Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh và biến động như hiện nay, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ mới không chỉ là một lựa chọn mà còn là yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Tăng doanh thu nhờ đổi mới công nghệ AI
Masan Group đã áp dụng các phương pháp tiếp cận đổi mới để giải quyết các vấn đề phức tạp trong lĩnh vực bán lẻ. Ông Nguyễn Đăng Quang, Chủ tịch Masan Group cho biết, công ty đã không ngừng cải tiến hệ thống tự động đặt hàng. Điều này được thực thi bằng việc tích hợp các dịch vụ được cá nhân hóa ứng dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo) và máy học (machine learning) vào mô hình dự báo nhu cầu và chính sách hàng tồn kho.
Công nghệ AI và các hệ thống máy móc hiện đại đã giúp các cửa hàng của tập đoàn này tăng tỉ lệ sẵn có của sản phẩm từ 92% lên 95% và số ngày tồn kho giảm 4 ngày. Tất cả sản phẩm và cửa hàng đều sẽ hoạt động trên thuật toán tự động mới này, giúp gia tăng hiệu quả chuỗi cung ứng, thúc đẩy tăng trưởng doanh thu và rút ngắn chu kỳ vòng quay tiền mặt.
“Đây mới chỉ là bước khởi đầu. Để cạnh tranh với mô hình chi phí của hệ thống logistics khác, công ty cần cắt giảm thêm 20% chi phí chuỗi cung ứng và logistics. Và để đạt được mục tiêu này, cần phát triển một kho hàng kỹ thuật số, hệ thống quản lý vận tải và một mạng lưới trung tâm phân phối được tối ưu hóa. Ngoài ra, công ty sẽ ứng dụng công nghệ AI vào mọi quá trình hoạt động nhằm đi nhanh hơn trong việc trong việc xây dựng các nhãn hiệu lớn” – ông Quang chia sẻ.
Một ông lớn trong ngành trang sức là Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) có biên lợi nhuận khá tốt nhờ tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh bằng công nghệ AI, tối ưu quy trình sản xuất và vận hành giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Doanh nghiệp này đã đạt doanh thu ấn tượng hơn 1 tỉ USD và tạo ra mức lợi nhuận hơn 1.200 tỉ đồng sau 8 tháng năm 2024.
Ông Lê Trí Thông, Tổng giám đốc PNJ cho biết, với bối cảnh kinh tế tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức đến từ sự căng thẳng địa chính trị, sức mua chung chưa hồi phục, nếu không đổi mới sáng tạo sẽ khó cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường.
Công ty sử dụng dữ liệu lớn (big data) được đưa vào phân tích xu hướng tiêu dùng, còn công nghệ AI ứng dụng cho quá trình sản xuất, đồng thời đưa hệ thống camera AI vào từng cửa hàng để thu thập, cung cấp dữ liệu cho công tác phân tích hành vi khách hàng. Bằng cách này sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng nắm bắt các xu hướng mới trên thị trường, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu của thị trường.
Chưa dừng ở đó, PNJ cũng đầu tư vào chiến lược điện toán đám mây, mà góp phần giúp công suất tăng công suất hệ thống lên tới 500% với chi phí tối ưu, giảm hàng ngàn giờ làm lãng phí cho các hoạt động nội bộ, đồng thời tăng năng suất bán hàng lên tới 200%.
“Nhờ đổi mới sáng tạo mà chúng tôi có thể phân tích tốt nhu cầu thị trường với độ phân giải cao, từ đó, đã xây dựng nhiều chương trình tiếp thị đi từ tổng thể đến riêng biệt, phù hợp cho từng nhóm khách hàng và khu vực” - ông Thông cho biết.
Đổi mới sáng tạo còn nằm ở hình thái khác về năng lực giới thiệu sản phẩm đột phá thu hút chú ý trên thị trường và tạo sự khác biệt hóa với đối thủ cạnh tranh. Khác với nhiều doanh nghiệp cà phê, ông Nguyễn Ngọc Luận CEO thương hiệu Meet More Coffee đã chọn cho mình một hướng đi hoàn toàn mới, đó là đưa hương xoài, hương dừa, khoai môn, bạc hà, trái nhàu… vào cà phê nguyên chất để tạo nên thương hiệu cà phê trái cây.
Sau khi xuất khẩu thành công, Meet More Coffee quay lại chinh phục khách hàng trong nước. Đến nay, doanh số từ thị trường nội địa đã chiếm tỷ trọng hơn 30%. “Doanh nhân phải luôn luôn tư duy đổi mới, phải sáng tạo ra những sản phẩm mới để phục vụ nhu cầu thị trường”- ông Luận chia sẻ.
Cần bản lĩnh nhà quản trị và bệ đỡ
Những công ty có khả năng áp dụng đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ mới như công nghệ AI thành công sẽ dễ dàng vượt quá các rào cản, và đối phó hiệu quả với các cơn khủng hoảng. Đổi mới sáng tạo là chìa khóa để doanh nghiệp Việt Nam vượt qua những thách thức và nắm bắt cơ hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, mọi thứ mới đều không dễ dàng tiếp nhận và gây xung đột trong nội bộ công ty.
Theo ông Lê Trí Thông, Tổng giám đốc PNJ dù đã xác định đổi mới công ty để nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng với sự thay đổi của thị trường, nhưng PNJ cũng đã gặp một số sự cố trong quá trình chuyển giao giữa hệ thống cũ và mới, dẫn đến tình trạng nhân viên nghỉ việc đột biến và thiếu hàng để bán ở các cửa hàng. Qua đó, có thể thấy khó khăn lớn nhất là một số nhân sự không vượt qua được thách thức của sự đổi mới.
Nhưng khi vượt qua được những khó khăn ban đầu, hệ thống đã phát huy hiệu quả giúp công ty tối ưu chi phí vận hành, tiết kiệm nguồn lực, tăng cường hiệu quả công việc và thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu và lợi nhuận trong nhiều năm liền, kể cả trong giai đoạn dịch COVID.
Đối diện với nhiều thách thức về thị trường, giá nguyên liệu đầu vào tăng, bà Lê Thị Giàu, Chủ tịch HĐQT Bình Tây Foods cho biết doanh nghiệp ý thức buộc phải chuyển đổi công nghệ lên kế hoạch từ lâu. Sẽ có những trở ngại ban đầu nhưng doanh nghiệp mạnh dạn thay đổi hoàn toàn các dây chuyền sản xuất, vốn đầu tư cho chuyển đổi công nghệ lên tới hàng chục triệu USD. Cũng chính nhờ sự mạnh dạn đó, trong 5 năm qua, doanh thu của Bình Tây Foods đã tăng 300%.
Bình Tây Foods vừa nâng tầm chất lượng sản phẩm thông qua đầu tư chuyển đổi số, sử dụng nguyên vật liệu theo tiêu chí xanh, ứng dụng công nghệ AI, sáng tạo và nâng cấp mẫu mã, bao bì hàng hóa. Không chỉ vậy, bà Giàu tiết lộ, doanh nghiệp liên tục đào tạo nguồn nhân lực, nhận những người có trình độ và thậm chí mời chuyên gia để về đào tạo nâng cao trình độ công nhân, trình độ quản lý đạt các chứng chỉ quốc tế.
Theo các chuyên gia, để doanh nghiệp áp dụng đổi mới sáng tạo thành công trong hoạt động sản xuất kinh doanh rất cần bệ đỡ của Nhà nước. Ông Phạm Hải Tùng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa phía Nam cho biết hệ thống giải pháp, chính sách liên quan đến thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đổi mới sáng tạo xanh trong doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng còn thiếu nhất quán, chậm được hướng dẫn và vẫn còn những khoảng trống pháp lý. Doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh rất cần chính sách hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ, tài chính và kết nối chuỗi cung ứng.
Trong khi, nguồn tài chính thực hiện đổi mới sáng tạo chủ yếu là vốn tự có của doanh nghiệp, tiếp đến là nguồn vốn vay, tỉ lệ doanh nghiệp nhận được hỗ trợ vốn từ nhà nước còn hạn chế. Tín dụng xanh, trái phiếu xanh đã hình thành và phát triển nhưng vẫn ở giai đoạn đầu; số lượng doanh nghiệp tiếp cận được tín dụng xanh còn ít.
“Để tiếp tục thúc đẩy đổi mới sáng tạo xanh cần nghiên cứu quy định cụ thể tiêu chí xác định doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo xanh làm cơ sở để xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo xanh trong doanh nghiệp. Song song với đó, tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý và hệ thống chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo về thuế, tài chính, đầu tư hay chính sách về thị trường, tiêu dùng, đào tạo, nghiên cứu và phát triển…”
- Ông Phạm Hải Tùng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa phía Nam -
World Bank: Việt Nam cần hệ sinh thái cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo
Các chuyên gia kinh tế World Bank cho biết, Việt Nam đã trở thành một ngôi sao kinh tế toàn cầu trong 30 năm qua và đã trải qua một trong những thời kỳ có tốc độ tăng trưởng GDP nhanh nhất thế giới (6,8% mỗi năm từ 1993 đến 2022). Đồng thời giảm tỷ lệ dân số sống trong tình trạng nghèo cùng cực từ 45% xuống dưới 1% trong cùng giai đoạn đó. Tuy nhiên, mức năng suất lao động vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực.
Để thu hẹp khoảng cách về năng suất và đạt được mục tiêu thu nhập cao của Việt Nam vào năm 2045, Việt Nam cần một chiến lược kép gồm nâng cao năng lực của các công ty hiện có bằng cách áp dụng các phương pháp quản lý và công nghệ mới, và mở ra một giai đoạn mới với sự gia nhập của các công ty khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năng suất cao hơn.
Tuy nhiên, một số thách thức cản trở sự gia nhập và phát triển của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, như công ty dựa trên kỹ thuật hoặc công nghệ chuyên sâu vẫn gặp khó khăn về tiếp cận vốn.
“Hành trình trở thành nền kinh tế thu nhập cao của Việt Nam có thể phụ thuộc vào việc phát triển một hệ sinh thái mạnh mẽ cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Bằng cách giải quyết những thách thức hiện tại của hệ sinh thái và thực hiện các cải cách có mục tiêu, Việt Nam có thể khai thác tối đa tiềm năng và duy trì thành công kinh tế” - World Bank đánh giá.
