm Giáo dục thiên nhiên có công văn đề nghị Phòng CSĐT tội phạm về môi trường (PC49) Công an tỉnh Khánh Hòa kiểm tra các kho hàng nghi đang tàng trữ nhiều cá thể rùa biển của ông Hoàng Tuấn Hải tại xã Phước Đồng, TP Nha Trang. Khi kiểm tra, xác minh tin báo trên, PC49 xác định ông Hải cất giấu rất nhiều xác cá thể rùa tại khu vực chăn nuôi của nhà bà Vũ Thị Hải Thanh (cùng xã Phước Đồng). Nhận thấy vụ việc có dấu hiệu tội phạm, PC49 chuyển hồ sơ cho CQĐT công an tỉnh này.
Khi khám xét từng khu vực chăn nuôi của nhà bà Thanh, CQĐT phát hiện chín địa điểm cất giấu xác cá thể rùa, trong đó có bảy điểm xác cá thể rùa đang ngâm trong dung dịch (nghi là phóc môn). Công an thu giữ 4.379 xác cá thể rùa, đồng thời phối hợp với Viện Hải dương học, Sở NN&PTNT phân loại sơ bộ.
Tiếp đó, công an lại phát hiện, thu giữ tiếp 3.855 vỏ sò, nghi là loài trai tai tượng, có kích thước, trọng lượng rất lớn trong kho hàng của ông Hải và hai bãi đất trống gần đó. Ông Hải khai 789 vỏ sò trong kho hàng là của người khác gửi, số vỏ sò trên hai bãi đất trống ông không biết của ai. Kết quả giám định của Viện Hải dương học kết luận trong 4.383 xác cá thể rùa biển nằm trong nhóm danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ lớn và rất lớn; 3.855 vỏ sò thuộc loài trai tai tượng khổng lồ nằm trong nhóm danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ lớn.
Trước đó, tháng 11-2014, Thanh tra Sở NN&PTNT phối hợp với các cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ 5.056 kg xác cá thể rùa biển khô cũng tại kho xưởng của ông Hải. Viện Hải dương học kết luận mẫu xác rùa này đều thuộc Phụ lục 1 Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp. Nhận thấy hành vi vi phạm của Hải trong hai vụ trên tương tự nhau nên công an tiếp nhận hồ sơ của Thanh tra Sở NN&PTNT để xử lý.
Công an khám nghiệm xác rùa biển thu giữ tại kho hàng của ông Hoàng Tuấn Hải. Ảnh: CTV
Giám định một xác cá thể rùa biển thu giữ tại kho hàng của ông Hải. Ảnh: CTV
Khó khăn trong đánh giá chứng cứ
Ngày 10-6-2015, CQĐT ra quyết định khởi tố vụ án vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ. Sau bốn tháng điều tra, ngày 11-10-2015, công an ra quyết định tạm đình chỉ vụ án với lý do khó khăn về đánh giá chứng cứ, xác định tội danh.
“Điều 190 BLHS là tội ghép, trong khi không có căn cứ xác định đối tượng có hành vi săn bắt, giết, vận chuyển, nuôi nhốt, buôn bán rùa biển. Hành vi tàng trữ rùa biển không phải là tội phạm quy định tại điều này” - một cán bộ điều tra giải thích.
Một năm sau, ngày 10-10, công an ra quyết định phục hồi điều tra vụ án hình sự trên. Đến ngày 17-10, CQĐT ra quyết định khởi tố bị can đối với Hoàng Tuấn Hải về tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo khoản 1 Điều 190 BLHS năm 1999. CQĐT xác định Hải có hành vi mua xác rùa biển để chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ nhằm bán kiếm lời. Bị can Hải bị cấm đi khỏi nơi cư trú để phục vụ điều tra.
Theo CQĐT, cách đây hơn năm năm, Hải đã mua gom số xác rùa trên của các ngư dân đi biển về ngâm dung dịch để chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ, bán kiếm lời. Tuy nhiên, Hải khai chưa làm được sản phẩm mỹ nghệ từ xác rùa biển và cũng chưa bán cho ai. CQĐT cũng chưa xác định người đã bán xác rùa biển cho Hải cũng như có ai đã mua sản phẩm rùa biển mỹ nghệ của Hải. Còn số vỏ sò trong kho hàng, Hải không nhớ người gửi; số vỏ sò tại hai bãi đất trống, Hải không biết của ai.
“Hành vi của bị can phạm vào tội ít nghiêm trọng nhưng gây dư luận phức tạp, nhận được sự quan tâm của nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Điều này làm ảnh hưởng đến sự nhìn nhận của quốc tế đối với hoạt động bảo vệ môi trường biển của Việt Nam, xâm phạm đến sự phát triển tự nhiên của các loài động vật thủy sinh” - CQĐT đánh giá.
| Mức phạt chỉ đến 3 năm tù Người nào săn bắt, giết, vận chuyển, nuôi, nhốt, buôn bán trái phép động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ hoặc vận chuyển, buôn bán trái phép bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của loài động vật đó, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. (Điều 190 BLHS) |
